اصرار غربیها برای تجهیز اوکراین به انواع سلاحهای پیشرفته، مقامات کرملین را به واکنش واداشته است تا از ابزارهای در دست خود برای تنبیه امریکا و متحدانش استفاده کنند. پس از تعلیق معاهده استارت نو، پوتین این بار قانون خروج از پیمان نیروهای مسلح اروپا را امضا کرد تا هشداری به غرب باشد که دست از جنگافروزی در اوکراین بردارد.
جنگ اوکراین درحالی وارد شانزدهمین ماه خود شده است که دورنمای روشنی برای پایان درگیریها وجود ندارد. با وجود هشدارهای روسیه برای توقف کمکهای تسلیحاتی به اوکراین، امریکا و اروپاییها مصمم هستند متحد خود را تجهیز کنند و این روزها در تدارک ارسال جنگندههای اف ۱۶ به کییف هستند که سبب شده مسکو هم مقابله به مثل کند. به همین منظور، ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه روز دو شنبه قانون خروج این کشور از پیمان نیروهای مسلح متعارف اروپا را امضا کرد. به نوشته خبرگزاری اسپوتنیک، پیش از این، سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه ضمن اشاره به خروج مسکو از معاهده نیروهای مسلح اروپا در آینده نزدیک، گفته بود که این معاهده با منافع امنیتی روسیه مغایرت دارد.
این معاهده در سال ۱۹۹۰ در پاریس امضا شد و در سال ۱۹۹۹ نسخه بهروزشده آن در نشست سران کشورهای عضو سازمان امنیت و همکاری اروپا در استانبول امضا شد. نسخه اصلاحشدهای از این معاهده نیز توسط چهار کشور روسیه، بلاروس، قزاقستان و اوکراین تصویب شد. در سال ۲۰۰۷، روسیه مشارکت خود را در معاهده نیروهای مسلح متعارف اروپا تا زمانی که کشورهای ناتو موافقتنامه سازگاری را تصویب کنند و اجرای این سند را با حسن نیت آغاز کنند به حالت تعلیق درآورده بود. معاهده نیروهای مسلح متعارف در اروپا تسلیحات کلیدی را از اقیانوس اطلس تا کوههای اورال بین ناتو و سازمان پیمان ورشو محدود کرد و هدف از این محدودیتها، جلوگیری از توانایی هر بلوک برای انجام حملات غافلگیرانه یا حملات در مقیاس بزرگ بود. محدودیتهای بیشتر همچنین تجهیزات مستقر و فعال هر بلوک را تنظیم و سقفهای تسلیحات منطقهای را تعیین میکند. اقدامات راستیآزمایی نیز شامل بازرسی در محل، بازرسی چالشی و نظارت در محل انهدام سلاحها بود.
روسیه پیش از این نیز اجرای معاهده «استارتنو» را با امریکا به حالت تعلیق درآورده بود. روسها با این اقدامات سعی دارند غربیها را تحت فشار قرار دهند که آتش جنگ را در اوکراین شعلهور نکنند، اما واشنگتن و متحدانش گفتهاند که تا هر زمان لازم باشد به کییف کمک خواهند کرد و این مسئله روند مذاکرات صلح را با چالش جدی مواجه خواهد کرد.
آمادگی مسکو برای مذاکره با شروط خود
سفیر روسیه در انگلیس روز یک شنبه در مصاحبه با بیبیسی گفت که کشورش برای مذاکرات صلح با اوکراین آماده است، اما از شروط خود دست برنخواهد داشت. آندری کلین در این مصاحبه تحولات سالهای اخیر را در اوکراین ناشی از احساس «ملیگرایی افراطی» خواند و گفت: «ما خواستار صلح هستیم، البته طبق برخی شرایط. برای ما دو چیز مهم است؛ اینکه هیچ تهدیدی از سمت اوکراین متوجه روسیه نشود که این یک مسئله است. مسئله دوم این است که با روسها در اوکراین همچون اتباع دیگر کشورهای جهان رفتار شود. فرضاً همان رفتاری که با فرانسویها در بلژیک میشود یا همان رفتاری که با آلمانیها و ایتالیاییها در سوئیس میشود نه جور دیگر. این کار (بدرفتاری با آنها) به مثابه نقض فاحش اعلامیه حقوق بشر و همه اسناد حقوق بشری است.» به گفته کلین، هدف فعلی ارتش روسیه آزاد کردن دونباس در شرق اوکراین از اشغالگری است. او همچنین تأکید کرد، این تفکر که اوکراین در نهایت پیروز جنگ خواهد شد یک اشتباه آرمانگرایانه بزرگ است. کلین خاطرنشان کرد: «ما میتوانیم همین فردا اگر طرف اوکراینی برای مذاکرات آماده باشد صلح برقرار کنیم، اما در حال حاضر هیچ پیششرطی برای آن وجود ندارد و من نگران هستم، چون رئیسجمهور اوکراین جلوی هرگونه مذاکراتی را گرفته است.»
اعلام آمادگی روسها برای مذاکره درحالی است که مقامات کییف از ضد حملات قریبالوقوع به روسیه خبر دادند. والری زالوژنی، فرمانده کل نیروهای مسلح اوکراین دیروز در یک ویدئو گفت: «زمان آن رسیده است که آنچه را که به ما تعلق دارد، بازگردانیم». بر اساس گزارش سیانان، این ویدئو کوتاه نشان میدهد که نیروهای اوکراینی در حال رژه، آموزش و ظاهراً آماده شدن برای نبرد هستند. برخی از نظامیان اوکراینی در کلیپ فوقالذکر در حال استفاده از تانکهای آلمانی و توپخانهها و راکتاندازهای امریکایی هستند. نوار ویدئویی فوق با شعار سربازان اوکراینی و فرماندهان آنها به پایان میرسد که میگویند: «اوکراین، سرزمین مادری من، پروردگار، پدر آسمانی ما، حمله قاطع ما، انتقام مقدس ما، پیروزی مقدس ما را مورد مرحمت قرار بده.»