ايران از لحاظ جمعيتي هفدهمين كشور دنيا است، اما از نظر مصرف پلاستيك جزو پنج كشور اول جهان قرار گرفته است. مصرف پلاستيك در كشورمان بيش از سه برابر متوسط جهاني است. بخش قابلتوجهي از پلاستيكها در كشور هم به دليل نبود امكانات امكان بازيافت ندارند.
مديركل دفتر آب و خاك سازمان حفاظت محيطزيست هم با اعلام اينكه در مرحله تدوين دستورالعمل مديريت مصارف و بازيافت محصولات پلاستيكي هستيم، گفت: نيازمند قانون و تعيين ماليات در اين زمينه هستيم.
علي مريدي با اشاره به شعار «پايان آلودگي پلاستيكي» كه امسال به عنوان شعار جهاني روز زمين پاك و با توجه به تبعات استفاده از پلاستيك بر اكوسيستم انتخاب شده است، گفت: در كشورمان به صورت بيرويه پلاستيك مصرف ميشود و به همين منظور شعار «نه» به كيسههاي پلاستيكي را بهعنوان شعار سال زمين پاك انتخاب كرديم. از سه ماه گذشته «چالش بيزباله» در كشور آغاز به كار كرده است و يكي از مباحث آن مربوط به كيسههاي پلاستيكي و ظروف يك بار مصرف است.
وی با بيان اينكه ما در مصرف و توليد پلاستيك با مشكلاتي روبهرو هستيم، گفت: بايد بدانيم محصولات پلاستيكي غيرقابل تجزيهاند و به شكل ذرات ريز و درشت وارد چرخه اكوسيستم ميشوند.
مريدي خاطر نشان كرد: «براي كاهش مصرف پلاستيك در قالب چالش بيزباله فرهنگسازي را آغاز كرديم، اما اين مسئله نيازمند قانون و ماليات نيز هست.
وي در ادامه اظهار داشت: به دنبال اين هستيم كه مثل ساير كشورها با قرار دادن ماليات براي مصارف پلاستيك، ميزان مصرف پلاستيك را در كشور مديريت كنيم.
مریدی افزود: در برخي كشورها هر عدد پلاستيك با مبلغ قابلتوجهي به مشتري فروخته ميشود كه همين امر باعث كاهش مصرف پلاستيكها شده است.
وي ادامه داد: تدوين دستورالعملها و بحث قوانين و مقررات در اين زمينه تا پايان سال به نتيجه نميرسد.
استفاده از پلاستيك در ايران را ميتوان مشابه با شكار در مناطق حفاظت شده دانست. همانگونه كه پشتپرده تجاوز به مناطق حفاظت شده، غيرشفاف است؛ پشت پرده توليد پلاستيك هم شفاف نيست. بنابراين تا زماني كه دولت حمايتها و اقدامات لازم را در زمينه كاهش مصرف پلاستيك در كشور انجام ندهد، كمپينها و انجمنها نميتوانند آنگونه كه بايد به نتيجه برسند. دولت بايد با وضع قوانين استفاده زياد از پلاستيك را كاهش دهد، نه اينكه عدم استفاده از آن را در ميوه و ترهبارها با جريمه همراه كند.
آمارها حاكي از توليد سالانه 177 هزار تن پلاستيك در ايران است. جالب اينكه در سال 2002 ميلادي، بنگلادش نخستين كشور بزرگي بود كه استفاده از كيسههاي پلاستيكي را ممنوع كرد. اين كشور به دنبال سيل ويرانگر سال 1988 ميلادي و به دليل اينكه كيسههاي پلاستيكي با بستن راه فاضلابها عامل اصلي شدت يافتن سيلاب بودند، خسارات چشمگيري ديد. تاكنون در ايران برنامه خاصي براي كاهش مصرف كيسههاي پلاستيكي وجود نداشته است.