جوان آنلاين: در مورد حضور وزرای خارجه اعضای 1+5 در وین، نقطه نظرات
مختلفی ابراز شده است. حتی برخی اعضای تیم های مذاکره کننده در وین نیز در همین
زمینه طرح موضوع و دیدگاه کرده اند. در این میان، به نظر می رسد که می توان موضوع
را از زوایه ای دیگر مورد بحث قرار داد و آن تفاوت حضور این بار با گذشته و همچنین
تامل در فرایند و روال کاری تیم های مذاکراتی به منظور حصول توافق است.
بر این اساس، تا کنون به ویژه در رابطه با مذاکراتی که به
توافق ژنو نوامبر 2013 انجامید، نظمی در روند پیشرفت کار وجود داشته که بر توجیه و
عقلانیت علمی و عملی هم استوار بوده است. در این رابطه، پس از تبادل نظر کلان میان
روسای دو طرف (اشتون-ظریف) و ترسیم کلیت کار و تعریف چشم انداز، تیم های فنی
کارشناسی برای بررسی و بحث در محتوای دستورکار به صورت گام به گام (از موضوعات
ساده تا دشوار) تشکیل می شد؛ نتایج این تیم ها در مرحله بعد وارد فرایند تبادل نظر
معاونان تیم های مذاکراتی می شد تا نتایج و یافته ها، بر اساس ملاحظات سیاسی مورد
تنظیم و بازسازی قرار گیرند. در نهایت، حضور وزاری خارجه اعضای گروه 1+5 تنها
موقعی معنادار می شد که توافق در سطح کلان سیاسی نیاز باشد و بدین ترتیب، خروجی
های دو مرحله قبلی مورد تائید رسمی طرفین قرار گیرد.
اینکه در وضعیت فعلی مذاکرات 12 روزه وین، پیشرفت کار از
نوعی باشد که حضور وزاری خارجه برای تائید نهائی حداقل برخی تفاهم ها و توافق ها
بوده باشد، مورد تردید است. به نظر می رسد با باقیماندن اختلافات در چند محور اندک
ولی مهم و فاصله دیدگاههای طرفین حتی در داخل اعضای گروه 1+5، کارکرد حضور وزرای
خارجه برخی از این دولتها در وین به گونه ای غیرمعمول و متفاوت از گذشته باشد. اینکه
این کارکرد چیست، به نظر می رسد به «نیاز طرفین به توافقی کلان و فرامتن» مربوط
باشد؛ توافقی که فراتر از کلمات و عبارات نگارش متن توافق جامع و فراتر از اعداد و
ارقام مسائل مورد بحث و اختلاف فنی می باشد. فاصله گرفتن روسیه از مذاکرات داغ
توافق نهائی نیز به همین مقوله مربوط می شود. به اینکه محتوای توافق راهبردی و
فرامتنی چه می باشد، می توان پاسخ های مختلف داد. اما در هر حال، این نکته برجسته
می شود که در حال حاضر، جنبه های سیاسی راهبردی بر مسائل فنی و حقوقی ریز و ظریف
توافقنامه جامع غلبه داشته و سرنوشت این مسائل را تعیین خواهند کرد. به واقع،
وزاری خارجه هم این بار نقش کارشناسی فنی و حقوقی را همزمان و توامان ایفا خواهند
کرد.
در خصوص معیارهای پشتیبان این برداشت می توان گفت: اولاً
حضور وزرای خارجه اعضای 1+5 تنها مواقع استثنائی و در حادترین شرایط بوده است به
ویژه شرایطی که یک توافق راهبردی کلان و عمدتاً بسته ای موضوعیت داشته است. ثانیاً
ارزیابی پیشرفت کار مذاکرات (که دلیل نیاز
به این حضور قلمداد شده)، بدون حضور فیزیکی هم میسر است و اساساً تیم های مذاکراتی
به صورت پیوسته با مقامات مذکور ارتباط داشته و دارند. بنابراین، حضور یافتن در
میز مذاکرات و ترتیب دادن ملاقات ها و گفتگوهای دو جانبه یا سه جانبه، حکایت از آن
داد که هنوز فرامتن توافقنامه جامع بیشتر از متن آن نیازمند همراهی و هماهنگی است.
تعیین تکلیف در این زمینه بدون نیاز به تمدید مذاکراتی که برای برخی تیم های
مذاکراتی، خسته کننده جلوه کرده است، تنها از عهده وزرای خارجه طرفین برخواهد آمد.
به نظر من هم کری برای یک "توافق بزرگ" با ایران به وین آمده 
