سرویس بین الملل جوان آنلاین: واکنش تند کاخ الیزه که افزایش سطح غنیسازی ایران را محکوم کرده، نشان میدهد که درخواست ماکرون در تهران پذیرفته نشده است. در حالی که اتحادیه اروپا از گام دوم ایران ابراز نگرانی کرده، روسها با تکرار موضع قبلی خود گفتند که اقدام ایران برایشان قابل درک است و حرکت ایران «تنها یک سیگنال دیگر برای لزوم بازگرداندن تعادل در چارچوب برجام» است.
دفتر ریاست جمهوری فرانسه ساعاتی بعد از شروع گام دوم تعهدات برجامی ایران، به این اقدام ایران واکنش نشان داد و آن را محکوم، ولی تأکید کرد که مکانیسم حل و فصل اختلافات فعلاً فعال نخواهد شد. شنبه شب، به فاصله کوتاهی از عبور ایران از سطح غنیسازی ۶۷/ ۳ درصدی، امانوئل ماکرون رئیسجمهور فرانسه با حسن روحانی تماسی گرفته بود که طی آن دو طرف بیش از یک ساعت تلفنی گفتگو کردند. از چند و، چون گفتگوهای دو رئیسجمهور خبری در دست نیست، ولی کاخ الیزه گفته که رئیسجمهور فرانسه مراتب نگرانی عمیق خود را بابت احتمال تضعیف مجدد برجام و پیامدهای آن ابراز کرده است. برخی ناظران حدس میزنند که ماکرون برای منصرف کردن تهران از برداشتن گام دوم با روحانی تماس گرفته؛ روایتی که رادیو فرانسه نیز آن را تأیید میکند: «ماکرون از روحانی خواسته که ایران در این مهلت (مهلت یک هفتهای تا ۱۵ ژوئیه) دست به اقدام جدیدی در جهت تضعیف برجام نزند.»
با این حال، اعلام عبور ایران از غنیسازی ۶۷/ ۳ درصدی، نشان داد که رئیسجمهور فرانسه نتوانسته ایران را در این باره متقاعد کند. منابع خبری در ایران گفتهاند که ماکرون در این تماس تلفنی گفته است: «میپذیریم که اقدامات اروپا برای جبران تحریمهای امریکا موفق و کارآمد نبوده است، اما همه تلاش خود را برای جبران این موضوع به کار میگیریم.» ماکرون «پایان برجام» را به معنای «اقرار به شکست دستهجمعی و اقدامی تأسفبار» خوانده و خواستار انتخاب راهی متفاوت شده است: «بنابراین مسیر دوم را باید انتخاب کرد تا برجام حفظ و به تنشزدایی کمک شود.» رئیسجمهور فرانسه هرچند اعلام آمادگی کرده که آماده است «تلاشهایش را به ویژه در مسیر خواست ایران که آتشبس در این جنگ اقتصادی است، دوچندان کند»، ولی تضمینی درباره توقف این «جنگ اقتصادی» امریکا نداده است. یورونیوز با اشاره به تماس تلفنی روحانی و ماکرون نوشته است: «لحن سخنان امانوئل ماکرون در روزهای گذشته نسبت به ایران ملایمتر شده است و اکنون شاید باید منتظر اقدامات احتمالی بعدی پاریس برای کمک به حل بحران کنونی بین ایران و امریکا بود.» یورونیوز تماس تلفنی رئیسجمهور فرانسه را در راستای تلاشهای اخیر دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا برای برقراری تماس با ایران خوانده است، به خصوص که دفتر رئیسجمهور فرانسه ادعا کرده که در جریان گفتگو میان رؤسای جمهور ایران و فرانسه، دو طرف برای اقدام به منظور ایجاد شرایطی به منظور از سرگیری مذاکرات هستهای تا پانزدهم جولای توافق کردهاند. فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز با ابراز نگرانی از گام دوم کاهش تعهدات ایران از احتمال تشکیل کمیسیون برجام خبر داده است. موگرینی خواستار بازگشت ایران به تعهداتش شده است؛ موضوعی که آن را مشروط به لغو تحریمها کرده است. محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه گفته است: «اقدامات جمهوری اسلامی تنها در صورت پایبندی اروپا به برجام، «برگشتپذیر» است.»
فشار ایران به اروپا
انگلیس تنها دولت اروپایی بود که همراستا با مواضع امریکا، تلاش کرد مقابل ایران موضع تهاجمی بگیرد. سخنگوی وزارت امور خارجه انگلیس در گفتگو با رویترز گفته است: «انگلیس کاملاً به توافق هستهای ایران متعهد بوده و تهران باید فوراً تمامی فعالیتهای مغایر با تعهدات خود را متوقف و بازگرداند.» این در حالی است که وزارت خارجه آلمان با صدور بیانیهای از تصمیم ایران برای افزایش سطح غنیسازی اورانیوم به بالاتر از ۶۷ /۳ درصد ابراز نگرانی کرد. در این بیانیه آمده است: «از اعلامیه ایران مبنی بر آغاز غنیسازی اورانیوم به بالاتر از محدوده ۶۷ /۳ درصد تعیینشده در «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) به شدت نگران هستیم.»
«یان آزلبرون» وزیر امور خارجه لوکزامبورگ از ایران خواسته که به توافق هستهای (برجام) پایبند باشد و میزان غنیسازی اورانیوم را افزایش ندهد. این مقام اروپایی در این مورد به نشریه آلمانی «ولتآمزونتاگ» گفت: «تاکنون طبق اعلام آژانسبینالمللی انرژی اتمی، ایران به توافق هستهای پایبند بوده است. از جنبهای دیگر، من فقط میتوانم به ایران درباره اینکه یک شنبه آتی بیشتر از میزان معین اورانیوم را غنی کند، هشدار دهم.» آژانس بینالمللی انرژی اتمی تا لحظه تنظیم این خبر صرفاً با انتشار بیانیهای اعلام کرده که اقدامات ایران در زمینه غنیسازی را دنبال میکند. یک سخنگوی آژانس بینالمللی دیروز به رویترز گفت: «ما از بیانیه ایران درباره سطح غنیسازی اورانیوم خبر داریم و بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ایران به محض تأیید افزایش تولید گزارش آن را اعلام خواهند کرد.» «سام کیلی»، خبرنگاری سیانان از مسکو در تحلیل اقدام دیروز ایران گفته که ایران تا روز یکشنبه «به طرفهای امضاکننده توافق هستهای ۲۰۱۵ مهلت داده بود تا تأثیر تحریمهای امریکا را تسهیل کنند» وگفته است: «این تنش نخست بر سر این توافق است و این یک فشار دیپلماتیک ایران بهخصوص به طرف اروپایی است چرا که هیچ پیشرفت (نفع) اقتصادی از توافق هستهای عاید ایران نشده است.» سیانان گفته است: «باید به خاطر داشته باشیم که این امریکا بود که ابتدا از توافق خارج شد، آلمان، فرانسه، انگلیس، چین و روسیه تلاش به حفظ این توافق دارند.» «ولفگانگ ایشینگر»، رئیس کنفرانس امنیتی مونیخ نیز معتقد است امریکا دست از اعمال فشار بر نمیدارد و جای تعجب ندارد که ایران هم در چنین شرایطی حاضر به مذاکره نیست.
مسکو: غیر منتظره نبود
چین تا عصر روز گذشته به تعدیل تعهدات برجامی ایران واکنش نشان نداده، ولی نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی در وین، اقدام ایران را قابلدرک خوانده است. «میخائیل اولیانوف» با تأکید بر اینکه مسکو متوجه دلایل اتخاذ گام دوم ایران در کاهش تعهدات برجامی خود است، افزود: «از ایران میخواهیم که از اقدامات بیشتری که میتواند سبب پیچیده شدن اوضاع شود، بپرهیزد.»بنا بر گزارش «اسپوتنیک»، اولیانوف، نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی در وین در مصاحبه با این رسانه روس به سؤالاتی درباره اعلامیه روز یک شنبه ایران در خصوص آغاز گام دوم کاهش تعهدات برجامی این کشور پاسخ داد. این مقام روس گفت: «ما (روسیه) متوجه این اقدامات (ایران) و دلایلی که ایرانیها را به سمت اتخاذ چنین اقداماتی هل داده است، هستیم. ما از ایران میخواهیم که از اقدامات بیشتری که میتواند وضعیت توافق هستهای را بیشتر از قبل پیچیده کند، بپرهیزد». به گفته این مقام روس، تصمیم ایران برای افزایش سطح غنیسازی خود، «اقدامی غیرمنتظره نبود» و این کشور به روشی شفاف در حال پیش بردن اقدامات خود است. اولیانوف اعلام کرد، ظرف چند روز آینده دقیقاً مشخص خواهد شد که ایران سطح غنیسازی خود را تا چه حد افزایش داده و احتمال دارد آژانس بینالمللی انرژی اتمی در جلسه چهار شنبه هفته جاری خود در این باره گزارشی ارائه کند. این نماینده روس افزود: «به هر تقدیر، هنوز برای تداوم تلاشهای دیپلماتیک فرصت وجود دارد و این تلاشها ادامه خواهد یافت.» اولیانوف همچنین در توئیتی جداگانه نوشت: «ایران سطح غنیسازی اورانیوم را افزایش داده است. آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای ارزیابی سطح جدید زمان نیاز دارد. خوب است که بیش از ۵ درصد (به جای ۶۷/ ۳ قبلی) نباشد که در این صورت هیچ ریسکی وجود ندارد. تنها یک سیگنال دیگر برای لزوم بازگرداندن تعادل در چارچوب برجام است.»