صنایع دفاعی و نظامی جمهوری اسلامی ایران در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی تا به امروز توانسته انواع تجهیزات و تسلیحات مورد نیاز را طراحی کرده و بسازد.
گروه سیاسی خبرگزاری فارس قصد دارد به مناسبت فرارسیدن چهل و چهارمین دهه فجر انقلاب اسلامی مروری بر تجهیزات و تسلیحات بومی و ساخت داخل در حوزه‌های مختلف داشته باشد.
چهارمین گزارش از این مجموعه به بررسی توان طراحی و تولید انواع اخلالگرهای توسط صنایع دفاعی جمهوری اسلامی ایران می‌پردازد.
جنگ الکترونیک؛ چرا و چگونه؟
نیروهای مسلح در جهان امروزه از انواع مختلف تاکتیک‌ها در جنگ‌ها بهره می‌برند که جنگ الکترونیک یکی از این تاکتیک‌ها است. تاکتیک مشخصی که برعکس نامش نه تنها یک روش آفتدی یا تهاجمی است بلکه یک روش برای دفاع نیز محسوب می شود.
مصداق بارز استفاده موفق از جنگ الکترونیک را باید در دفع حمله ریزپرنده‌ها به یکی از مجتمع‌های کارگاهی وزارت دفاع در استان اصفهان با استفاده از تجهیزات جنگ الکترونیک خبر داد. حادثه‌ای که سامانه‌های جنگ الکترونیک در آن توانستند با موفقیت یک فروند از کوادکوپترهای مجهز به بمبلت را سرنگون کنند.
وقوع چنین حادثه‌ای و مقابله با آن از طریق استفاده از سامانه‌های جنگ الکترونیک نشان می‌دهد دشمنان به دنبال ضربه‌زدن به تاسیسات ما با استفاده از تهدیدات ریزنقش هستند. لذا، مناسب‌ترین شیوه مقابله با این نوع ریزپرنده‌ها را می‌توان ایجاد اخلال الکترونیک در فرآیند هدایت و ارتباط آنها است.
سازمان‌های تحقیقاتی نیروهای مسلح پای کار تولید سامانه‌های اخلاگر
سازمان های تحقیقاتی نیروهای مسلح با رصد تهدیدات مختلف از جمله ریز پرنده‌ها به این نتیجه رسیدند که باید با استفاده از تجهیزات مطابق با تکنولوژی روز دنیا که از آنها به عنوان اخلالگر ها یاد می شود، بهره ببرند. در این راستا، سازمان تحقیقات و جهاد خودکفایی نیروی زمینی ارتش به عنوان یکی از سازمان‌های تحقیقاتی با رصد تهدیدات نوپدید مانند ریزپرنده‌ها کار طراحی و ساخت سامانه‌های اخلالگر با ویژگی‌های مختلف را کلید زد.
استفاده از اخلالگر ها برای مقابله با ریز پرنده‌ها و کوادکوپترها به این جهت انجام می‌شود که عمدتاً آنها از سیستم های رادیویی برای هدایت و کنترل استفاده می‌کنند البته برخی اوقات نیز این کار از طریق GPS صورت می گیرد. به همین دلیل، اخلالگرها را باید یک وسیله موثر برای نابودی آنها معرفی کرد.
نخستین اخلالگر بومی نیروی زمینی ارتش چه نام داشت؟
آذرماه سال ۹۵ و در جریان برگزاری رزمایش محمد رسول الله (ص) بود که نیروی زمینی ارتش برای اولین‌بار از اخلالگر پهپادی خود پرده‌برداری کرد.
اخلالگر نیروی زمینی ارتش که مخصوص فعالیت در باند S و محدوده فرکانسی ۲.۳ تا ۲.۵ گیگاهرتز طراحی و ساخته شده است، برد عملیاتی 3 کیلومتری دارد. این اخلالگر قادر است تشعشع معادل با ۳۰ وات را به سوی اهداف ساتع کند و از این طریق عملکرد پرنده دشمن را مختل کند.
مهم‌ترین ویژگی این اخلالگر را باید قدرت به زمین نشاندن پهپادها و پرنده‌های کوچک دانست، قدرتی که به نیروهای دارنده آن اجازه می‌دهد تا بتوانند اجزای مختلف ریزپرنده‌ها را کشف کنند.
شاهین ایرانی؛ قاتل کرکس‌های بیگانه
نیروی زمینی ارتش فقط به طراحی و ساخت اخلالگر باند S اکتفا نکرد بلکه 31 فروردین سال 99 از یک اخلالگر جدید رونمایی کرد. خانواده اخلاگر‌های شاهین نام این اخلالگرهای جدید نزاجا بود که در سه نوع کوله‌ای، استقراری و دستی طراحی و تولید شدند.
برد اخلالگرهای شاهین در محدوده ۲ تا ۱۰ کیلومتر برآورد می‌شود و قادر هستند تا از طریق ایجاد اخلال بر روی امواج ماهواره‌ای، تمام پهپادهای مهاجم را مختل کنند. این اخلالگرهای در ظاهر شبیه به سلاح‌های انفرادی هستند و به دلیل برد بالای خود از دوربین برای هدف‌گیری بهره می‌برند.
اخلالگر محمول‌بر پهپادی دیگر عضو خانواده اخلالگرهای شاهین است. این اخلالگر قادر است در ارتباط پهپادها، مولتی‌روتورهای جاسوسی و بمب‌افکن در محدوده فرکانسی ۲۰ تا ۵۲۰ مگاهرتز اخلال ایجاد کند.
نوع دیگری از اخلالگرها برای مقابله با ریزپرنده‌ها و پهپادها، پرتابگر‌های تور محمول بر سلاح ژ-۳ به سمت ریزپرنده‌ها هستند که توسط جهاد خودکفایی نزاجا با برد ۱۵۰ متر ساخته شدند. این اخلالگرها می‌توانند توری به مساحت ۲۰ متر مربع را پرتاب کنند.
اخلالگر گنبدی شاهد؛ یک گام رو به جلو
اخلالگر گنبدی و جهتی شاهد عضو بعدی خانواده اخلالگرهای نیروی زمینی ارتش است. این اخلالگر با استقرار بر روی یک خودرو قادر است اهداف را به صورت تصویری کشف کند.
سامانه اخلالگر جهتی و گنبدی شاهد از ۲ خودرو تشکیل شده که یک خودرو مجهز به سامانه‌های کشف و الکترواپتیکی برای کشف اهداف پرنده و خودروی دیگر برای ارسال امواج اخلالگر به منظور جلوگیری از ورود ریزپرنده‌ها به محدوده حفاظتی است.
دیگر قابلیت اخلالگر گنبدی و جهتی شاهد ارسال فرکانس‌هایی با طول موج بالا، گنبدی را برای محافظت از یک منطقه در برابر ورود ریزپرنده‌ها و پهپادها در باند‌های فرکانسی مختلف است.
