تنش‌های فزاینده
موضع‌گیری جدید و البته آشکار ضداوکراینی لهستان نشان‌دهنده تنش‌های فزاینده بین دو کشور است. لهستان تاکنون نقشی کلیدی در زمینه حمایت‌های نظامی و تسلیحاتی از اوکراین در جریان جنگ روسیه و اوکراین ایفا کرده و گذرگاه اصلی ورود و ارسال کمک‌های غرب به داخل اوکراین است، ضمن اینکه ورشو خود نیز تاکنون کمک‌های نظامی و تسلیحاتی هنگفتی را روانه اوکراین کرده است. وزارت دفاع لهستان در اواخر ژوئیه ۲۰۲۳ اعلام کرد این کشور از ابتدای جنگ اوکراین تاکنون ۳ میلیارد یورو (۳۱/۳ میلیارد دلار) کمک نظامی به کی‌یف ارائه کرده است، با این حال رویکرد دولت لهستان و مقامات ارشد این کشور درباره اوکراین و جنگ فرساینده آن با روسیه با طولانی‌شدن این جنگ و فرسایشی‌شدن آن به تدریج در حال تغییر است. آندری دودا، رئیس‌جمهور لهستان در دیدار با رسانه‌ها در نیویورک به طور مشخص اوکراین را با مردی در حال غرق‌شدن مقایسه کرد و خطر به پایین کشیده شدن آن و همچنین غرق کردن کسی که به دنبال نجات او بود (لهستان) سخن گفت. مسلماً تغییر موضع لهستان در زمینه کمک‌های نظامی به اوکراین نه فقط موجب قطع این کمک‌ها از جانب ورشو خواهد شد بلکه بر موقعیت لهستان به عنوان معبر اصلی ارسال تسلیحات غربی به اوکراین نیز تأثیرگذار بوده است و از این پس مقامات ورشو با دشواری با این اقدام موافقت خواهند کرد، به ویژه این امر یعنی نقش‌آفرینی اصلی لهستان در ارسال کمک‌های نظامی به اوکراین، تاکنون خشم شدید روسیه را به دنبال داشته است.
بروز اختلاف
بروز مسائل مختلفی موجب شکاف جدی بین لهستان و اوکراین شده است که البته مهم‌ترین امر در این زمینه اختلاف بر سر صادرات غله اوکراین به کشور‌های اروپایی است. وزارت اقتصاد اوکراین روز دوشنبه ۲۷ شهریور (۱۸ سپتامبر) اعلام کرد کی‌یف به دلیل اعمال ممنوعیت واردات محصولات اوکراینی از سوی لهستان، مجارستان و اسلواکی، علیه این سه کشور به سازمان تجارت جهانی شکایت کرده است. در پی این اتفاق، سازمان جهانی تجارت اعلام کرد کی‌یف شکایتی را به این سازمان ارسال کرده و خواستار مشاوره در مورد اعمال ممنوعیت واردات غلات اوکراین از سوی لهستان، اسلواکی و مجارستان شده است.
لهستان پس از شکایت کی‌یف علیه ورشو در سازمان جهانی تجارت، به اوکراین درباره احتمال قطع کمک‌های خود به این کشور هشدار داد. شیمون شینکوفسکی، وزیر امور اتحادیه اروپای لهستان گفت: اگر افکار عمومی لهستان به دلیل شکایت اوکراین از ورشو در سازمان تجارت جهانی با ادامه حمایت‌ها از کی‌یف مخالفت کند، ممکن است حمایت خود از اوکراین را متوقف کنیم. ماتئوش موراویتسکی، نخست‌وزیر لهستان نیز هشدار داد در صورت تشدید اختلافات میان کی‌یف و ورشو، لهستان فهرست ممنوعیت واردات از اوکراین را گسترش خواهد داد. موراویتسکی با متهم کردن کی‌یف به ناتوانی در درک میزان بی‌ثباتی صنعت کشاورزی لهستان (ناشی از عرضه محصولات کشاورزی اوکراین در بازار این کشور) تأکید کرد: ورشو تمام شکایت‌ها و سایر اقدامات کی‌یف علیه خود را بی‌اساس می‌داند. نخست وزیر لهستان گفت: «به مقامات اوکراینی هشدار می‌دهم اگر درگیری تشدید شود، محصولات بیشتری به لیست کالا‌های ممنوعه وارداتی به لهستان اضافه خواهیم کرد.» پیش‌تر «تاراس کاتچکا» وزیر اقتصاد اوکراین اعلام کرده بود احتمالاً واردات تعداد مشخصی از محصولات کشاورزی از لهستان ممنوع اعلام شود و این اقدام در واکنش به تمدید ممنوعیت واردات غلات اوکراین اتخاذ می‌شود. «رابرت تیلوس» وزیر کشاورزی و توسعه روستایی لهستان نیز گفت: «ورشو با این اقدامات اوکراین سازگار خواهد شد، چون محصولاتی که به اوکراین صادر می‌شوند، حداقل هستند، اما معلوم نیست که آیا اوکراین بتواند خود را سازگار کند.»
سه کشور لهستان، مجارستان و اسلواکی با تصمیم اتحادیه اروپا مخالفت و ممنوعیت موقت بر واردات غلات اوکراین را تمدید کردند؛ اقدامی که احتمالاً خشم مقامات اتحادیه اروپا را به همراه خواهد داشت. اتحادیه اروپا ۲۴ شهریورماه ۱۴۰۲ (۱۵ سپتامبر) اعلام کرد قصد دارد ممنوعیت موقت صادرات غلات اوکراین به تعدادی از کشور‌های شرق اروپا را به حالت تعلیق درآورد. اتحادیه اروپا در می ۲۰۲۳ قانونی تصویب کرد که بر اساس آن واردات گندم، ذرت، کلزا و تخم آفتابگردان به بلغارستان، مجارستان، لهستان، رومانی و اسلواکی برای مقابله با خطر آسیب‌دیدگی کشاورزان این کشور‌ها به دلیل قیمت ارزان غلات اوکراینی، ممنوع اعلام کرده بود. اوکراین یکی از تأمین‌کنندگان عمده غلات در جهان به شمار می‌آید و پس از لغو توافق غلات دریای سیاه، برای صادرات غلات خود به همسایگانش وابسته است.
اقدام جدید سه کشور اروپایی حامی اوکراین در جنگ با روسیه که برخی از آن‌ها مانند لهستان دراین زمینه نقشی اساسی ایفا کرده‌اند، نشان می‌دهد این کشور‌ها حاضر نیستند به هر قیمتی این پشتیبانی را ادامه دهند. همچنان که ممنوعیت ورود غلات اوکراینی به این کشور‌ها در واقع در راستای حمایت از کشاورزان خود و نیز واکنشی به صادرات محصولات بی‌کیفیت از جانب اوکراین است، در عین حال شاید بتوان این اقدام را آغازی بر پایان دادن به حمایت‌های بی‌حد و حصر از اوکراین دانست که البته این پشتیبانی‌ها که در ابعاد مختلف نظامی، تسلیحاتی، اقتصادی و سیاسی صورت می‌گیرد، واکنش منفی مردم را در بسیاری از کشور‌های اروپایی از جمله در اروپای شرقی به دنبال داشته است. تاکنون در بسیاری از کشور‌های اروپایی تظاهرات اعتراضی گسترده‌ای در واکنش به سیاست دولت‌های اروپایی در ارائه کمک‌های هنگفت به اوکراین و بی‌توجهی به وضعیت نابسامان اقتصادی و اجتماعی ناشی از جنگ اوکراین صورت گرفته است. هزینه این اقدامات ماجراجویانه را مردم کشور‌های اروپایی با تورم بالا، رکود اقتصادی و افزایش شدید هزینه‌های زندگی به ویژه برق و گاز می‌پردازند، ضمن اینکه اکنون کشاورزان کشور‌های اروپای شرقی با معضل مهم سیل واردات محصولات کشاورزی اوکراین مواجه شده‌اند و همین مسئله موجب واکنش سه کشور لهستان، مجارستان و اسلواکی برای ممنوعیت ورود غلات اوکراینی به این کشور‌ها شده است. به طور کلی مردم اروپا نگرانی شدیدی بابت تداوم جنگ اوکراین و خطر گسترش دامنه آن به دیگر کشور‌های اروپایی از یک سو و اقدامات دولت‌های اروپایی در حمایت از اوکراین با اعطای کمک‌های مالی و تسلیحاتی هنگفت به کی‌یف از سوی دیگر دارند، این در حالی است که اقدامات اعضای اروپایی ناتو همراستا با خواسته امریکا برای ضدیت با روسیه صورت می‌گیرد.
