نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی ایران از نظر انواع سلاح‌های کمری یا به قول ادبیات قدیمی‌تر، تپانچه که در خدمت دارند، یکی از پرتنوع‌ترین‌ها در جهان هستند، از این‌رو صنایع دفاعی کشور نیز دست به تولید شماری سلاح کمری زده‌است که عمدتاً نیز وارد خدمت نیرو‌های مسلح شدند. این تسلیحات در حوزه دفاع شخصی در عرصه نظامی، انتظامی و امنیتی کاربرد دارند.
سلاح زعاف و ساعد
این دو سلاح که نسخه تولید ایران از سلاح مشهور و محبوب P۲۲۶ آلمانی هستند، از اوایل دهه ۸۰ شمسی وارد خط تولید شدند و به طور گسترده‌ای در نیروی انتظامی و مقداری کمتر در سپاه پاسداران در حال استفاده است.
سلاح P۲۲۶ در اواخر دهه ۶۰ شمسی وارد کشور شده‌است و از این سلاح می‌توان به عنوان یکی از بهترین خرید‌های ایران بعد از انقلاب نام برد، چرا‌که این سلاح کمری علاوه بر کیفیت بالا، یکی از طرح‌های جلوتر از زمان خود بوده‌است.
نسخه داخلی این سلاح؛ یعنی زعاف یک کپی مستقیم از نسخه اصلی در کالیبر ۹ میلیمتر با وزن ۸۶۵ گرم است و از خشاب استاندارد ۱۵ تیری استفاده می‌کند که تعداد مناسبی به حساب می‌آید. نسخه اصلی سلاح بسیار با کیفیت بوده و به همین جهت نیز در بازار جهانی بسیار محبوب است.
طول لوله ۱۱۲ میلیمتری این سلاح نیز دقت و برد آتش مناسبی در اختیار آن قرار می‌دهد. به طور کلی P۲۲۶ و نسخه ایرانی آن زعاف اگر با کیفیت مناسبی تولید شود، یک سلاح مناسب است، اگر چه در حال حاضر و با گذشت دو دهه از تولید، گزینه به روزی نیست، ولی کارایی و کیفیت بسیاری دارد.
یکی دیگر از سلاح‌های کمری تولیدی وزارت دفاع یک رولور (Revolver) کالیبر ۳۸ است که سلاح‌های مشابه زیادی با این کالیبر و ظاهر در دنیا وجود دارد، از جمله رولور مشهور اسمیت ۳۸ یا MR۷۳ فرانسوی که البته سلاح ایرانی که تحت عنوان رولور کاوه شناخته می‌شود، به نظر بر اساس S&M ۳۸ ساخته شده‌است.
رولور کاوه با طول لوله ۲ اینچی و وزن ۴۷۰ گرم و البته کالیبر ۳۸/۰ اینچی سلاحی مناسب در زمینه دفاع شخصی است و در کاربرد نظامی این سلاح دیگر جذاب نیست و تنها نیروی انتظامی و برخی نیرو‌های حفاظت از اشخاص مهم در کشور از چنین تسلیحاتی بهره می‌برند.
سلاح آگر
آگر از محصولات جدید وزارت دفاع و اقتباسی از سلاح مشهور والتر P۹۹ است که خود از سال ۱۹۹۷ وارد خدمت شده‌است. P۹۹ از اولین تپانچه‌های پلیمری تولید انبوه جهان به شمار می‌رود که اتفاقاً یکی از گزینه‌های با کیفیت موجود در دنیا است.
سلاح آگر دارای خشاب ۱۵ تیری کالیبر محبوب ۹ میلیمتری و وزن ۷۱۵ گرمی در حالت غیرمسلح است که کمی از نسخه اصلی که ۶۳۰ گرم وزن دارد، بیشتر است. این افزایش وزن احتمالاً به علت نوع مواد مورد استفاده ایران است.
این سلاح کمری همانطور که گفته شد از مواد پلیمری ساخته‌شده است که وزن کمتری به نسبت انواع فلزی دارند، از طرفی پلیمر در برابر خوردگی و اکسید شدن مقاوم است و حداقل لایه بیرونی سلاح مقاومت بیشتری از انواع فلزی دارد. از مشخصات دیگر سلاح آگر می‌توان به طول لوله ۱۰۲ میلیمتری اشاره کرد.
سلاح رعد و کاوه
در ادامه توسعه سلاح‌های کمری توسط صنایع دفاع کشور، این صنایع به دنبال مشابه‌سازی یکی از موفق‌ترین نمونه‌های موجود در جهان رفتند؛ یعنی سلاح کمری گلاک که با بیش از ۶۰ مشتری رسمی هم‌اکنون در اوج قله این صنعت قرار دارد.
اولین اقتباس داخلی از این سلاح، رعد نام دارد که در نمایشگاه تجهیزات پلیسی معرفی شد. رعد به نظر می‌رسد اقتباسی از گلاک ۱۷ باشد که دارای کالیبر ۹ میلیمتری و وزن بدون خشاب ۷۰۰ گرم است. همچنین گفته شده لوله این سلاح نیز از آلومینیوم ساخته‌شده تا وزن آن هر چه بیشتر کاهش یابد. بقیه اجزای سلاح از پلیمر است که همانطور که قبلاً اشاره شد، مزایای زیادی به نسبت فلز دارد و به طور کلی عمر سلاح را بسیار افزایش می‌دهد، اما یکی از مزایای مهم سلاح‌های ساخته شده از پلیمر سختی کشف توسط اسکنرهاست.
بعد از رعد، نوبت به خانواده کاوه می‌رسد که در انواع مختلفی شامل کاوه ۷، کاوه ۹ ارائه شده‌است. در سلاح کاوه تلاش شده‌است محصول نهایی مشابه بسیار دقیقی از خانواده گلاک باشد، نه صرفاً یک اقتباس از آن. این سلاح نیز از انواع پلیمری است و وزن نسبتاً کمی دارد. کاوه دارای دو نوع اصلی است که نوع کاوه ۷ آن بیشترین شباهت را به سلاح گلاک ۱۷ دارد.
این سلاح در کالیبر ۹ میلیمتر دارای وزن ۷۰۳ گرم بدون خشاب است. کاوه نیز از مواد پلیمری ساخته شده و احتمالاً مانند نسخه اصلی گلاک تنها لوله سلاح از انواع فلزی است.
کاوه ۷ دارای خشاب ۱۷ تیری است و بین سلاح‌های کمری تولید ایران بیشترین ظرفیت خشاب را دارد. کاوه ۷ با طول لوله ۱۱۴ میلیمتر، گزینه مناسب برای درگیری شهری خارج از ساختمان به حساب می‌آید، اگر چه آنقدر بزرگ نیست که برای درگیری بسیار نزدیک یا CQB ایجاد مشکل کند و ابعاد مناسبی دارد که آن را تبدیل به یک گزینه مناسب برای نیرو‌های نظامی و البته انتظامی می‌کند.
کاوه ۹ نسخه کوچک‌تر کاوه ۷ و در واقع نسخه ایرانی گلاک ۱۹ است. طول لوله در این نسخه به ۱۰۲ میلیمتر کاهش یافته‌است و وزن سلاح نیز بدون خشاب به ۶۶۵ گرم می‌رسد که رقم بسیار مناسبی است، اما این کاهش وزن ابعاد به کوچک‌تر شدن خشاب سلاح هم انجامیده و کاوه ۹ از خشاب کوچک‌تر ۱۵ تیری استفاده می‌کند. به صورت کلی کاوه ۹ گزینه مناسب‌تری برای نیرو‌های امنیتی، اطلاعاتی و انتظامی است، چرا‌که ابعاد و وزن کمی دارد.
ساخت داخلی این نوع سلاح‌ها با توجه به بومی شدن دانش طراحی و ساخت آن‌ها و الگو گرفتن و مشابه‌سازی از نمونه‌های برتر دنیا، سبب ایجاد امکان بهبود کیفیت و کارایی نیرو‌های کاربر در حوزه تسلیحات انفرادی و دفاع شخصی می‌شود. وزارت دفاع می‌تواند از پلتفرم گلاک یا کاوه استفاده‌های زیادی کند و عملاً تمامی سلاح‌های کمری کشور را که تنوع زیادی دارند با محصولاتی از این خانواده جایگزین کند که البته نیاز به همراهی نیرو‌های مسلح کشور نیز دارد.
