جشنواره بینالمللی فیلم «دریای سرخ» عربستان در حالی دومین دوره خود را برگزار میکند که منتقدان، این رویداد سینمایی را تلاشی حکومتی برای سرپوش گذاشتن بر نقض حقوق بشر در این کشور میدانند.
به گزارش ایسنا به نقل از گاردین، جشنواره بینالمللی و پرزرق و برق دریای سرخ عربستان فرش قرمز دومین دوره خود را برای انبوهی از بازیگران و کارگردانان سینمایی پهن کرده و نوید یک رویداد بدون سانسور را با نمایش فیلمهایی با محوریت اقلیتهای جنسی داده است، مضامینی که هم در عربستان جرم محسوب میشوند و هم با روحیات و فرهنگ مردم این کشور مغایرت تام دارد.
تنها پنج سال پس از آنکه رژیم تندروی سعودی ممنوعیت ۳۵ساله سینماها را لغو کرد، جشنواره بینالمللی فیلم دریای سرخ روز پنجشنبه هفته گذشته (اول دسامبر) دومین دوره خود را کلید زد و میهمانان بینالملی از «گای ریچی»، «اسپایک لی»، «شارون استون» تا «جکی چان» و «شاهرخخان» را به این کشور دعوت کرده است.
این جشنواره سینمایی در حالی مشغول برگزاری دومین دوره خود است که با اتهاماتی نیز روبهروست، از جمله اینکه دولت عربستان سعودی در حال سوءاستفاده از فرهنگ برای سرپوش گذاشتن بر کارنامه ضعیف خود در زمینه حقوق بشر است.
بهرغم اصلاحات قوانین اجتماعی از جمله اجازه دادن به زنان برای رانندگی، محمد بنسلمان، ولیعهد و حاکم واقعی این کشور بر افزایش اعدامها و سرکوب مخالفان سیاسی نظارت داشته است. او همچنین به دلیل هدایت مداخله عربستان سعودی در جنگ داخلی یمن بهطور گسترده محکوم شده است و به گفته اطلاعات امریکا، احتمالاً دستور قتل جمال خاشقجی، روزنامه نگار را نیز صادر کرده است.
مایکل پیج، معاون بخش خاورمیانه و شمال آفریقا در دیدهبان حقوق بشر، مقامات عربستان سعودی را متهم کرده که از جشنوارهها به عنوان ابزاری برای خوب جلوه دادن شرایط استفاده میکنند، به همان شیوهای که پیشتر از افراد مشهور و رویدادهای ورزشی برای پنهان کردن تصویر بسیار وحشتناکش استفاده میکرده است.
مدیر جشنواره دریای سرخ در پاسخ به پرسش مطرح شده از سوی وبسایت خبری ددلاین در مورد حقوق دگرباشان جنسی گفته است: «جشنواره یک سیاست سانسور صفر دارد. فکر نمیکنم اگر بخواهید سانسور داشته باشید، بتوانید جشنواره بینالمللی فیلم داشته باشید.»
«خفتان آبی» یکی از فیلمهای جشنواره است که داستان یک خیاط مراکشی همجنسگرا را روایت میکند. وبسایت جشنواره از این فیلم به کارگردانی «مریم توزانی» به خاطر پرداختن به این موضوع پیچیده با حساسیت و شجاعت و نشان دادن راهی در جامعه که در آن سنت و تساهل میتوانند در کنار هم شکوفا شوند»، تمجید کرده است.
اجازه نمایش چنین فیلمهایی در جشنواره تناقضآمیز است، این در حالی است که هتل ریتز کارلتون در جده بهطور موقت از اقدامات همجنسگرا هراسی عربستان سعودی معاف شده است. از دیگر میهمانان جشنواره میتوان به لوکا گوادانینو، کارگردان فیلم برنده اسکار «مرا به نامت صدا کن» اشاره کرد، فیلمی که روایت یک داستان عاشقانه همجنسگرایانه است که مطمئناً در شرایط عادی هر گز از سد سانسورچیان عربستان سعودی عبور نمیکرد.
در حالی که این جشنواره خود را مستقل توصیف میکند، به بودجه دولتی و حمایت مالی شرکتهای مرتبط با دولت متکی است و از آن به عنوان راهی برای ترغیب به سرمایهگذاری در صنعت فیلم و تلویزیون نوظهور خود عربستان استفاده میشود.
ریاض امسال تخفیف ۴۰ درصدی را برای تولید آثار سینمایی در این کشور لحاظ کرده و در کنار نمایش فیلمها، کنفرانسی را برای ترویج این بخش به نام بازار دریای سرخ برگزار میکند.
برگزارکنندگان این رویداد سینمایی امیدوارند به تولیدات خاورمیانه و نیمهجنوبی جهان که ممکن است در سایر جشنوارههای بینالمللی کمتر دیده شوند، فرصتی برای درخشش داده شود. جشنواره سال گذشته با حضور حیفا المنصور، کارگردان زن عربستانی برگزار شد که فیلم «وجده» در سال ۲۰۱۲ اولین فیلم بلند سینمایی او بود که بهطور کامل در این کشور حاشیه خلیج فارس فیلمبرداری شد.
با این حال دانا احمد، محقق خاورمیانه در سازمان عفو بینالملل معتقد است: «این جشنواره را باید در چارچوب فکری مقاماتی دید که تحمل آزادی بیان را ندارند. این مهم است که در بحبوحه تلاشهای اصلاحطلبانه عربستان سعودی توجه داشته باشیم که سرکوب مداوم آزادی بیان توسط مقامات به این معناست که همه به خاطر آزادی بیان خود در معرض خطر چندین دهه زندان هستند.»