مدتي است موضوع فيلتر تلگرام بحث‌هايي معادل جام‌جهاني فوتبال و بلكه بيشتر به راه انداخته و نظريات و تحليل‌هاي رنگانگي را باعث شده است. مخالفان بهانه نخ‌نما شده آزادي بيان را بزرگ‌ترين حربه قرار داده و همصدا با سينه چاكان «من و تو» و «بي بي‌سي» و ساير بوق‌هاي مشابه در عزاي منش‌هاي انساني زانوي غم بغل كرده‌اند. در يك نظر پژوهشي و ارزيابي دقيق ضمن پذيرفتن آمار مديران تلگرام در مورد كاربران ايراني (بیش از ۴۰ میليون نفر) و متوسط زمان حضور آنها بين چهار تا ۹ ساعت در روز و كسب مقام اول در جهان در ارسال و دريافت پيام‌هاي مكتوب (يك ميليارد فقره و بيشتر)، كاربران و حاضران در اين شبكه را مي‌توان در گروه‌هاي ذيل خلاصه كرد:
كانال‌هاي شعر و ادبيات و مضامين عاشقانه، كانال‌هاي مركب از دوستان، اقوام و همكلاسي‌ها با هدف گپ و گفت‌هاي روزمره، كانال‌هاي امورجنسي و ايجاد ارتباط بين عرضه‌كنندگان نيازهاي جنسي در قالب قوادي و ادامه آن، كانال‌هاي عرفان‌هاي كاذب و درويشي، مجاري عرضه، توليد و آموزش‌هاي مربوطه در زمينه‌هاي مشروبات الكلي و مواد‌مخدر، عرضه موسيقي‌هاي غير‌مجاز، خريد و فروش خودرو و اسباب دست دوم، كانال موسيقي اصيل و سنتي، مجاري آموزش زبان‌هاي خارجي، كانال‌هاي شرط‌بندي و قمارهاي بر خط، مجاري قاچاق ارز‌هاي مختلف و كانال‌هايي با مضامين مذهبي. البته كانال‌هاي بيشمار ديگري در اين فضا وجود دارند كه فقط در قالب سياهي لشگر فعاليت مي‌كنند.
از روزي كه موضوع فيلتر تلگرام مطرح شده در كنار قشون‌كشي‌هاي جناحي و سياسي حملات بي‌اماني به سامانه‌هاي جايگزين وطني آغاز شده و در اين ميان بيكار شدن تعداد كثيري از افراد و تخته شدن سوپر‌هاي دونبش آنان ترجيع بند اصلي نوحه‌سرايي‌هاي مخالفان فيلتر شدن شده و دركنار ضعف ابعاد ساختاري اين سامانه و نا‌امن بودن آنها تلاش گسترده‌اي در راستاي هوچي‌گري و فضاسازي‌هاي بي‌اساس بذل مي‌كنند. در‌اين‌باره گفتني‌هايي است.
اولاً هزاران نيروي انساني لازم هستند تا پروفايل‌هاي حدود ۲۰ ميليون عضو سامانه‌هاي داخلي را مورد بررسي قرار دهند. ثانياً آن را كه حساب پاك است از محاسبه چه باك است؟! مگر در پروفايل‌هاي ما چه اسرار و مداركي وجود دارد كه بايد از ديدن آنها بيمناك باشيم؟! كساني بايد از بررسي اينگونه فايل‌ها بترسند كه ريگي در كفش خود داشته باشند.
اصلي‌ترين شغل و درآمدزايي از طريق تلگرام هم فالوور فروشي و توليد و عرضه لايك است. به گفته يكي از كساني كه از اين طريق حدود 50 ميليون تومان در ماه دريافتي داشته است، وقتي موضوع درآمد وي در پيامرسانهاي داخلي حل و فصل شود، دليلي براي مخالفت براي استفاده از اپليكيشن‌هاي داخلي باقي نخواهد ماند.
به نظر مي‌رسد اگر منتقدان منطقي و صاحبنظران بي‌طرف نكات، نظريات و انتقادات خود را به مديران سامانه‌هاي داخلي عرضه كنند و همچنين اگر با حضور روانشناسان، آسيب‌شناسان و جامعه‌شناسان همراه با متخصصان رايانه و نرم‌افزارها دغدغه‌هاي مربوطه مورد ارزيابي قرار داده و نتايج به اطلاع افكار عمومي رسانده شود، بخش عمده‌اي از دغدغه‌ها راجع به پيامرسانهاي داخلي مرتفع شود.
* آسيب‌شناس اجتماعي
