سرویس جامعه جوان آنلاین: رتبه بندی معلمان، از آن دست مطالبات پرتکرار جامعه فرهنگیان است که پس از فراز و فرودهای بسیار طی بیش از ۱۰ سال اخیر، سرانجام ۲۵ اسفندماه ۱۳۹۹ در قالب لایحهای از سوی دولت وقت به مجلس ارسال شد و کلیات آن در روز هجدهم خردادماه سال ۱۴۰۰ به تصویب رسید، اما به دلیل تغییرات قابل توجه لایحه از سوی نمایندگان مجلس و عدم تامین بار مالی آن، ماهها در مجلس معطل ماند و یک مرتبه نیز از سوی شورای نگهبان رد و دوباره به مجلس بازگشت.
با انجام اصلاحات وارده از سوی مجلس در ابتدای اسفندماه، رتبه بندی از سوی شورای نگهبان مورد موافقت قرار گرفت و در ۱۶ اسفندماه سال ۱۴۰۰ از سوی رئیس مجلس جهت اجرا به دولت و ۲۳ اسفندماه از سوی رئیس جمهور به وزارت آموزش و پرورش، سازمان برنامه و بودجه و سازمان اداری و استخدامی کشور ابلاغ شد. دولت مکلف شده بود ظرف مدت یک ماه از ابلاغ قانون، آییننامه اجرایی را تدوین و به تصویب هیئت وزیران برساند که تا کنون به طول انجامید و در نهایت روز یکشنبه از سوی محمد خبر، معاون اول رئیسجمهور جهت اجرا، ابلاغ شد.
درخواست اجرای رتبهبندی بدون کاغذبازی!
اکنون که آییننامه رتبهبندی معلمان به تصویب رسیده است، معلمان درخواست دارند که دیگر در ایستگاه پایانی، مشکلاتی برای اجرا پیش نیاید و معلمان بتوانند طعم شیرین رتبهبندی را بچشند.
سید بابک هاشمینکو دبیر شورای هماهنگی تشکلهای انقلابی فرهنگیان و سخنگوی کانون تربیت اسلامی با بیان اینکه خدا را شکر میکنیم رتبهبندی به ایستگاه پایانی نزدیک میشود به فارس گفت: «رتبهبندی در برنامه ششم توسعه تکلیف دولت قبل بود که به این تکلیف عمل نشده است و لایحهای که به مجلس فرستادند با مبلغ ۵ هزار میلیارد تومان، مبلغ اندکی بود که اگر همان رقم تصویب میشد خیلی دردی از معلمان دوا نمیکرد. خوشبختانه در دولت جدید با مساعدتی که رئیسجمهور و مجلس شورای اسلامی داشتند، رقم رتبهبندی برای یک سال و نیم به ۳۸ هزار میلیارد تومان رسید و البته یک مقدار در دستاندازهای کاری قرار گرفت و میتوانست زودتر از این اجرا شود.»
هاشمینکو اضافه کرد: «در حال حاضر که رتبهبندی به ایستگاه پایانی رسیده است، معلمان خواستار این هستند که زودتر ثمره رتبهبندی را در وضعیت مالی خود ببینند البته امیدواریم رتبهبندی باعث ارتقای آموزش و پرورش و ارتقای سطح تدریس و سطح دانش و رقابت معلمان هم شود لیکن از آن طرف هم امیدواریم که برای معلمان در وضعیت معیشتی آنها بتواند ارتقا ایجاد کند.»
وی ادامه افزود: «درخواست فرهنگیان از دولت این است که با توجه به اینکه تصویب این آییننامه و نوشتن آن، یک مقدار با کندی روبرو شد، حالا که آییننامه رتبهبندی ابلاغ شده است، با توجه به اینکه باید تیمهای ارزیابی در سطح وزارتخانه، استانها و مناطق تشکیل شود، طوری عمل شود که با سرعت بیشتری به سرانجام برسد و خلاصه سختگیری زیادی هم نشود.»
این کارشناس تعلیم و تربیت تصریح کرد: «از سوی دیگر باید مراقب بود که بحث رتبهبندی باعث این نشود که بین معلمان کاغذبازی و جمعآوری اسنادی برای ارتقا پیش آید؛ آن چیزی که مهم است، این بوده که ثمره این رتبهبندی به دانشآموز برسد و باعث رشد و شکوفایی بیشتر دانشآموزان در مدارس شود.»
توضیحات وزیر آموزش و پرورش درباره اجرای رتبهبندی
یوسف نوری، وزیر آموزش و پرورش با اشاره به اینکه حدود ۸۰۰ هزار نفر مشمول رتبهبندی معلمان میشوند گفت: «امروز نسخه اولیه شیوهنامه ارزیابی معلمان آماده میشود، چون قبلاً سازمان امور استخدامی و سازمان برنامه و بودجه درباره آن همکاری داشتند، جلسه مشترک شیوهنامه برگزار میشود و برای تدوین نهایی آن، حدود یک هفته بیشتر متصور نیستیم.»
نوری ادامه داد: «آموزش و پرورش در تبصره ۳ ماده ۴ آییننامه رتبهبندی معلمان، مکلف شده است شیوهنامهای برای فرایند اجرای آییننامه و قانون رتبهبندی معلمان با همکاری سازمان امور استخدامی و سازمان برنامه و بودجه تدوین کند که این را سریع انجام میدهیم. همچنین برخی تکالیف دیگر در آییننامه مشخص شده است که، چون از قبل در دست بررسی بود، آمادهسازی شده است تا رتبهبندی وارد مرحله اجرا در نظام آموزش و پرورش شود.»
وی تصریح کرد: «در رتبهبندی، معلمان مدارس استثنایی، ابتدایی و مناطق محروم هر سال، سه ماه ارفاق میگیرند یعنی هر دوره برای آنها از ۵ به ۴ سال کوتاه خواهد شد، اما برای نخبگان یک بار و بار اول به ازای ۳ سال ارتقای رتبه بعدی را خواهند داشت.»
وزیر آموزش و پرورش اظهار داشت: «گفته بودند فرهنگیان پس از دو سال مشمول رتبهبندی میشوند، اما اینگونه نیست و فرهنگیان رسمی و پیمانی مشمول رتبهبندی خواهند بود؛ مدتها در ارتباط با رتبهبندی گامهایی برداشته شد، اما منجر به رتبهبندی نشد و هر بار رتبهبندی به میدان میآمد، بخشی به نام رتبهبندی اجرا میشد که در واقع افزایش حقوق و مزایا بود.»
او ادامه داد: «رتبهبندی به این معنی که در ماده یک قانون رتبهبندی آمده است، اجرا نشد تا آنکه در دولت جدید رئیس جمهور در شعارهای انتخاباتی در جمع فرهنگیان با صراحت اعلام کرد که در تصویب رتبهبندی معلمان تسریع خواهد شد و این اتفاق افتاد حتی دولت بودجه پایداری برای آن معادل ۲۵ هزار میلیارد تومان پیشبینی کرد که اکنون به ۳۸ هزار میلیارد تومان در جدول تبصره ۹ ارتقا پیدا کرده است.»
وزیر آموزش و پرورش مطرح کرد: «جمعیت ذینفع رتبهبندی ۸۰۰ هزار نفر هستند و طبق قانون برخی افراد مستتثنی بوده و مشمول نمیشوند، رتبهبندی شروع شده تا به کیفیت نظام تعلیم و تربیت برسیم و اگر این هدف تأمین شود قطعا رتبهبندی به سمت آن هدف نهایی خودش پیش خواهد رفت.»
نوری تصریح کرد: «قانون رتبهبندی برای معلمان شاغل است و افرادی که قبل از ۳۱ شهریور ۱۴۰۰ بازنشسته شدند مشمول نمیشوند، در آیین نامه مشخص شده است افرادی به دلیل کمبود نیروی انسانی در سال ۱۳۵۸ وارد ادارات آموزش و پرورش شدند، اما، چون معلم هستند و در ادارات کار میکنند، رتبهبندی شامل آنها میشود، اما تعدادی از آنها به عنوان کارمند اداری استخدام شدند که شامل نمیشوند البته اگر واجد صلاحیت معلمی باشند و در مدرسه کار معلمی انجام دهند، رتبهبندی شامل آنها میشود، اما دوباره نمیتوانند به اداره برگردند.»
وزیر آموزش و پرورش درباره تنزل رتبه معلمان اظهار داشت: «قانونگذار هر سه سال یک بار، ارزیابی را برای معلمان قرار داده است اگر معلمان در دو دوره ارزیابی نتوانند رتبه بعدی بعدی را کسب کنند، در فرایند اداری قرار میگیرند و قانونگذار اینجا دقیق دیده است، چون فردی که معلم است باید مؤلفههای چهارگانه یعنی شایستگیهای «عمومی»، «تخصصی»، «حرفهای» و «تجربه» را داشته باشد. معلم باید توانمندیهایی را کسب و به ظهور و بروز برساند تا بتواند دانشآموز را هدایت کند.»
(توضیحات کامل وزیر آموزش و پرورش درباره اجرای طرح رتبه بندی را اینجا بخوانید.)
چه زمانی میتوانیم شاهد تأثیر رتبهبندی باشیم؟
وزیر آموزش و پرورش در پاسخ به این پرسش که «چه زمانی میتوانیم شاهد تأثیر رتبهبندی باشیم؟»، گفت: «رتبهبندی چرخه بسیار خوبی ایجاد میکند و یکی از چرخههای خوب، فعال کردن دانشگاه فرهنگیان است و در ماده ۱ اساسنامه دانشگاه فرهنگیان آمده است که معلمان برای رتبهبندی ارزیابی میشوند و هر سه سال یک بار حدود ۹۰۰ هزار نفر ارزیابی خواهند شد، این باعث میشود که معلمان دائما آماده باشند یعنی دورههایی گذاشته میشود که معلمان دانشهای روز و روشهای جدید را بیاموزند و برای دانشآموزان در کلاس درس با آمادگی کامل حضور پیدا کنند بر همین اساس معلم را دائم در حال آموزش، آموختن، یاد دادن و یادگرفتن میبینیم و نظام تعلیم و تربیت وقتی توانست معلم را آماده نگه دارد قطعاً تحول بنیادین اتفاق میافتد. همچنین در آییننامه قانون، پیشبینی شده است که بعد از دو سال اجرا باید گزارشی را از تأثیر رتبهبندی بر کیفیت نظام تعلیم و تربیت ارائه و اگر نیاز به تغییرات داشته باشد، پیشنهاد دهیم. افزایش کیفیت، ارتقای شایستگی و صلاحیت معلمان اگر اتفاق بیفتد آن وقت معلم آماده برای اجرای سند تحول بنیادین خواهیم داشت.»