نگاهي به فيلم ماجراي نيمروز

گلچین روزگار یا گلچین کارگردان

به راستی هنر هفتم ماهیت سفر در زمان را معنا می بخشد، در یک روز مانند جمعه 15 بهمن 95 در سالن سینماکارگردانی دست شما را می گیرد تا رهسپار حوادث تابستان سال 60 شوید،اما مسیر ،گذر و توقف بر دستان خالق قهار فیلمساز است،او می گوید کدام صحنه را باید مشاهده وازکدام صحنه گذر کرد

محمد حسین مهدویان در فیلم «ماجرای نیمروز»قصد خلق دنیایی از حوادث پرآشوب سال 60 و ترور های مجاهدین خلق  را دارد اما آن را تلف می کند،موضوعی که تنها به واسطه خودخواهی وهوش کارگردان صورت می گیرد.

کارگردان یک مسیر را به خوبی یادگرفته است،مسیری که تشویق و جوایز در آن خواهد بود،او هربار دوربین نگاتیوی را برپایه و یا دوش سوار می کند تا تصاویری مستند گونه در روایت تاریخ خلق کندوبا صحنه سازی های بی بدیل، منِ مخاطب را مدهوش کند و حال در این حس سرخوشی که مخاطب گارد های خود را پایین آورده است نوبت به بیان مسائل می رسد.

«ماجرای نیمروز» قصه تیم اطلاعاتی سپاه را بازگو می کند،تیمی که باید سران مجاهدین خلق را دستگیر و ترور ها را به پایان برساند،ابراهیم امینی و مهدویان به عنوان نویسندگان اثر شخصیت های خود را وارد قصه خود می کنند،کارکتر هایی که مخاطب با ان ها همذات پنداری می کند،شخصیت هایی که کارگردان با تامل وارد دنیای خود می کند،رحیم-احمد مهرانفر - فرمانده تیم اطلاعات فردی که  حرف از منطق و استدلال می زند اما در عمل تصمیمات را بر اساس احساسات می گیرد وبه براساس آن اجازه فرار نفوذی را می دهد (ماجرا عباس و فرار آن) ویا از سوی دیگر در مهم ترین عملیات دور محل حادثه، پشت دیوار یک خانه اسلحه بدست می ایستد وکارگردان به زیبایی این پلان را به تصویر می کشاند،کمال-بابازی ماندگار هادی حجازی فر که باید نوید سیمرغ نقش مکمل را برای ان داد- شخصیتی عملیاتی که از ابتدا تا انتها به دنبال فتح است اما مهدویان با تیز هوشی حتی یک پلان از منتطق و استدلال های او چه در روش فتح عملیات ها و خانه های تیمی و چه در بحث های تیم اطلاعات نشان نمی دهد وبالعکس چندین بار نماهای بزن بهادری او را برای ساختن یک شخصیت افراطی به وضوح  به نمایش در می اورد تا مردم به او بخندندزیرا از او یک نماد حزب اللهی ساخته است،اما بی رحمی کارگردان  وجهت گیری ان پایان نمی یابداو صف آرایی ها را درست نشان می دهد.

کارکتری با نام مسعود-مهدی زمین‌پرداز-نماد منطق و استدلال است ،او می گوید افرادی که ترور انجام می دهند فریب سیستم را خورده اند وباید با ان ها مدارا کرد حتی زمانی که برادرش را به صورت فجیعی به شهادت رساندند،دیالوگش تغییر نمی کند وباز می گوید هر چه سریعتر دستگیرشان کنید،دستگیری که در چند سکانس قبل تر بر این استدلال است که این گرفتن به نفع خودافراد است  نه برای مردم،تا شاید آن ها هنوز بی گناه باشند و دست به عملیات ترور نزنند البته مخاطب با کارکتر های دیگری مانند حامد-مهرداد صدیقیان- که مشخص نیست به دنبال موسی خیابانی است یا معشوقه قدیمی خود ویا صادق، عباس و...  روبه رو می شود.

اما همان گونه که راقم این سطور در چند خط بالاتر بیان کرد،مهدویان صف آرایی تیم خودی را به درستی نشان می دهد ،اما این ابتدا مسیر است زیرا او می خواهد دست به قضاوت بزند،مخاطب از یک سو با سازمان مجاهدینی طرف می شود که پیچیده و منظم است واز سوی دیگر با تیمی روبه رو می شود که نه تنها کاری نمی کند بلکه اگر هم کاری کند  باز هم سازمان خواسته ویا اعترافات دستگیر شدگان است  به همین دلیل از هر ۱۰خانه تیمی ۹خانه ای که گرفته می شود را با تدبیر مجاهدین بوده است زیرا آن ها می خواهند ۹خانه را سرخ  ویکی را سفید نگهدارند،وبه همین دلیل مخاطب با تیم خودی ارتباط برقرار می کند اما در ذهن خود باید دشمن را تصویر سازی کند،دشمنی که در فیلم نه تنها سقاوت و شقاوتش به نمایش در نمی آید بلکه تماشاگر افرادی گول خورده که نمادشان یک دختر است را می بیند.

این گزینش فیلمساز از تاریخ است،او با دوربین، بازی مسخره ای را برای در آوردن حس مستند گونه اثر شروع می کند ودر تمامی نماها فورگراندی عجیب وجود دارد،پیش زمینه ای که از ترس کارگردان برای عریان نشان دادن شخصیت هایش بروز می دهد  تا بتواند هربازی که دوست دارد در تصویر انجام دهد،البته  کارگردان پز دوربین می دهد اما در دوسکانس که با نمای pov به نمایش در می اید نه تنها زاویه درستی را انتخاب می کند بلکه خنده دار می شود ویا چرخش های دوربین روی محورثابت به طرف چپ یاراست که به جای ان که معنا «پن» را بدهد بیشتر شباهت به آونگ را تداعی می کند

در هر حال با وجود تمامی نقایص فیلم «ماجرای نیمروز» اثری سر پا  و استاندارد است که مخاطب را به وجد در می آورد  و حرکتی رو به جلو برای محمد حسین مهدویان تلقی می شود،اما هیچ کدام این ها دلیل نمی شود که کارگردان دوباره(مانند ایستاده در غبار) به خود اجازه دهد  و پرده دیگری از تاریخ را به نمایش بگذارد