سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: اینکه بینندگان سیما ترجیح می‌دهند برنامه‌ای را تماشا کنند که در نقد اجتماعی ولو در قالب تک‌گویی‌های یک مجری طناز، جلوتر از سایرین باشد، نشان‌دهنده انتظاری است که از رسانه ملی در روز‌های اوج فشار اقتصادی به مردم می‌رود.
چرا دورهمی اول شد؟!
برنامه‌هایی از جنس دورهمی که نوعی تاک‌شو به شمار می‌رود، در تلویزیون سابقه‌ای طولانی دارد. در نظرسنجی پربیننده‌ترین برنامه‌های تلویزیون نمونه‌های متعددی از این برنامه‌ها دیده می‌شود.
با این حال «دورهمی» توانسته از نمونه‌های مشابه خود جلوتر باشد. دلیل اینکه دورهمی بیش از ۵۰ درصد مخاطب داشته را می‌توان در رویکرد این برنامه که نقد اجتماعی و سیاسی است، جست‌وجو کرد. نقدی که در قالب تک‌گویی و استندآپ توسط مهران مدیری، مجری و تهیه‌کننده برنامه بیان می‌شود.
نویسندگان متن‌هایی که مدیری در دورهمی آن را اجرا می‌کند، به خوبی به علایق مردم در شنیدن نقد اجتماعی در قالب گوشه و کنایه آگاه هستند و همین باعث شده که دورهمی متفاوت‌تر از دیگر تاک‌شو‌های تلویزیون باشد. دورهمی از زمان بازگشت به شبکه نسیم، تقریباً همیشه در رأس پربیننده‌ترین برنامه‌های تلویزیونی بوده و اغلب نیز سخنان مجری آن بازتاب‌های زیادی در رسانه‌های جریان موافق با دولت داشته است، به طوری که بار‌ها مدیری به خاطر مواضعش در این برنامه با مخالفت یا تخریب دولت مواجه شد.
عصر جدید برگ برنده شبکه ۳
دومین برنامه پربیننده تلویزیون در مرداد «عصرجدید ۲» است. این برنامه برگ برنده شبکه ۳ در میان پربیننده‌ترین برنامه‌های تلویزیونی است. در زمانی که لیگ برتر فوتبال در مرداد‌ماه ادامه داشت، برنامه «فوتبال برتر» نتوانست در میان ۱۰ برنامه برتر تلویزیون قرار بگیرد، اما «عصر جدید» به عنوان برنامه مسابقه استعدادیابی توانست یک تنه شبکه ۳ را در اوج نگه دارد.
البته این برنامه به دلیل کرونا، بدشانسی آورد و با توقف ضبط در یک برهه زمانی و بازگشت آن بدون حضور مردم در استودیو مواجه شد که این تا حدی به برنامه ضربه زد.
با وجود این، جذابیت‌های ذاتی این برنامه توانست آن را تا جایگاه دومین برنامه پربیننده بالا بیاورد. شاید اکنون بزرگ‌ترین دغدغه مدیریت شبکه ۳ این باشد که بعد از عصر جدید جای خالی آن را با چه چیزی پر کند!
یک جدول و چند نکته
چهار برنامه برتر تلویزیون، رویکرد سرگرم‌سازی دارند. اینکه چرا تلویزیون نتوانسته در برنامه‌سازی چیزی فراتر از سرگرم‌کننده باشد با رسالت صداوسیما که قرار بود دانشگاه باشد، تفاوت دارد.
پنجمین برنامه پرطرفدار تلویزیون «مستند حیات وحش» است که محصولی خارجی است.
علاقه به تماشای مستند حیات‌وحش، در جهان عمومیت دارد، ولی با وجود طبیعت متنوع و بکر ایران، هنوز صداوسیما نتوانسته جریان مستندسازی حرفه‌ای را ایجاد کند که به جای پخش مستند خارجی، برنامه مستند با محوریت طبیعت ایران در میان پربیننده‌ترین برنامه‌های تلویزیون قرار گیرد.
تجمیع برنامه‌های پربیننده در چند شبکه خاص و نبود حتی یک برنامه پربیننده در شبکه‌های «چهار»، «آموزش»، «سلامت»، «قرآن»، «ایران‌کالا»، «شما»، «افق»، «پویا» و «امید» مشکلی است که باید از سوی مدیران تلویزیون به آن پرداخته شود.
این در حالی است که برنامه «طبیب» شبکه ۳ به عنوان برنامه‌ای سلامت‌محور در میان پربیننده‌ترین برنامه‌های صداوسیما قرار گرفته است. برنامه «سمت خدا» که رویکرد مذهبی دارد نیز از شبکه ۳ در میان پربیننده‌هاست، ولی از شبکه قرآن خبری نیست.
«شکرستان» شبکه نسیم رویکرد کودک و نوجوان دارد، ولی از شبکه تخصصی ویژه کودک و نوجوان با کانال‌های «پویا»، «نهال» و «امید» خبری نیست!
مردم پای چه برنامه‌هایی نشسته‌اند!
مرکز تحقیقات رسانه ملی با انتشار نتایج نظرسنجی از میزان مخاطبان برنامه‌های تلویزیونی در مرداد ۹۹، اعلام کرد در این ماه ۴ /۸۱ درصد از مردم بیننده برنامه‌های تلویزیون بوده‌اند.
بر این اساس، «دورهمی» شبکه نسیم با ۷/ ۵۰درصد مخاطب، رتبه اول جلب مخاطب را از آن خود کرده و پس از آن، «عصر جدید ۲» شبکه ۳ با ۸/ ۴۸ درصد و تکرار «خندوانه» و «کودک‌شو» شبکه نسیم هم هر یک به ترتیب با ۳ /۳۷ و ۳۴ درصد مخاطب در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند.
«مستند حیات‌وحش» شبکه مستند با ۵/ ۲۶ درصد بیننده، «سمت خدا» و «اعجوبه‌ها»ی شبکه ۳ به ترتیب با ۷ /۲۰ و ۷/ ۱۸ درصد مخاطب، «به خانه برمی‌گردیم» شبکه ۵ با ۴/ ۱۸ درصد بیننده، «طبیب» شبکه ۳ با ۲/ ۱۸ درصد مخاطب و «شکرستان» شبکه نسیم با ۸/ ۱۷ درصد بیننده، رتبه‌های پنجم تا دهم را در میان ۱۰ برنامه پرمخاطب شبکه‌های مختلف سیما کسب کرده‌اند.
در همین حال، بر اساس نظرسنجی مرکز تحقیقات صداوسیما شبکه نسیم، هفت برنامه دارای بیش از ۱۰ درصد مخاطب دارد، به‌طوری‌که «دورهمی» ۷/ ۵۰، تکرار «خندوانه» ۳/ ۳۷، «کودک‌شو» ۳۴، «شکرستان» ۸/ ۱۷، «شوتبال» ۳/ ۱۵، «ویتامین خ» ۶/ ۱۴ و «نسیم آوا» ۲/ ۱۳ درصد بیننده داشته‌اند.
بیشترین میزان بیننده برای نسیم و شبکه ۳
اینکه مردم کدام شبکه را برای تماشا انتخاب می‌کنند، نوع سلیقه مخاطبان و البته موفقیت شبکه‌های تلویزیونی در جذب مخاطب را به نمایش می‌گذارد.
در مرداد‌ماه، شبکه نسیم هفت برنامه دارای بیش از ۱۰ درصد مخاطب دارد، به‌طوری‌که «دورهمی» ۷/ ۵۰، تکرار «خندوانه» ۳/ ۳۷، «کودک‌شو» ۳۴، «شکرستان» ۸ /۱۷، «شوتبال» ۳/ ۱۵، «ویتامین خ» ۶/ ۱۴ و «نسیم آوا» ۲/ ۱۳ درصد بیننده داشته‌اند.
در این بازه زمانی شبکه ۳ سیما هم شش برنامه دارای بیش از ۱۰ درصد مخاطب داشته است و «عصر جدید ۲» ۸/ ۴۸، «سمت خدا» ۷/ ۲۰، «اعجوبه‌ها» ۷/ ۱۸، «طبیب» ۲/ ۱۸، «فوتبال برتر» ۲/ ۱۵ و «میدون» ۱/ ۱۳ درصد بیننده داشته‌اند. شبکه یک سیما با پنج برنامه، شبکه ورزش با چهار برنامه و شبکه مستند با دو برنامه در رده بیشترین مخاطب تلویزیون جای دارند.
