۲۰ و ۲۱ مردادماه، کرمان میزبان رئیسجمهور و اعضای هیئت دولت بود. سفری که مصوبات زیادی برای پهناورترین استان کشور با ذخایر غنی و متعدد معدنی و قدرت عظیمش در کشاورزی و صنعت گردشگری داشت. کرمان با داشتن ۱۱ درصد وسعت ایران، بهشت معادن رنگارنگ و متنوع و غنی مس، سنگآهن، زغال سنگ و کرومیت است و مزارع و باغاتش آن را به یکی از قطبهای کشاورزی و تولیدکننده برتر محصولاتی مثل پسته و خرما و میوههای استوایی تبدیل کرده است. با این تفاسیر به خاطر نبود کارخانجات تبدیلی و بیتوجهی به ظرفیتهای موجود و نیمه کاره ماندن پروژهها، کرمان به یکی از استانهای ضعیف با مناطق محروم و کمبرخوردار تبدیل شده است. جایی که چشم انتظار عملیشدن ۲۱۶ مصوبه سفر رئیسجمهور است تا شاید از این تنگنا خارج شود.
سی و یکمین سفر استانی رئیس دولت در حالی به سمت کرمان انجام شد که تعداد بالای پروژههای نیمه تمام به خصوص در حوزه راه و بهداشت و درمان که در دولتهای قبل کلنگزنی و بخشی از آنها اجرا شده و حالا بلاتکلیف ماندهاند، بلای جان این استان تبدیل شده است.
پروژههایی که برخی از آنها سالها نیمه تمام رها شدهاند و تکمیل و بهرهبرداری از این پروژهها میتواند بخشی از مشکلات مردم را رفع کند. اهمیت تکمیل این پروژهها به گونهای است که وقتی رئیسجمهور در نشست خبری پایان سفر استانی خود در جمع خبرنگاران کرمانی حضور یافت و در پاسخ به سؤالی در این باره گفت: «در این سفر ۱۷ مصوبه برای تکمیل طرحهای نیمه تمام حوزه بهداشت و درمان داشتیم.»
رئیسی با بیان اینکه به اندازه ۵۰ سال در کشور پروژه نیمه تمام وجود دارد که بنا داریم اتمام آنها را با اولویت آغاز کنیم، افزود: «برخی از این طرحها طی دولتهای مختلف اجرایی نشدهاند، همانند منطقه ویژه اقتصادی جازموریان که ۱۹ سال از زمان تصویب آن میگذرد.»
تشنه، اما پابرجا
با اینکه کرمان در منطقه گرم و خشک ایران قرار دارد، اما وجود تاریخ کهن و فرهنگ غنی و طبیعت بینظیرش آن را به یکی از مناطق دیدنی تبدیل کرده است، به طوری که بیشترین اثر تاریخی ثبت شده جهانی و ملی در این استان است.
با این حال پهناورترین استان ایران در مناطق شرق و جنوبش تعداد قابل توجهی از مردمی را پناه داده که با فقر و نداری دست و پنجه نرم میکنند. شهروندانی که حتی یک سرپناه مناسب برای زندگی ندارند و از سادهترین خدمات بهداشتی و درمانی و رفاهی محرومند و در کپر روزشان را به شب میرسانند.
امروز درد بزرگ کرمان این است که تشنه مانده و اجرای طرحهای آبرسانی و تأمین آب مورد نیاز برخی از شهرستانها، یکی از نیازهای اساسی استان میباشد. طرحهایی که با گذشت چند سال از آغاز عملیات اجرایی برخی از آنها، هنوز به سرانجام نرسیده و طبق گفته وزیرنیرو، ۲۷۰ میلیون متر مکعب آب در حوزه آشامیدنی و حدود ۶ میلیارد در بخش کشاورزی کرمان مصرف میشود.
در سفر استانی رئیسجمهور و هیئت دولت به کرمان بود که علیاکبر محرابیان، در نشست شورای اداری استان با بیان اینکه بخشی از طرحهای آبرسانی مهم اجرا شده است، گفت: «در شرق استان منابع آب شهرستانهای بم، فهرج، ریگان و نرماشیر قرار است از سد نساء تأمین شود که در بم خط انتقال تقریباً تمام شده و منتظر هستیم تصفیه خانه تکمیل و آب به این شهر برسد.»
به گفته این مسئول، شهرهای جیرفت و عنبرآباد از سد جیرفت تغذیه میشود و آب شهرهای کرمان، رفسنجان، زرند و شهربابک را از خط صنعت پیشبینی شده و برای شهر کرمان نیز ۱۰۸ کیلومتر خط انتقال اجرایی شده است.
کرمان به دنبال سهم معادنش
طبق تبصره ۶ ماده ۱۴ قانون معادن، ۱۵ درصد از حقوق دولتی معادن باید وصول شده و به استان کرمان برگردد و با محوریت شهرستان و منطقهای که معدن در آن واقع شده هزینه شود. حقوقی که سالهای زیادی بازنگشته است.
استانی که طی چند سال گذشته دهها هزار میلیارد تومان در بخش صنعت و معدن آن سرمایهگذاری شده تا علاوه بر جلوگیری از خام فروشی موادمعدنی، قطار توسعه و پیشرفتش با ریلگذاری صورت گرفته از مسیر معادن عبور کند، اما با وجود اینکه سرمایهگذاریهای صورت گرفته و سیاست کلان کرمان حرکت از سمت کشاورزی به صنعت و معدن میباشد، این بخش را با چالشهای متعددی مواجه کرده است. بلوکه کردن مناطق دارای ذخایر معدنی مختلف از سوی افرادی که توان مالی و فنی لازم را ندارند و پروسه سخت واگذاری به سرمایهگذاران جدید از جمله گرفتاریهای بخش معدن است، به گونهای که به گفته استاندار کرمان بیش از ۲۰۰ معدن غیر فعال در استان وجود دارد که باید مزایده آن برگزار شود.
حتی نماینده مردم شهرهای کرمان و راور در مجلس شورای اسلامی نیز در دیدار احسان خاندوزی وزیر اموراقتصادی و دارایی با فعالان اقتصادی کرمان به آن اشاره کرد و با بیان اینکه سال گذشته ۲۰ هزار میلیارد تومان حقوق دولتی معادن به خزانه کشور واریز شده است، گفت: «در جلسه نمایندگان کرمان با رئیسجمهور تأکید شد که این حقوق دولتی به استان برگردد.»
محمدرضا پورابراهیمی ادامه داد: «سال گذشته حدود ۱۱ هزار میلیارد تومان واریزی حقوق دولتی معادن به خزانه داشتیم، اما ۲، ۳ درصد هم به استان برنگشته است که این وضعیت قابل ادامه نیست. کرمان دارد از بین میرود، معادن تخلیه میشود، اما بازگشت مبلغی که در قانون به صراحت آمده، انجام نمیشود که باید در این موضوع تصمیمگیری شود.»
مشکلاتی که رئیسجمهور هم در نشست خبری پایان سفر استانی خود به کرمان به آن اشاره کرده و از تصمیمگیری برای رفع آنها خبر داد.
سیدابراهیم رئیسی با اشاره به وجود معادن و ذخایر معدنی بسیاری در کرمان، از تفویض اختیارات برای فعالسازی این معادن خبر داد و درباره پرداخت سهم درآمد معادن فعال در استان گفت: «برخی از معادن که خوب برداشت دارند سهم استان را نمیپردازند، بنابراین مصوبه پرداخت ۱۵ درصد سهم درآمد معادن استان کرمان برای حل مشکلات این استان تصویب شد و از این پس باید حتماً معادن ۱۵ درصد از درآمد خود را به استان بدهند.»
نتیجه سفر استانی دولت ابراهیم رئیسی به استان کرمان ۲۱۶ مصوبه در حوزه آب و خاک، زیربنایی، تکمیل مراکز درمانی، فرهنگی، آموزشی و ورزشی، صنعت و معدن، رفاه و دیگر حوزهها بود. مصوباتی که اگر فراموش نشوند و گذر زمان آنها را از ذهن مسئولان خارج نکند، با اجرایی شدنشان میتوانند روزهای خوشی را برای کویرنشینان رقم بزنند.