اگرچه كرونا طي يكي دو سال گذشته فوتبال را به شدت تحتالشعاع قرار داده و به چالش كشيده است اما با وجود تمام دشواريهاي ناشي از اين بيماري شاهد درخشش خيرهكننده و قابل قبول لژيونرهاي ايران به ويژه در تيمهاي اروپايي بوديم. سالها از حضور بازيكنان فوتبال ايران در تيمهاي اروپايي و آسيايي ميگذرد و اين فرآيند در سالهاي اخير نه فقط دستخوش تغييرات قابل توجهي شده كه پيشرفت شگرفي نيز داشته است. پيش از اين روند راه يافتن فوتباليستهاي ايران به تيمهاي آسيايي و اروپايي به شكلي متفاوت از امروز بود، اما به مرور زمان با توجه به باز شدن فضاي فوتبال اوضاع تغيير كرد و فوتبال ايران از طرق مختلف به خصوص حضور در جام جهاني كه ويتريني براي بازيكنان است تا توانمنديهاي خود را به نمايش بگذارند توانست گامي بلند در زمينه لژيونر شدن بردارد كه شاخصه اين موفقيت و تأثير مستقيم راهيابي نفراتي چون دايي، مهدويكيا، علي كريمي، كريم باقري، خداداد عزيزي، وحيد هاشميان و... در تيمهاي مطرح اروپايي بود كه گلزني نفراتي چون دايي و كيا را در چمپيونزليگ اروپا برابر قدرتهايي چون آث ميلان و چلسي به دنبال داشت.
موفقيتي كه در چند سال اخير و با توجه به دو صعود متوالي فوتبال ايران به رقابتهاي جام جهاني به شكل قابل توجهي در فوتبال ايران نمود پيدا كرد، به طوريكه شاهد آقاي گلي نفراتي چون جهانبخش در ليگ هلند و راهيابي او به ليگ انگليس و موفقيتهاي خيرهكننده سردار آزمون، قدوس، كاوه رضايي، انصاريفرد، آقاي گلي طارمي در ليگ پرتغال و همچنين گلزني او در ليگ قهرمانان اروپا برابر چلسي بوديم. گلي كه انتخابش به عنوان بهترين گل اين رقابتها نشان از پيشرفت قابل توجه لژيونرهاي فوتبال ايران و توانمنديهاي فوتبال كشورمان داشت.
صد البته كه راهيابي به ليگهاي اروپايي و كشورهايي كه فوتبال توسعه يافتهاي دارند در سنين پايين نتيجهاي به مراتب بهتر دارد. اگرچه آخرين قهرماني ايران در رده جوانان در آسيا به قهرماني نسل ما برميگردد اما كسب جواز حضور در جام جهاني سبب شد تا بازيكني چون الهيار صيادمنش توسط استعداديابها شناسايي شود يا نفراتي چون سردار آزمون و جهانبخش در سنين پايين به فوتبال كشورهاي توسعه يافته راه يابند. اين بهترين اتفاق ممكن است، چراكه شما در رده نوجوانان روي تكنيكهاي فردي بازيكنان كار ميكنيد و در رده جوانان روي تاكتيكهاي تيمي كه بهترين زمان براي عجين شدن با فوتبال به روز و توسعه يافته دنياست كه لازمه آن راهيابي تيمهاي رده پايه در رقابتهايي چون جام جهاني است كه استعداديابهاي بسياري آن را زير نظر دارند و ستارههاي امروز فوتبال و نفراتي چون مسي و رونالدو نيز در همين مقاطع شناسايي و به فوتبال دنيا معرفي شدهاند.
البته اين بدان معنا نيست كه راهيابي به تيمهاي اروپايي در سنين بالاتر نميتواند جواب بدهد، نه. كما اينكه ما پيشتر شاهد موفقيت نفراتي چون دايي، كيا، كريمي و هاشميان و در فوتبال امروز شاهد موفقيت نفراتي چون طارمي، انصاريفرد، كاوه رضايي و... بودهايم. در واقع موفقيت در اين راستا بستگي به مديريت و قبول زندگي حرفهاي دارد. در اين دو مورد اگر لژيونرهاي ايران بتوانند عملكرد درستي داشته باشند بدون شك ميتوانند آيندهاي روشن را براي خود ترسيم كنند. با اين وجود اما شايد اين سؤال مطرح شود كه چرا بازيكناني چون جهانبخش فصلهايي را سپري ميكنند كه با نيمكتنشيني همراه بوده يا آنطور كه بايد و شايد باب ميل طي نشده است. اين اتفاق تنها براي لژيونرهاي ايراني رخ نميدهد. نگاهي به حضور منفعل هازارد، ستاره بيچون و چراي بلژيك و چلسي در رئال يا روند رونالدو به رغم كسب آقاي گلي در يووه كه تفاوت بسياري با روزهاي اوج او در رئال داشت توضيح خوبي است. كنار آمدن با شرايط متفاوت ميتواند افت محسوسي را براي هر بازيكني به همراه داشته باشد. ضمن اينكه براي جلب اعتماد كادر فني زمان لازم است، به طوريكه ما ابتداي فصل شاهد حضور نصفه و نيمه طارمي در تركيب پورتو بوديم اما بعد از مدتي لژيونر ايراني اين تيم پرتغالي به اهرم موفقيت پورتو تبديل شد اما بعد از جلب اعتماد سرمربي. اما در فوتبال سخت و پر تنش و دونده انگليس كه استقامت و آمادگي بالايي ميخواهد كه جهانبخش دارد براي جا افتادن در شرايط جديد زمان لازم است. با اين وجود اما با نگاهي كلي به حضور پرتعداد لژيونرهاي فوتبال ايران در ليگهاي اروپايي و آسيايي شاهد عملكرد خوب و درخشاني از نمايندههاي ايران در فوتبال جهان هستيم كه اين اتفاق خوبي است، چراكه از تكتك اين بازيكنان در بازگشت به فوتبال ايران چه به عنوان بازيكن در سالهاي آخر فوتبال خود و چه به عنوان مربي ميتوانيم از تجربياتي كه سالها در فوتبال توسعه يافته دنيا كسب كردهاند استفاده كنيم. در واقع حضور پرتعداد بازيكنان ايران در تيمهاي اروپايي به سود فوتبال ايران است چه در سطح ملي و چه در زمينههاي ديگر. حضوري كه در سالهاي اخير به ويژه طي دو سال اخير پررنگ و با افتخارات بسياري همراه بوده كه نويد آيندهاي روشن را ميدهد.
فوتبال ايران اما ميتواند با بازنگري در خصوص ردههاي پايه و فراهم كردن شرايط براي حضور آنها در ميادين بينالمللي به خصوص جام جهاني كه ويتريني براي ديده شدن استعدادهاي بالقوه فوتبال ايران است، راه را براي حضور بازيكنان مستعد ايران در تيمهاي اروپايي هموار كند تا موفقيتهايي مشابه آنچه اين روزها از امثال طارمي، آزمون و. . . را بيش از پيش شاهد باشيم.
* مليپوش و لژيونر سابق فوتبال