چند سالی است تعطیلات ابتدای سال به زمان و قرار گروه‌های جهادی برای اعزام به روستا‌ها و نقاط کم‌برخوردار کشور تبدیل شده است؛ جوانانی که بار سفر می‌بندند و به جای رفتن به اماکن و مراکز گردشگری و تفریحی راهی مناطق محروم می‌شوند تا کام خود را با چاشنی خدمت به نیازمندان، شیرین و لحظات خود را در کنار هموطنان کم‌برخوردارشان سرشار از عطر نوع‌دوستی کنند. امسال هم حضور گروه‌های جهادی برای رفع کمبود‌ها و نیاز‌های روستاییان آنقدر چشمگیر بود که می‌شود ماه‌ها در مورد اقداماتشان حرف زد؛ جوانان متخصصی که به گفته دبیر مجمع ملی جهادگران کشور، با حضورشان در مناطق محروم، چراغ امید را روشن و با تشویق جوانان روستایی برای مشارکت در کار‌ها و کمک به دانش‌آموزان برای ادامه تحصیل، آنان را در آبادانی محل سکونت‌شان همراهی می‌کنند.
بیش از ۲۰ سال است گروه‌های جهادی پای در عرصه خدمت‌رسانی به مناطق محروم کشور گذاشته و اقدامات فراوانی را در حوزه محرومیت‌زدایی و رفع مشکلات نیازمندان و مستضعفان انجام داده‌اند. این گروه‌ها که تعداد آن‌ها حالا به بیش از ۴۰هزار رسیده است، منشأ برکات فراوانی برای مردم بوده‌اند. شاید بتوان گفت گروه‌های جهادی تنها جمعیتی هستند که بدون هیچ منتی خدمات شایانی را طی سالیان گذشته در مناطق مختلف انجام داده‌اند. این گروه‌ها که وظیفه اصلی‌شان کمک به خانواده‌های نیازمند است، کارشان را به همین حد و رفع محرومیت محدود نکرده‌اند و در حوادث طبیعی همچون سیل و زلزله و دیگر اتفاقات نیز در میدان حضور داشته و خدمات مؤثری داشته‌اند.
گروه‌های متخصص برای کار‌های بزرگ
هم اکنون بسیاری از گروه‌های جهادی با گرد هم آمدن تعدادی جوان متخصص در رشته‌های مختلف، جمعی را تشکیل داده‌اند که می‌توانند به صورت تخصصی در مسائل وارد شوند و با برنامه‌ریزی و ارائه طرح‌های کارآمد و عملی، اقدام به پیشبرد کار‌ها کنند.
برخی به حوزه اقتصادی و اشتغالزایی وارد شده‌اند و به جای انجام کار‌هایی همچون تهیه و توزیع بسته‌ها و اقلام خوراکی سعی می‌کنند با توسعه اقتصادی مناطق کم‌برخوردار، زمینه اشتغال دائم برای مردم این مناطق را فراهم کنند. بر همین اساس و با آغاز سال جدید، گروه‌های جهادی در مدت تعطیلات نوروزی با برپایی قرارگاه‌های مختلف شهرستانی، استانی و ملی از سوی بسیج سازندگی و مجمع ملی جهادگران، خدمات فراوانی را به مردم محروم استان‌های مختلف کشور ارائه کرده‌اند که بازتاب زیادی داشته است و هنوز هم برخی از این گروه‌ها دست از کار نکشیده‌اند و همچنان تا به نتیجه رسیدن طرح‌ها و برنامه‌های‌شان، در مناطق مورد نظر حضور دارند.
آرامش در زندگی سخت
جهادگران جوانانی هستند که در بهترین دوران عمر خود قرار دارند و تصمیم گرفته‌اند زیباترین ماه و تعطیلات سال‌شان را در کم‌برخوردار‌ترین مناطق صرف کنند. دل بریدن از خانه و کاشانه و پشت کردن به شیرینی‌های این ایام با هدف خدمت به محرومان و حضور در مناطقی که کمترین امکانات هم در آن‌ها وجود ندارد، فقط در حرف راحت است.
دبیر مجمع ملی جهادگران کشور در رابطه با ابعاد حضور و نوع خدمات جهادگران در روستا‌های کم‌برخوردار می‌گوید: «ذات کار گروه‌های جهادی خودجوش است و با اراده درونی شکل می‌گیرد. امروز حدود ۲۰سال است این گروه‌ها در کشور فعالیت دارند و به محرومان یاری می‌رسانند که گزارش این اقدامات نیز به وفور به دست مردم می‌رسد.» ضرغام پرنیان ادامه می‌دهد: «بررسی فعالیت‌های مختلف گروه‌های جهادی ابعاد مختلفی دارد. نوروز در میان مردم ایران سنت دیرینه‌ای است که از دوران باستان وجود داشته است و در این ایام، مردم با اقوام و آشنایان کنار یکدیگر جمع می‌شوند، اما اینکه چرا یک عده جوان جهادگر از این سنت دل می‌برند و برای خدمت به محرومان در یک شرایط سخت قرار می‌گیرند، جز انگیزه‌ای الهی مبتنی بر شناخت دقیق ایشان از فعالیتی معنوی و ارزشمند نیست. شرایط جهادگران در مناطق محروم بسیار سخت است، به طوری که امکانات درست و مناسبی همچون حمام، غذای مناسب و جای خواب راحت در اختیار ندارند و در این شرایط سخت بدون هیچ منتی به دنبال باز کردن گرهی از کار بندگان محروم خدا هستند.»
وی تصریح می‌کند: «طور دیگری نمی‌توان توصیف کرد که عده‌ای از خوشی‌های سفره هفت‌سین کنار خانواده و بستگان گذشته و برای اینکه دل دیگران را شاد کنند، در شرایطی سخت قرار گیرند. ارزش چنین کاری در کلام خدا و احادیث معصومین (ع) آمده است که باز کردن گره مردم و شاد کردن دل آن‌ها و نیز دست‌گیری از نیازمندان، از چنان ارزشی برخوردار است که قابل توصیف نیست.»
حضور جهادگران در جبهه فرهنگی
جهادگران، چون به این واقعیت رسیدند و ارزش کار معنوی این حرکت را به معنای کلمه درک کردند، دیگر لذت‌های دنیایی و تعلقات خاطر خود مانند حضور در کنار سفره هفت‌سین و سنت نوروز در ذهن‌شان معنا پیدا نمی‌کند که این نکته، مسئله‌ای بسیار حائز اهمیت است، یعنی جهادگران به این درک دست پیدا کرده‌اند.
دبیر مجمع ملی جهادگران کشور با بیان اینکه رسیدن به یک درک درست از معنویت، ریشه در گفتمان ناب اسلام دارد، می‌گوید: «آغاز این حرکت از انقلاب اسلامی و با فرمان بنیانگذار جمهوری اسلامی، حضرت امام (ره) انجام شد. در یک برهه از زمان جوانان و جهادگران این مرز و بوم در هشت سال دفاع مقدس حضور پیدا کردند و جهاد را به مرتبه اعلا رساندند. دانشجویان درس خود را رها کردند، معلمان کلاس خود را به دیگری سپردند، مهندسان و ورزشکاران همگی دست از کار و فعالیت خود کشیدند و برای دفاع از کیان انقلاب اسلامی جان عزیز خود را فدا کردند. امروز نیز بسیاری از جوانان غیور این سرزمین در فضای امنیتی موجود در منطقه و برای دفاع از اسلام و ملت مظلوم سرزمین‌های اسلامی به صورت جهادی وارد میدان شده‌اند و در قالب مدافعان حرم و سربازان گمنام امام زمان (عج) در برابر دشمنان اسلام و ایران می‌ایستند. شاید بسیاری از جوانان حسرت عدم‌حضور در دفاع مقدس را در سینه داشته باشند، اما امروز این فرصت را برای خود غنیمت می‌دانند که در شرایطی که بخشی از جامعه در فقر و محرومیت دست و پا می‌زنند، بتوانند در جبهه فرهنگی و در جبهه خدمت‌رسانی ایفای نقش کنند.» وی با تأکید بر اینکه تقدس این نوع جهاد نیز به مثابه همان تقدس در جبهه‌های جنگ و دفاع از حریم ولایت است، می‌افزاید: «این مسئله فقط از طریق شناخت و اعتقاد راسخ همراه با نگاه معنوی عمیق شکل می‌گیرد که جهادگران از خوشی و لذت ایام عید گذشته و به محرومیت‌زدایی می‌پردازند.»
وقتی به کار‌ها و خاطرات جهادگران در ایام تعطیلات رجوع می‌شود، مشاهده می‌کنیم لحظه‌لحظه فعالیت آنان مملو از شادی و غصه است؛ شادی به این معنا که آماده شده‌اند با خدمت به محرومان این شور و آرامش را بین مردم مناطق محروم تقسیم کنند و در کنار مستضعفان باشند تا بتوانند گرهی از مشکلات آن‌ها باز کنند. غصه جهادگران نیز آنجا ظاهر می‌شود که به دلیل وجود محرومیت فراوان در یک منطقه نتوانند این کمبود‌ها را به معنای حقیقی رفع کنند. دیدن صحنه‌هایی که مردم در محرومیت هستند، جهادگران را آزار می‌دهد.
غم و شادی‌های اردو‌های جهادی
هنگام برگزاری اردو‌های جهادی اتفاقات تلخ و شیرین زیادی می‌افتد که مجموع آن‌ها خدمت به هموطنان کم‌برخوردار است. اشک‌ها و لذت‌های جهادگران در لحظه‌لحظه برپایی اردو‌ها قابل لمس بوده و ارشاد فرزندان روستایی، تشویق آنان به کار و فعالیت جهادی و تقویت امید در این بچه‌ها برای ادامه زندگی و تحصیل نیز از نکات حائز اهمیت حین برگزاری اردو‌های جهادی است.
دبیر مجمع ملی جهادگران کشور در رابطه با شرایط روحی و روانی جهادگران حین برپایی اردو‌های جهادی در مناطق محروم می‌گوید: «زمانی که جهادگران در مناطق محروم حضور پیدا می‌کنند، درد مردم مستضعف را لمس و به خوبی آن را درک می‌کنند و این درک بالا باعث می‌شود چنانچه هر کدام از این جهادگران که از لحاظ تحصیلی نیز در مدارج بالایی قرار دارند، روزی مسئولیتی به دست آورند، تمام تلاش خود را به خرج دهند تا خلأ‌ها و کاستی‌های مناطق محروم را جبران کنند، لذا یکی از نتایج مبارک این مسئله، تربیت روحی و روانی بچه‌های جهادی است که به عنوان نیروهای همتراز انقلاب در رفتار و کردار آن‌ها اثر می‌گذارد.»
پرنیان ادامه می‌دهد: «نکته بعدی اینکه حضور جهادگران در میان محرومان، نقطه امیدی برای مناطق محروم است چراکه پس از برپایی اردو نیز ارتباط میان جهادگران و محرمان همچنان برقرار است. این جوانان پس از حضور در روستا‌های مناطق محروم نسبت به روستاییان بی‌تفاوت نیستند و با اتمام اردو نیز با آن‌ها ارتباط می‌گیرند. جهادگران به دانش‌آموزان روستایی کمک می‌کنند ادامه تحصیل دهند و در آینده روستای خود را آباد کنند.»
چند سالی است اوج فعالیت گروه‌های جهادی در تعطیلات ابتدای سال است. در این ایام جهادگران متخصص در تمام مناطق محروم کشور حضور پیدا می‌کنند و در قالب گروه‌های مختلف در عرصه‌های پزشکی، عمرانی، فرهنگی، اشتغالزایی، آسیب‌های اجتماعی، کشاورزی و دامپزشکی به محرومان خدمت می‌نمایند. جهادگران به فراخور منطقه محروم مورد نظر برنامه‌ریزی و با توجه به تخصص خود نسبت به خدمت‌رسانی به هموطنان کم‌برخوردار اقدام می‌کنند. بر همین اساس، مجمع جهادگران کشور در کنار بسیج سازندگی، قرارگاه‌های ملی، منطقه‌ای و استانی را راه‌اندازی کرده، شکل فعالیت این قرارگاه‌ها نیز به این صورت است که در هر استان چندین گروه جهادی را با خود همراه کرده و در مناطق محروم استان‌های کم‌برخوردارتر همچون کرمان، سیستان و بلوچستان و خراسان مستقر می‌شوند که در این مسیر جنبه هدایتی و پشتیبانی گروه‌های جهادی را نیز به عهده دارند. از طرفی ده‌ها گروه جهادی نیز در قالب این قرارگاه‌ها ساماندهی شده‌اند و برای عرصه‌های مختلفی که از پیش تعیین شده، هدایت می‌شوند. به گفته دبیر مجمع ملی جهادگران کشور، یکی از نقاط برجسته اردو‌های جهادی در سال جاری، بحث قرارگاه‌هاست. قرارگاه‌های جهادی کشور در چندین استان فعالیت خود را آغاز کرده‌اند و هر کدام از آن‌ها چندین گروه جهادی از استان‌های مختلف را تحت حمایت و پوشش خود دارند که هر کدام از این گروه‌ها فعالیت و خدمتی تخصصی را طبق برنامه‌ای منظم در حوزه جهادی انجام می‌دهند.
همراهی جوانان روستا با جهادگران
یک نکته مهم در اقدامات جهادگران به خصوص در گروه‌های تخصصی این است که در وهله نخست به دنبال رفع فقر فرهنگی هستند تا بحث عمرانی. شاید برخی مردم فعالیت جهادگران را فقط در قالب کار‌های ساخت‌وساز و عمرانی تصور می‌کنند که نگاه درستی نیست. کار عمرانی برکت و نمک کار جهادگران است، اما آن چیزی که بچه‌های جهادی دنبال آن هستند، بحث گفتمان‌سازی جهادی و تزریق حس مسئولیت‌پذیری به آحاد جامعه است. زمانی که جهادگران در روستا‌ها خدمت و به عنوان مثال کانال آبی برای کشاورزان ایجاد می‌کنند، این مسئله خود مشوق جوانان روستا و باعث ایجاد انگیزه کار و فعالیت برای آن‌ها می‌شود. جهادگران به نوعی تحریک‌کننده جوانان روستایی هستند، یعنی نقش پیشران دارند و جوانان این مناطق را درگیر کار عمرانی خود می‌کنند. در همین رابطه، دبیر مجمع ملی جهادگران کشور نیز معتقد است: «به تناسب مناطق مختلف، افراد مسن‌تر نیز در این فعالیت‌ها حضور پیدا می‌کنند، بنابراین یکی از برکات فعالیت‌های جهادی نقش امیدبخش و ایجاد انگیزه از سوی جهادگران برای مردم مناطق محروم است که آن‌ها را نسبت به خلأ‌های منطقه خود دغدغه‌مند می‌کند و باعث حمایت، همراهی و همفکری آن‌ها با گروه‌های جهادی می‌شود.»
