رویکرد و هدف نوزدهمین دوره جشنواره تئاتر عروسکی تهران – مبارک بر چه محورهایی متمرکز شده است؟
جشنواره نوزدهم با تمرکز و توجه به گروههای شهرستانی که به نوبه خودش برای اولین بار در کشور اتفاق میافتد، آغاز به کار کرد. تا پیش از این دوره اغلب دورههای گذشته جشنواره با تمرکز بر گروههای تهرانی برگزار میشد، ولی از روزی که بنده مسئولیت هنرهای نمایشی را برعهده گرفتم، اولویت و تمرکز اصلی را روی همه کشور و استانها گذاشتم. شهرهای کوچک و بزرگی که اتفاقاً استعدادهای درخشان و جوان این عرصه در آنجا حضور دارند.
در این دوره با توجه به اینکه روی گروههای شهرستانی متمرکز شدهاید، آیا تاکنون اثر مورد توجهی را به تماشا نشستهاید؟
یکشنبه شب من با حضور وزیر ارشاد و دیگر دوستان وزارتخانه به تماشای یک نمایش بسیار عالی و غافلگیرکننده از شهر بوشهر نشستیم. این نمایش عروسکی بوشهری یک دوره استعمارشناسی و استقامت مردم شریف بوشهر در مقابل انگلیسیها را برای مخاطبان در طول ۴۰ دقیقه برگزار کرد، درحالیکه برای اطلاع از آن حوادث و اتفاقات لازم است ساعتها مطالعه کنیم. وقتی کار یک گروه کوچک و جوان را که از مشهد آمده بودند، دیدیم آنقدر این نمایش سرشار از خلاقیت بود که رئیس تئاتر شهر بعد از تماشای آن از همین گروه درخواست کرد بعد از جشنواره به تهران بیایند و نمایش خود را در تئاتر شهر روی صحنه ببرند.
فضای کلی جشنواره و تولیدات آن را بعد از چند سال رکود چگونه ارزیابی میکنید؟
ما میخواهیم شرایط شناسایی استعدادهای درخشانی را که در کشورمان داریم، فراهم کنیم تا هنر و آثارشان را به همه مخاطبان عرضه کنند و بروز دهند. این دوره از جشنواره بعد از دوران شیوع ویروس کرونا که باعث تعطیلی آن شده بود فرصت عالی و خوبی برای تولید آثار جدید و جذاب گروههای فعال در شهرستانها ایجاد کرد. الان سطح وسیعی از استانهای کشورمان آثار خودشان را در این عرصه نمایش میدهند، ما مدیون تلاشگری همه این عزیزان هستیم. البته ما همواره به دوستان میگوییم که اگر تئاتر را در این کشور رونق بدهیم، بازتاب آن در سینما و تلویزیون دیده میشود و به رشد و تعالی آنها کمک میکند و همه جنبههای هنری کشور تقویت میشود و قطعاً دیگر شاهد این نیستیم که رهبر انقلاب با نگرانی از ضعف درام در تلویزیون و سینما حرف بزنند.
ارزیابی شما از گروههای شرکتکننده در بخش بینالملل چیست؟
در بخش بینالملل ما، هفت گروه از کشورهای مختلف حضور دارند و آثار قابل قبول و استانداردی را ارائه کردند. این گروهها اجراهای خوبی داشتند و خوشبختانه همانطور که شما اشاره کردید برخی از آنها با استقبال و حضور گسترده مخاطبان کشورمان در پهنه تئاتر شهر (محل برگزاری جشنواره) همراه شده که باعث حیرت و تعجب این گروههای خارجی نیز شده است. ما در حال تهیه و تنظیم برخی پروتکلهای مختلف هستیم که گروههای ایرانی بتوانند به کشورهای خارجی بروند و تجارب و فرهنگ غنی ایرانی اسلامی کشورمان را در نقاط مختلف دنیا نمایش بدهند. ما به دنبال ایجاد و تقویت دیپلماسی هنر برای انجام گفتگو و ارائه مباحث متنوع، فرهنگی دینی و تمدنی کشورمان با آنها هستیم تا به نوعی پاسخی هم به کسانی باشد که گمان میکنند با سوزاندن قرآن میتوانند جلوی گسترش فرهنگ دینی و اسلامی را بگیرند. واکنش و بیانیه هنرمندان عروسکی به این اقدام غیرانسانی و ضدالهی که در کشور سوئد اتفاق افتاد در همین راستا بود تا همه بدانند که اهالی تئاتر به کشور، رهبر و انقلاب وفادارند و هر کاری برای دفاع از اعتقادات دینی و عقیدتیشان انجام میدهند و پای نظام ایستادهاند.
آیا برنامهای برای نمایش آثار جشنواره در دیگر شهرهای کشور دارید؟
امسال فرصت و زمینه انجام این مهم را نداشتیم، ولی در نظر داریم برای سال آینده این اتفاق را عملیاتی کنیم. مخاطبان محترم میدانند که این جشنواره دوسالانه است و دو سال پیش به دلیل کرونا برگزار نشد، در واقع به دلیل این بیماری تولیدی شکل نگرفت. برای همین امسال بعد از چهار سال جشنواره را برگزار کردیم. ما با تعویق زمان برگزاری جشنواره به گروهها کمک کردیم تا بتوانند کارهایی را به جشنواره برسانند.
با توجه به فضاسازی رسانههای خارجی در مورد کشورمان در بخش بینالملل و حضور گروههای خارجی، مشکل خاصی ایجاد نشد؟
برخلاف سمپاشیهایی که علیه کشورمان میشود، بیش از ۱۷۰ درخواستکننده از کشورهای دنیا برای حضور در جشنواره داشتیم که از بین آنها ۳۰ نمایش را به عنوان انتخاب اولیه در نظر گرفتیم و نهایتاً با توجه به جمیع جهات و شرایط جشنواره هفت نمایش از هفت کشور را برای اجرا و حضور در جشنواره انتخاب کردیم.
جشنواره تئاتر عروسکی همانند موسیقی مقامی حاوی محتوای فولکلوریک و شاخصههای فرهنگی و تمدنی اقوام کشور است، اما متأسفانه در شبکههای مختلف رسانه ملی انعکاسی ندارد. علت این کوتاهی چیست؟
درحالیکه نمایشهای محیطی ما که در فضای باز صورت میگیرد بالای دو، سه هزار نفر تماشاگر دارد، سالنها هم همواره پر از مخاطب است، اما واقعیت این است که تئاتر به جز وزارت ارشاد نیازمند همکاری و کمک دستگاههای دیگر هم هست. متأسفانه ما شاهدیم که شبکههای تلویزیونی برای ساختن یک نمایش برای کودکان هزینههای هنگفتی میکنند تا بتوانند کار یک گروه نمایشی را ضبط و پخش کنند. این در حالی است که برخی از نمایشهای این جشنواره بدون هیچ هزینهای در دسترس این شبکهها، بهخصوص شبکههای کودک و نوجوان است، اما هیچ توجهی به آنها نمیشود! مثلاً آموزش و پرورش و تلویزیون چقدر باید هزینه کنند تا به کودک و نوجوان ما خباثت استعمارگران غربی و ظلم انگلیسیها بر مردم ایران را نشان بدهند؟! خب همه اینها را میتوان در قالب نمایش ۴۰ دقیقهای «میرزا محمد» به کارگردانی قاسم تنگسیرنژاد که تولید گروه نمایشی بوشهری در جشنواره است، نشان داد.
آیا برای پوشش نمایشهای جشنواره مذاکرهای هم با مدیران تلویزیون داشتهاید؟
متأسفانه برخلاف درخواستها و خواهشهای مکرری که با مسئولان رسانه ملی و مدیران سیما برای پوشش و همکاری با جشنواره داشتیم، دوستان هیچ التفاتی به جشنواره و درخواستهای ما نداشتند.
