جوان آنلاين: حدود يك ماه و نيم از برقراري آتش‌بس ميان نيروهاي دولتي اوكراين و جدايي‌طلبان در شرق مي‌گذرد اما حداقل به گزارش سازمان ملل، در طول همين مدت بيش از 330 نفر كشته شده‌اند. اين تعداد كشته رقمي كوچك نيست تا بتوان گفت در نقض‌هاي پراكنده آتش‌بس پيش آمده بلكه گوياي اين موضوع است كه در عين تدوام آتش‌بس، درگيري شديد بين دو طرف نيز ادامه دارد. اخبار و گزارش‌هاي منتشر شده از شرق اوكراين به ويژه از شهر دونتسك اين موضوع را تاييد مي‌كند به صورتي كه در طول اين مدت، آتش‌بس باعث توقف درگيري بين دو طرف در حوالي فرودگاه اين شهر نشده است.
شايد بتوان اين نوع آتش‌بس را به نام آتش‌بس به سبك اوكرايني خواند كه نه جنگ است و نه آتش‌بس بلكه چيزي بين اين دو. جالب اينجا است كه پترو پروشنكو، رييس جمهور اوكراين، خود به منطقه دونتسك مي‌رود تا از نيروهاي ارتش بازديد كند و از نزديك وضعيت جنگي را مورد بررسي قرار بدهد و ژنرال پنجاه و هشت ساله‌اي را به عنوان فرماندار منطقه دونتسك معرفي كند. حضور او در دونتسك با يونيفرم نظامي، تعيين اني فرماندار نظامي و همراهي مقامات ارشد ارتشي با او همگي نشان‌دهنده وقوف او بر وضعيت جنگي منطقه است اما با وجود اين حاضر به لغو آتش‌بس نيست و بر ادامه آن اصرار دارد. مسئله اين است كه چرا رييس جمهور دونتسك با تمام اين شرايط باز حاضر به ادامه آتش‌بس است و آن را به لغو آتش‌بس و حمله همه‌جانبه ارتش به جدايي‌خواهان ترجيح مي‌دهد.
پاسخ نظامي
اولين پاسخ در وجه نظامي براي انتخاب‌هاي پروشنكو است. نكته در اينجا است كه توان نظامي ارتش و در مقابل، توان جدايي‌خواهان به چه ميزان است كه به پروشنكو اميد پيروزي تعيين كننده بر جدايي‌خواهان را بدهد. شايد به نظر برسد كه توان نظامي ارتش در برابر جدايي‌خواهان بنا بر قاعده بايد آن قدر بالا باشد كه در اصل اين مقايسه قابل توجه نباشد اما به نظر پروشنكو، جدايي‌خواهان پشت‌گرم به حمايت نظامي روسيه هستند و از اين جهت، توان نظامي جدايي‌طلبان را بيشتر از تصور عمومي ارزيابي مي‌كند. روسيه همواره اتهام‌هاي او و ديگر مقام‌هاي اوكرايني مبني حمايت نظامي از جدايي‌طلبان و ارسال حجم بالايي از سلاح و مهمات به شرق اوكراين را تكذيب كرده اما در هر صورت كيف چنين اعتقادي دارد و به همين دليل، خود را در موقعيتي نمي‌بيند تا تنها با تكيه بر نيروي نظامي جدايي‌طلبان را منكوب كند. يك وجه ديگر در نحوه حمايت كشورهاي غربي از كيف است. وقتي كه پروشنكو در سپتامبر گذشته به واشنگتن رفت اميدوار به كسب حمايت نظامي آمريكا بود اما هم باراك اوباما، رييس جمهور آمريكا، و هم نمايندگان كنگره به او ثابت كردند كه آمريكا حاضر به حمايت نظامي و ارسال تسليحات به كيف نيست. او دست خالي برگشت تا متوجه اين نكته بشود كه در برابر شرق و جدايي‌طلبان آن تنها مي‌تواند روي امكانات داخلي حساب كند و خيري از حمايت‌هاي لفظي غربي‌ها به دست نمي‌آورد.
پاسخ سياسي
در كنار پاسخ نظامي وجوه سياسي مورد نظر از آتش‌بس نيز وجود دارد كه پروشنكو با توجه به اين وجوه آتش‌بس را بر لغو آن ترجيح مي‌دهد. پروشنكو با نااميد شدن از حمايت جدي نظامي غرب چاره‌اي از ترجيح گزينه سياسي در برابر بحران شرق نديد و به همين دليل بود كه گفت پيروزي در شرق فقط با نيروي نظامي ممكن نيست. در واقع، او وقتي اين حرف را زد كه از ابتداي رياست جمهوري خود گزينه نظامي را پيش مي‌برد اما متوجه شد اين گزينه بدون سلاح غربي راه به جايي نمي‌برد و حتي امكان دارد شكست‌هاي نظامي موجب سرخوردگي ارتش و اختلاف با نظاميان را به وجود بياورد. نكته ديگر دركنترل ملي‌گراهاي افراطي است كه از ابتداي بحران شرق جذب نيروهاي امنيتي و ارتش شده‌اند و پروشنكو بي‌ميل نيست تا با ابزاري مثل آتش‌بس مانعي بر تندروي آنها ايجاد كند. بايد توجه داشت كه كرملين همواره به وجود اين نيروها در يونيفرم نظامي كيف اعتراض داشت و به نظر مي‌رسد كه پروشنكو با ادامه آتش‌بس و كنترل آنها از اين طريق به نوعي قصد كم كردن اعتراضات كرملين را دارد.
يك وجه ديگر سياسي آتش‌بس در مانور سياسي است كه پروشنكو در اين عرصه انجام مي‌دهد. او كه پيش از رياست جمهوري در بازار تجارت نامي داشت و چهره شناخته شده سياسي نبود، آتش‌بس و ادامه مذاكرات فرصت مناسبي به او مي‌دهد تا از خود شخصيتي با شايستگي‌هاي سياسي به نمايش درآورد. اين نمايش براي او به خصوص از جهت اروپايي اهميت دارد تا آن كه بعد از اين و حتي بعد از اتمام دوره رياست جمهوري، خود را در عرصه اروپايي به عنوان مرد مذاكره معرفي كرده باشد. بنا بر اين وجه است كه پروشنكو حاضر نيست تا با لغو آتش‌بس به وجه اروپايي خود لطمه بزند حتي اگر اين كه قواعد يك آتش‌بس متعارف رعايت نشود و مدام دو طرف با هم درگيري داشته باشند. اين عوامل مي‌شود تا رييس جمهور اوكراين آتش‌بس به سبك خود را پيش ببرد هر چند كه حاضر نيست به نحو جدي تن به مصالحه‌اي با جدايي‌طلبان شرقي و مطالبات آنها بدهد.
