روابط روسیه و بلوک غرب به سرکردگی امریکا پس از آغاز جنگ اوکراین با وخامت بیسابقهای روبهرو شده است. امریکا رهبری کارزار گسترده ضدروسی با اعمال شدیدترین تحریمها علیه مسکو را بر عهده داشته و در کنار آن اتحادیه اروپا، کانادا، استرالیا و ژاپن اقدامات مشابهی را با هدف تضعیف و به زانو درآوردن مسکو صورت میدهند، با این همه موضع برخی متحدان کلیدی واشنگتن به ویژه رژیمصهیونیستی در کارزار همهجانبه غرب علیه روسیه به بهانه جنگ اوکراین از ابتدا چندان شفاف نبوده است با گذشت زمان و افزایش فشارها برای تعیین تکلیف و موضعگیری آشکار، تلآویو از موضع اولیه خود، یعنی تلاش برای بیطرفی و حتی میانجیگری به سمت موضعگیری علیه روسیه و در مرحله بعد ارسال تجهیزات نظامی برای اوکراین تغییر سمت داده است. این مسئله موجب واکنش منفی مسکو شده است، لذا چشمانداز وقوع تحولات جدی در روابط بین روسیه و رژیمصهیونیستی امروزه بیش از هر زمان دیگر وجود دارد. در عین حال درخواستهای مکرر ولادیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین برای حمایت علنی تلآویو از کییف در جنگ اوکراین و به ویژه ارسال تسلیحات حساس مانند سامانه گنبد آهنین یا پهپاد با توجه به یهودی بودن زلنسکی و نیز موقعیت قدرتمند اقلیت یهودی اوکراین، رژیمصهیونیستی را بیش از پیش وادار به تغییر موضع در قبال جنگ اوکراین کرده است.
انتقاد مسکو
تنش در روابط روسیه با اسرائیل به دلیل مواضع آن درباره اوکراین روندی فزاینده داشته و این بار در تازهترین موضعگیری «میخائیل بوگدانف» معاون وزیر امور خارجه روسیه روز پنجشنبه ۲۹ اردیبهشت به شدت از تلآویو انتقاد کرده است. وی ضمن اینکه خواهان نقش و موضع متوازنتر رژیمصهیونیستی شد، گفت: مواضع تلآویو موجب احساس سرخوردگی روسیه شده است. وی با انتقاد از ارسال تجهیزات نظامی اسرائیل برای ارتش اوکراین آن را نشانه موضع خصمانه تلآویو نسبت به مسکو دانست. این مقام روسی تأکید کرد که مسکو رویکرد منفی به موضوع ارسال تجهیزات نظامی اسرائیل برای تجهیز ارتش اوکراین دارد. رژیمصهیونیستی روز چهارشنبه ۲۸ اردیبهشت اعلام کرد که ۲ هزارعدد کلاهخود و ۵۰۰ عدد جلیقه ضدگلوله را برای ارتش اوکراین ارسال کرده است. معاون وزیر امور خارجه روسیه تصریح کرد که کشورش از سیاست و اظهارات خصمانه اسرائیل در قبال روسیه و حمایت از اوکراین شگفت زده شده و مسکو علاقهمند به گفتگو با سران تلآویو است.
رژیمصهیونیستی حمله روسیه به اوکراین را محکوم و در ابتدای این درگیری به اصطلاح موضع میانجیگرانه در این زمینه اتخاذ کرده بود، اما به تدریج مواضع تندتر و انتقادیتری نسبت به مسکو گرفته و اکنون با ارسال تجهیزات نظامی برای ارتش اوکراین عملاً در اردوگاه غرب علیه روسیه جا گرفته است. نکته جالب اینکه توافق نظری بین مقامات ارشد رژیمصهیونیستی در زمینه جنگ اوکراین وجود ندارد. برخلاف «نفتالی بنت» نخستوزیر که حداقل در ظاهر رویکرد میانجیگری میان مسکو و کییف را اتخاذ نموده، یائیر لاپید، وزیر خارجه این رژیم بارها عملیات نظامی روسیه در اوکراین را محکوم کرده است. این موضعگیری تلآویو خشم مسکو را برانگیخته است. پیشتر «ماریا زاخارووا»، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه نیز رژیمصهیونیستی را متهم به حمایت از نئونازیها در اوکراین کرده بود. زاخارووا با انتقاد از اظهارات «لاپید» گفت: اظهارات مغایر با تاریخ وی مورد توجه مسکو قرار گرفته است؛ اظهاراتی که به طور گستردهای رویکرد دولت کنونی تلآویو در حمایت از رژیم نئونازیهای کییف را بیان میکند.
انتخاب تلآویو
اکنون با آغاز ارسال کمکهای به اصطلاح بشردوستانه اسرائیل به اوکراین و سپس ارسال تجهیزات نظامی برای کییف، مشخص شده که تلآویو عملاً وارد زمین بازی جنگ اوکراین به ضرر روسیه شده است. اسرائیلیها ادعا میکنند حدود ۱۰۰تن کمک بشردوستانه به اوکراین ارسال و یک بیمارستان صحرایی در غرب این کشور برای مدت شش هفته راهاندازی کردهاند. چرخش تدریجی موضع اسرائیل در قبال جنگ اوکراین برای روسیه که همواره بر این گمان بود که روابط ممتازی با تلآویو دارد و همواره از سران اسرائیلی به گرمی استقبال میکرد، بسیار گران آمده است، به ویژه اینکه روسیه با دادن امتیازی آشکار عملاً چشم خود را به روی حملات هوایی و موشکی مکرر رژیمصهیونیستی علیه سوریه بسته است و حتی با وجود نقش هواپیماهای اسرائیلی در سرنگونی اشتباهی هواپیمای تجسسی ایل ۲۰ روسیه در سال ۱۳۹۷ توسط پدافند هوایی سوریه، اما همچنان روابط گرم خود را با تلآویو حفظ کرده بود، البته این اقدامات خصمانه تلآویو از چشم مسکو دور نمانده، لذا واکنشهای روسیه در قبال این کنشهای رژیم صهیونیستی به تدریج در حال آشکار شدن است. از جمله این موارد میتوان به استقبال گرم از هیئت حماس در مسکو اشاره کرد. همچنین برای نخستین بار گزارشی درباره شلیک سامانه پدافند هوایی اس ۳۰۰ روسیه برای مقابله با حملات اخیر هواپیماهای اسرائیلی علیه مواضعی در سوریه منتشر شده است. مسلماً این اقدام به مثابه هشداری به تلآویو است که اقدامات حمایتگرانه آن از اوکراین بیپاسخ نخواهد ماند. رسانههای رژیمصهیونیستی در تحلیلی اعلام کرده بودند، شلیک روسیه به جنگندههای این رژیم در سوریه «میتواند نشاندهنده تغییر قابل توجهی در نگرش مسکو به اسرائیل باشد»، با این حال بوگدانف گزارشهای رسانهای درباره استفاده ارتش روسیه مستقر در سوریه از سامانه اس ۳۰۰ علیه جنگندههای اسرائیلی را فاقد صحت خوانده است.
اظهارات لاوروف
در ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۱ اظهارات سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه موجب جنجال بزرگی در روابط مسکو و تلآویو و موضعگیری تند مقامات صهیونیست شد. لاوروف در مصاحبهای ضمن ادعای یهودیتبار بودن آدولف هیتلر، رهبر المان نازی تصریح کرد که هیتلر هم خون یهودی در بدن داشته است. «نفتالی بنت» نخستوزیر رژیمصهیونیستی اظهارات لاوروف را در مورد اینکه هیتلر یهودی بود، «بسیار خطرناک» خلاف واقعیت و غیرقابل قبول خواند. «یائیر لاپید» وزیر امور خارجه این رژیم نیز به شدت از سرگئی لاوروف همتای روس خود به دلیل طرح این اظهارات و گفتن اینکه هیتلر خون یهودی در بدن داشته است، انتقاد کرد.
به نظر میرسد هدف از اظهارات لاوروف نوعی اعتراض و در عین حال هشدار به رژیمصهیونیستی از جانب مسکو به دلیل تبدیل تدریجی موضع آن در قبال جنگ اوکراین از بیطرفی و دعوت طرفین درگیر به حل و فصل سیاسی این درگیری، به هواداری از بلوک غرب و حتی آمادگی برای ارسال کمکهای تسلیحاتی به اوکراین است که آشکارا موضع و اقدامی خصمانه علیه روسیه تلقی میشود. ولادیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین پایان ماه مارس طی سخنانی در جمع اعضای منتخب پارلمان رژیمصهیونیستی از تلآویو خواسته بود با حمایت از اوکراین در برابر روسیه «دست به انتخاب» در موضع میانه خود بزند و به اوکراین کمکهای تسلیحاتی ارسال کند. مقامات اسرائیلی میگویند پیشتر تجهیزات حفاظتی در اختیار اوکراین قرار دادهاند، اما اخیراً به این کشور کمک تسلیحاتی نکردهاند.
جمعبندی
شواهد نشان میدهد رژیمصهیونیستی با توجه به تحولات چندماهه اخیر و تشدید اقدامات بلوک غرب به سرکردگی امریکا علیه روسیه دست به نوعی به اصطلاح انتخاب تاریخی زده و همراهی با غرب علیه روسیه را برگزیده است. این امر به ویژه در موضعگیری یائیر لاپید، وزیر خارجه رژیمصهیونیستی با متهم کردن روسیه به ارتکاب جنایت جنگی در اوکراین تبلور یافته است. این اتهامزنی عملاً موجب تنشآفرینی و سردی بیسابقه در روابط مسکو و تلآویو شده است و موضعگیری اخیر لاوروف نیز در واقع واکنشی از جانب مسکو به موضع آشکارا خصمانه وزیر خارجه اسرائیل محسوب میشود. این ادعا در حالی مطرح شد که رژیمصهیونیستی خود به دلیل کودککشی و حملات علیه مردم فلسطینی بارها با اتهامات جدی از جانب سازمانها و نهادهای حقوق بشری از جمله شورای حقوق بشر سازمان ملل مواجه شده است. همچنین اسرائیل در حالی مدعی ارتکاب جنایت جنگی از سوی نیروهای روسی در اوکراین شد که هنوز هیچ هیئت تحقیق بینالمللی برای رسیدگی به این ادعاها تشکیل نشده است تا روسیه را متهم به این گونه اقدامات در اوکراین کند. میتوان پیشبینی کرد مسکو تجدید نظری اساسی درباره ماهیت و کیفیت روابط با رژیمصهیونیستی صورت داده و موضع جدیدی در قبال اقدامات رژیمصهیونیستی در مسائلی مانند نحوه برخورد تلآویو با فلسطینیها و نیز حملات مکرر علیه سوریه اتخاذ کرده است.