افشانی شهردار ناکام تهران که چندماه پیش بلافاصله پس از انتصاب قول داد یک ساله گداهای تهران را جمع کند، رفت و گداها ماندند. دستبهدست شدن مشکلات در شهر میان شهرداریها معضلی شده که آسیبهای اجتماعی را هم دربرگرفته است. پاشنه آشیلی که اگر برای آن فکری اساسی صورت نگیرد، شعلههای آن سایر لایههای جامعه را هم در برخواهد گرفت و تلاشهای سایر نهادها را در این زمینه بینتیجه باقی خواهد گذاشت. وعده شهردار بازنشسته مبنی بر جمعآوری یکساله گداها از سطح پایتخت رگههای امید برخورد و ساماندهی با آسیبها را پررنگتر کرد، اما عمر مدیریتی افشانی به تحقق این وعده مثبت قد نداد. حالا از سرپرست جدید پایتخت انتظار میرود تا این وعده را محقق کند و برخورد با این آسیب مهم اجتماعی را کنار نگذارد.
محمدعلی افشانی شهردار بازنشسته تهران در اولین نشست خبری خود وعده داده بود که «تهران بدون متکدی» تا سال آینده محقق میشود. سخنان شهردار سابق همان موقع مورد توجه شهروندان قرار گرفت. وعدهای که محققشدن آن در شهر ۱۰ میلیونی پایتخت میتوانست این ابرشهر را عاری از این آسیب کند. کندی در تحقق این وعده باعث شد که به نتیجه نرسد و این شهر همچنان شاهد گداها در گوشه کنار شهر باشد. گدایی در شهر تهران بحث دیروز امروز نیست؛ سالهاست که این معضل چهره این شهر را ناخوشایند کرده است.
به گفته مسئولان، بیشتر گدایان شهر تهران در این شهر زندگی نمیکنند فقط بساط گدایی خود را در شهر و معابر آن گسترده کردهاند. شهردار سابق تهران با بیان اینکه از مجموع متکدیان تهرانی ۷۰درصد خارجی و تنها ۳۰درصد ایرانی هستند و در این بین ۲۰درصد متکدیان ایرانی هم تهرانی نیستند، اعلام کرد: یعنی ۹۰درصد متکدیان پایتخت تهرانی نیستند. وی مدعی شد که همه دستگاهها پای کار آمدهاند، ولی در زمان تصدی افشانی بر شهردار کارها برای ساماندهی متکدیان آغاز نشد و این وعده در حد همان وعده دهان پرکن باقیمانده است.
کلید شهر را با وعدههای آن به سرپرست شهر دادند!
در چند دهه گذشته بارها تصمیمسازان و تصمیمگیران اراده بر جمعآوری متکدیان کردهاند، ولی همواره طرحهای نمادین فقط رسانهای شده و نتیجهای حاصل نشده است و طرحهای مختلف ابتر ماندهاند. «شهر متلعق به همه شهروندان است» شعار پیروز حناچی است که با ۱۷ رأی فعلاً سرپرست شهرداری شده است. اینکه شهر متعلق به همه است، یعنی همه شهروندان باید در آسایش و آرامش از همه مواهب شهر استفاده کنند. برای این منظور باید برای همه شهروندان چه ساکن و چه موقت ارتقای زندگی شهری صورت بگیرد.
شیوه تکدیگری تغییر کرده است
با گذشت زمان و اجرایی شدن انواع و اقسام طرحها، متکدیان به روز و شیکپوش شدهاند و دیگر بیشتر گدایان پولدستی نمیخواهند، بلکه به این افراد میتوان گفت، باندهای حرفهای با تغییر شیوه تکدیگری مردم را سرکیسه میکنند. تجمع این افراد جلوی اغذیهفروشیها، داروخانهها و مراکز خدماتی نمونهای از تغییر رفتار آنهاست. متکدیان جدید با طلب غذا، پول دارو، پول کرایه برای رفتن به شهرستان شهروندان را با اصرار مجبور به کمک میکنند. بسیاری از متکدیان از اتباع و کودکان خارجی همچون پاکستانی و بنگلادشی هستند که به صورت باندی یا خانوادگی گدایی میکنند. این افراد با اجرای طرحهای مبارزه از مکانی به مکان دیگری کوچ میکنند، یا در یک بازه زمانی ناپدید میشوند تا اوضاع آرام شود و باز سر و کله آنها پیدا میشود. لازم است تا با یک حرکت جمعی، فرصت تصمیمگیری و برخورد قاطع با این افراد سودجو گرفته شود و با فعالترشدن بخشها و دستگاههای مددجویی نیازمندان واقعی شناسایی و با افراد متکدی برخورد شود.
همسویی شهرداری با دولت و مدیریت شهری این مزیت را دارد که اگر شهردار اراده کند با معضل گدایان به صورت جدی برخورد میشود. تمامی ظرفیتها و پتانسیلها در کنار یکدیگر حاضر و آماده هستند و فقط با مدیریت جدید باید اقدام به عمل کنند؛ اقدامی که میتواند سر منشأ تحول و تغییر بزرگی در شهر به حساب آید. شهردار آینده پایتخت، وعده خوب شهردار سابق را بر زمین باقی نگذارد.