سرويس ايثار و مقاومت جوان آنلاين: بسیج مداحان به عنوان یکی از اقشار تأثیرگذار بسیج شناخته میشود. مداحان به واسطه حضور مستقیم و مستمرشان در جامعه و نفوذ کلامشان بین مردم از جایگاه ویژهای برخوردار هستند. سازمان بسیج مداحان با برنامههای مختلفی به دنبال دور کردن جامعه مداحان از حاشیهها و بالا بردن نقش و جایگاهشان در جامعه است. یوسف ارجونی، رئیس بسیج مداحان با وجود اینکه کمتر از یک سال است که مسئولیت این بخش را برعهده گرفته ولی با برنامهریزیهای مناسب به دنبال اعتلای جایگاه مداحان در کشور است. با توجه به نزدیکی هفته بسیج «جوان» در گفتگو با رئیس بسیج مداحان به اهم فعالیتها و برنامههای این قشر از بسیج میپردازد که در ادامه میخوانید.
سازمان بسیج مداحان از چه سالی تأسیس شد و چه اهدافی را دنبال میکند؟
سازمان بسیج مداحان از ۱۰ سال پیش شروع به کار کرد و از اهداف اصلیاش جذب مداحان انقلابی، توانمندسازی و تربیت مداحان نونهال و نوجوان، کشف استعدادهای نهفته برای تقویت این حوزه و پرورش استعدادها با عنوان نخبهپروری است. همچنین حفظ و انسجام بسیجیانی که در حوزه مداحی، شعرهای آئینی و هیئتهای مذهبی فعالیتداشتند از دیگر اهداف بسیج مداحان است.
در طول این سالها استقبال مداحان از این سازمان چطور بوده است؟
به لطف خدا تا امروز خوب بوده است. الان چیزی بیش از ۴۰ هزار بسیجی مداح داریم که در سراسر کشور فعالیت میکنند. در حوزه مداحان و مدیران هیئتهای مذهبی و شاعران آئینی بیش از ۴۰ هزار بسیجی در کشور داریم که این تعداد بسیجی رقم خوب و امیدوارکنندهای است ولی در تلاش هستیم مداحان بیشتری جذب مجموعه شوند. مطمئنیم ظرفیت جامعه مداحی بیش از این تعداد است. در جامعه هدفی که دنبال میکنیم بیش از صدهزار مداح مدنظرمان است. باید با برنامهریزی مناسب و پیگیریهای خوب در مجموعه استانها بتوانیم افراد بیشتری را جذب کنیم.
شما روی کار مداحان به لحاظ کیفی و محتوایی نظارت دارید؟
در نظر داریم به مناسبتهای مختلف که مداحان بیشتر نقش ایفا میکنند محتواهای مناسبی را برایشان در نظر بگیریم. ممکن است این برنامهها به همه بیش از ۴۰ هزار مداح نرسد، چون همه اعضا در یک سطح نیستند و سطوح مختلفی دارند، ولی سعی داریم با بخش زیادی از مداحان ارتباط داشته باشیم. یکی از کارهایی که برنامهریزی و شروع کردهایم و امیدواریم تا پایان سال بتوانیم آن را به اتمام برسانیم بحث سطحبندی مداحان است. تا الان مرسوم بوده که به مناسبتهای مختلف محتواهای تولید شده را پیگیری کنیم. در استانها نیز محتواهای خوبی در حوزههای بومی و سنتی آماده شده که در مناسبتهای مختلف در اختیار مداحان قرار گرفته است.
چقدر پرداختن به اشعار سنتی و بومی در اشعار مداحان برایتان اهمیت دارد؟
یکی از برنامههایی که برای سال آینده پیشبینی کردیم پرداختن به همین موضوع است. البته امسال هم چند موردی را به اشعار سنتی در استانهای مختلف پرداختیم. امسال بحث سیستانی و آذری زبان را برنامهریزی کردیم. سال گذشته نیز همین فعالیت را در استانهای کرد زبان و آذری زبان داشتیم، اما سال آینده یکی از برنامههای محوریمان حمایت از تولیدات سنتی است که توسط استانها انجام میشود. اشعار بومی و محلی برایمان حائز اهمیت است. در حال حاضر تأکید همه بزرگان این حوزه به ویژه رهبر انقلاب درباره مداحی سنتی است. البته اشکالی ندارد ما به مداحیهای مرسوم با شیوههای جدید بپردازیم، اما نباید از حوزه سنتی فاصله بگیریم و این حوزه هم باید در کنار حوزههای جدید باشد. چون مداحی سنتی پایه و ریشه است و نباید از آن فاصله بگیریم. مداحیهای جدید اشکالی ندارد ولی باید مباحثی مثل نوع خواندن، نوع اشعار و سبکهایی که به کار میبرند مورد توجه قرار بگیرد تا شأن و جایگاه اهل بیت (ع) حفظ شود.
برای بالا بردن کیفیت اشعاری که مداحان میخوانند برنامهای دارید؟
ما تقریباً چندین دوره را به صورت کشوری برنامهریزی کردیم و مجموعه استانها نیز به صورت استانی برنامههایشان را داشتند. در هر سال حداقل سه، چهار دوره را در کشور برنامهریزی میکنیم و از سراسر کشور افراد متفاوت میآیند. مثلاً در یک دوره خاصی مدیران جلسات و مداحان جلسات خانگی خواهران حضور دارند و یک دوره دیگر به مدیران هیئتهای مذهبی یا مربیهای نوگلان حسینی و زینبی یا مداحان نخبه اختصاص دارد. هر دوره جداگانه برگزار و در آن مباحث مربوط مطرح و نقاط ضعف و قوت بررسی میشود. علاوه بر این هر ساله در استانها حداقل سه، چهار همایش و کارگاه آموزشی برگزار میکنیم که استادان کشوری به استانها میآیند و به توجیه موضوعات میپردازند. سال ۹۸ نسبت به سالهای گذشته بیشتر به حوزه شعر آئینی پرداختیم و برای سالهای آینده نیز برنامهریزی بیشتری در این حوزه داریم. چون اعتقادمان این است که شعر در عرصه ستایشگری میتواند یکی از مهمترین موضوعات باشد. صدا و لحن مناسب همراه تجربه بالا خیلی خوب است ولی مهمتر از همه اینها شعر است که به بحثهایی مثل اخلاقیات، جایگاه ائمه، بعد حماسی اهلبیت (ع) و مصیبتها میپردازد و میتواند بصیرت و آگاهی و روشنگری برای مردم داشته باشد. به همین منظور امسال برای اولین بار کانون شاعران آئینی را در مجموعه خودمان راهاندازی کردیم و به همه استانها ابلاغ شده این کانون را در مجموعههای خودشان راهاندازی کنند. همچنین کنگره شعری را اسفند امسال به صورت کشوری برگزار کنیم. در استانها محافل شعر متفاوتی برگزار خواهد شد و آثار منتخبان به دبیرخانه مرکزی ارسال میشود و اسفند یک کنگره ملی را برگزار میکنیم.
پس خواندن اشعار بامحتوا برایتان یک دغدغه مهم است؟
واقعاً دغدغهمان است. هر حوزهای که میزان نفوذش در جامعه بیشتر باشد و مردم را به اهل بیت و خدا نزدیکتر کند دشمن برای ضربه زدن به این حوزه بیشتر تلاش میکند. این نکته برای امروز نیست و از سالهای گذشته در برنامههای دشمنان بوده است. کیفیت شعر و سبکهایی که اجرا میشود و مردم را با معارف دین و انقلاب آشنا میکند برایمان بسیار اهمیت دارد. نه تنها ما، بلکه بزرگان و پیشکسوتان و نخبگان این عرصه همه دغدغه دارند و در رأس همه آنها حضرت آقاست. هیچ کس به اندازه ایشان هنرمندانه کار شعر و مداحی را نمیبیند. حتی شاعرانی باتجربه وقتی در محضر حضرت آقا شعر میگویند ایشان ایرادات شعرهایشان را میگویند به طوری که باعث شگفتی شاعران میشود. ما وظیفه داریم دغدغه بزرگان را تبیین و برنامهریزی کنیم و هرکاری برای رشد و شکوفایی این عرصه باشد انجام دهیم تا مثل گذشته مداحیهایی بیحاشیهتر داشته باشیم. البته باید قبول کنیم دشمن در طول این سالها تلاش بسیاری کرده و سعی بر این داشته است انحرافاتی ایجاد کند. جریانهای متفاوتی هم تلاش میکنند این عرصه را به سمت خودشان بکشند. اگرچه نخواهند توانست، چون بحث اهلبیت (ع) نوری است که به ذات الهی متصل است و هیچوقت کسی نمیتواند در این عرصه انحراف ایجاد کند.
به نظر شما مداحان تا چه اندازه میتوانند در جامعه نقش ایفا کنند؟
به نظرم مداحان در طول سال و در مناسبتهای مختلف اثرگذار هستند اگرچه اوج فعالیت مداحان در محرم و صفر تبلور پیدا میکند ولی قطعاً مداحان در طول سال میتوانند مؤثر باشند. در طول سال در برنامههای متفاوتی که در جاهای مختلف برگزار میشود تأثیرگذار هستند. مردم قشر مداحان را دوست دارند و ما به عنوان کسی که مداحی میکنیم وظیفهمان این است نگاه مردم را ببینیم. مداحان خادمان اهلبیت (ع) هستند و به لطف خدای متعال باید این جایگاه را ترفیع دهیم. به فرمایش امام صادق (ع) انشاءالله کاری کنیم که برای اهلبیت زینت باشیم. پای روضه و شعر مداح همه اقشار مختلف حضور پیدا میکنند و این یکی از پتانسیلهایی است که وجود دارد. این نکته برای امروز هم نیست و سالیان سال است که جامعه مداحی در جامعه تأثیرگذار بوده است.
برای هفته بسیج برنامه خاصی دارید؟
برای هفته بسیج یک برنامه محوری در کل کشور داریم و در دومین روز از هفته بسیج بحث دعای ندبه را در سراسر کشور داریم. در تهران در حسینیه شهدای بسیج بحث دعای ندبه را با سخنرانی حاجآقا پناهیان و مداحی حاج محمدرضا طاهری برگزار میکنیم و قرار است به صورت زنده از شبکه اول سیما پخش شود. همچنین بحث غبارروبی و عطرافشانی مزار شهدا، حضور در نماز جمعه، برگزاری یادواره شهدا و دیدار با خانواده شهدای مداح برنامههایی است که در هفته بسیج اجرا میشود.
در آینده چه برنامههای مهمی در دستور کارتان دارید؟
در کنار بحث کنگره شعر، بحث کارگاه آموزشی پیشبینی شده که تحت عنوان نغمهسرایان اهلبیت (ع) بخشی از آن مرتبط به اهل سنت است. ما یک ظرفیت خیلی خوبی در حوزه اهل سنت داریم. همچنین شاعران خوبی در بین اهل سنت هستند که بنا داریم بعد از دهه مبارک فجر در اواخر بهمن، برنامه کشوری دف نوازان و شاعران اهل سنت را برگزار کنیم. همه مسلمانان و حتی غیرمسلمانان به اهل بیت (ع) ارادت دارند. کشور ما امالقرای جهان اسلام است و وظیفه داریم از این ظرفیت در کشور استفاده کنیم. تصمیم داریم با مشورت کارشناسان این حوزه بتوانیم در زمینه اهل سنت کار کنیم. خودم از منطقهای هستم که اهل سنت و شیعیان در کنار هم زندگی میکنند و ظرفیتهای خوبی در کشور وجود دارد. گروههای مدیحهسرایی و همخوانی اهل سنت در حوزههای مختلف دینی مداحی میکنند و باید تقویت شوند. مجموعههای مختلفی باید پای کار بیایند تا برنامههای خوبی را اجرا کنیم و حتی اگر توانستیم بتوانیم یک کار بینالمللی انجام دهیم. برخی استانها به صورت خودجوش جشنواره و مسابقات خوبی داشتهاند و من به ذهنم رسید میتوان این کار را انجام داد و فرصت مناسبی است که باید به نحواحسن از آن استفاده شود. با برخی بزرگان شیعه و سنی نشستهایی برگزار شده و برنامهمان این است در آن نشستها از مطالب بزرگان اهل سنت استفاده کنیم.
چشماندازتان برای آینده چه برنامههایی است؟
ما یک هیئت اندیشهورز در سازمان بسیج داریم که در این هیئت تشکلهای مختلف مداحی مثل برخی نخبگان، پیرغلامان و پیشکسوتان حضور دارند. بنا داریم برنامه سه تا پنج سالهای را برای بسیج مداحان مشخص و افقی را ترسیم کنیم تا براساس آن نقشه راه جلو برویم. یکی از برنامههای بسیج اعتلای بسیج است و ما هم باید بتوانیم در این عرصه نقشآفرینی و استراتژیهای متفاوت را در این حوزه شناسایی کنیم و با بزرگان و پیشکسوتان بنشینیم و جلساتی بگذاریم تا افقهای روشنی برای آینده بسیج و بسیج مداحان طراحی شود.