حفظ صورت نظام و انقلاب در گفتمان رهبر انقلاب از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است، اما مهم‌تر از آن حفظ سیرت و باطن انقلاب است. به‌همین خاطر است که سخنرانی‌های متعدد و پیام‌های گوناگونی از ایشان به این موضوع اختصاص پیدا کرده است. رهبر انقلاب حفظ سیرت را عامل اقتدار و حل مشکلات جامعه می‌دانند و می‌فرمایند: «باید همه مراقب باشیم که نظام جمهوری اسلامی- که نظام اسلامی است، نظام دینی است، مفتخر به این است که در قالب احکام دین و اسلام و قرآن می‌خواهد حرکت کند - تبدیل نشود به یک نظام بی‌اعتقاد به دین. به‌قول آقایان، یک نظام سکولار؛ باطن سکولار، ظاهر دینی؛ باطن مجذوب به فرهنگ غربی و قدرت‌های مسلط بر آن فرهنگ و ظاهر شعائر دینی و مسائل دینى دم دستی اینجوری نشود. نظام اسلامی باید به معنای واقعی کلمه اسلامی باشد و روزبه روز به مبانی اسلام نزدیک‌تر شود. این است که گره‌های فروبسته را باز می‌کند، این است که مشکلات را حل می‌کند، این است که به جامعه عزت و اقتدار می‌دهد، این است که طرفداران نظام جمهوری اسلامی را در همه جای دنیا بیشتر خواهد کرد.»
انقلاب اسلامی و نظام اسلامی، مثل هر موجود زنده‌ای کالبدی دارد و جان و روحی. وقتی که دشمنان انقلاب از اسقاط کالبد و پیکره ظاهری آن با استفاده از اقدامات سخت ناامید شدند، توطئه جدیدی را آغاز کردند که به مراتب خطرش بیشتر بود و آن جنگ نرم با روح و جان جمهوری اسلامی بود.
گذشته از دشمن بیرونی، خود انقلاب‌ها نیز نیازمند مراقبت دائمی هستند تا از اهداف خود منحرف نشوند. تجربه تلخ انحراف بسیاری از انقلاب‌های بشری، زنگ خطر را برای علاقه‌مندان به انقلاب اسلامی به صدا درمی‌آورد. وقتی ادیان بزرگ از تحریف و انحراف در امان نمانده‌اند، حساب دیگر نهضت‌های انسانی معلوم خواهد شد. در ۲۰۰ سال اخیر، چند انقلاب بزرگ در جهان رخ داده است که همه این انقلاب‌ها از اهداف اولیه خود دور افتاده‌اند. انقلاب کبیر فرانسه، انقلاب اکتبر روسیه، انقلاب الجزایر، نهضت مسلمانان هندوستان و بیداری اسلامی در برخی از کشور‌های منطقه از این دست انقلاب‌هاست.
انقلاب اسلامی، چون زنده است، نیازمند آسیب‌شناسی است تا بتواند به حیات بالنده خود ادامه دهد. بنیانگذار انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی (ره) از همان روز‌های ابتدایی پیروزی انقلاب به آسیب‌شناسی درونی آن پرداخت و پس از ایشان رهبر انقلاب خط مراقبت از انقلاب را دنبال کردند. رهبر انقلاب حفظ جمهوری اسلامی را عامل اقتدار، عزت، رفاه دنیا و آبادی معنوی آخرت دانسته‌اند و می‌فرمایند: «جمهوری اسلامى به معنای حقیقی- یعنی همان جمهوری اسلامی که امام (رض) برای ما پایه گذاری کرد و به کشور ما هدیه داد- می‌تواند همین خصوصیات را تأمین کند. اقتدار بین المللی را، اقتدار سیاسی را، عزت را، رفاه دنیا و آبادی معنوی آخرت را. اما مراقب باشید یک نظام جمهوری اسلامی تقلبی نخواهند برای ما درست کنند؛ کاری که در ۱۰ سال گذشته هم بعضاً حرکاتی انجام گرفت، اما خدای متعال مهار کرد، مردم بیدار بودند، هشیار بودند، اجازه ندادند. می‌خواستند کار‌هایی بکنند، شعار‌های امام را به موزه بسپارند؛ صریحاً می‌گفتند که این‌ها کهنه شده! نه، شعار‌های انقلاب کهنه شدنی نیست؛ همیشه تازه است، همیشه برای آحاد مردم جذاب است. شعاری که به نفع مستضعفین است، شعاری که به نفع عزت ملی است، شعاری که در آن مقاومت و ایستادگی است، این شعار‌ها هیچ وقت کهنه نمی‌شود؛ برای هیچ ملتی کهنه نمی‌شود، برای نظام ما هم کهنه نخواهد شد.»
حفظ صورت نظام و انقلاب در گفتمان رهبر انقلاب از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است، اما مهم‌تر از آن حفظ سیرت و باطن انقلاب است. به‌همین خاطر است که سخنرانی‌های متعدد و پیام‌های گوناگونی از ایشان به این موضوع اختصاص پیدا کرده است. رهبر انقلاب حفظ سیرت را عامل اقتدار و حل مشکلات جامعه می‌دانند و می‌فرمایند: «باید همه مراقب باشیم که نظام جمهوری اسلامی- که نظام اسلامی است، نظام دینی است، مفتخر به این است که در قالب احکام دین و اسلام و قرآن می‌خواهد حرکت کند- تبدیل نشود به یک نظام بی‌اعتقاد به دین؛ به‌قول آقایان، یک نظام سکولار؛ باطن سکولار، ظاهر دینی؛ باطن مجذوب به فرهنگ غربی و قدرت‌های مسلط بر آن فرهنگ و ظاهر شعائر دینی و مسائل دینى دم دستی اینجوری نشود. نظام اسلامی باید به معنای واقعی کلمه اسلامی باشد و روزبه روز به مبانی اسلام نزدیک‌تر شود. این است که گره‌های فروبسته را باز می‌کند، این است که مشکلات را حل می‌کند، این است که به جامعه عزت و اقتدار می‌دهد. این است که طرفداران نظام جمهوری اسلامی را در همه جای دنیا بیشتر خواهد کرد.»
«صورت و سیرت انقلاب اسلامی» عنوان کتابی است با موضوع شناساندن صورت و سیرت انقلاب که از بیانات رهبر انقلاب اسلامی استفاده شده است تا راه حفاظت از آن‌ها را برای ملت شریف ایران اسلامی تدوین کند.
بخش اول کتاب به معرفی اجزای صورت انقلاب اسلامی اختصاص دارد و در آن به‌طور جامع به هشت رکن اساسی آن اشاره شده است. بخش دوم کتاب به معرفی سیرت انقلاب و ارکان آن اختصاص یافته است و از آنجا که اهمیت حفظ سیرت به مراتب بیش از صورت آن است، حجم بیشتری از کتاب را دربر دارد.
فصل اول کتاب به شاخص‌های سیرت انقلاب پرداخته است. در بیان رهبر انقلاب شاخص‌های سیرت انقلاب معرفی شده است، بنابراین این فصل به شرح اصول خط امام اختصاص یافته است.
فصل دوم کتاب مطالبی با موضوع اهمیت حفظ سیرت انقلاب را دربر دارد.
در فصل سوم با عوامل ماندگاری سیرت انقلاب و در فصل چهارم با عوامل آسیب‌زای سیرت انقلاب آشنا می‌شویم. فصل پنجم نیز مخاطب را با مسئولیت‌های اقشار مختلف اجتماعی، مسئولان و آحاد ملت شریف ایران نسبت به حفظ سیرت انقلاب اسلامی آشنا می‌کند. رهبر انقلاب عوامل ماندگاری سیرت انقلاب را دو خصوصیت که بیشترین تأثیر در وجهه انقلاب در دنیا دارد اینچنین مطرح می‌کنند: «دو خصوصیت از خصوصیات استثنایی این انقلاب را مطرح می‌کنم که همین دو خصوصیت، بیشترین تأثیر را در وجهه این انقلاب در دنیا داشت. همچنان که بیشترین تأثیر را در پیروزی و ماندگاری انقلاب در کشور اسلامی داشت. همین دو خصوصیت بود که با گذشت چندین سال، هنوز موجب شده است که در گوشه و کنار عالم، به پیروی از این انقلاب و در پرتو آن، از سوی کسانی حداقل حرکات و تحولات و تلاش‌هایی انجام بگیرد. یکی از این دو خصوصیت، عبارت بود از اینکه مبنای این انقلاب، ارزش‌های دینی و اخلاقی و معنوی بود و خصوصیت دیگر این بود که انقلاب بر پایه اراده و خواست مردم در تشکیل و اداره حکومت باقی ماند. یعنی پس از پیروزی انقلاب، اهمیت نقش مردم از آن‌ها سلب نشد و به عنوان یک عنصر برای انقلاب باقی ماند. این دو خصوصیت در انقلاب ما وجود دارد.»
باید دانست که حفظ صورت و سیرت انقلاب اسلامی، عزم همگانی را می‌طلبد و وظیفه اختصاصی مسئولان یا قشر خاصی نیست. همه وظیفه دارند برای بقا و بالندگی انقلاب اسلامی تلاش کنند تا بتوانیم از مرحله دوم و سوم انقلاب اسلامی گذر کنیم و به مرحله آخر که برپایی تمدن اسلامی است دست یابیم و با اتفاق، مقدمه‌ساز حکومت مهدوی باشیم.
