اولین سبد کالای حمایتی دولت یازدهم در صورتی از 12 بهمن ماه سال جاری توزیع شد که جدا از مناسب بودن یا نبودن اصل طرح، صف های طولانی، توزیع ناقص اقلام ، شرایط نامناسب توزیع آن و... را می توان به عنوان مهمترین گلایه های مردم در مشهد در زمان اجرای این طرح معرفی کرد.
موافقان و مخالفان چه می گویند؟
اولین سبد کالای حمایتی دولت شامل دو عدد مرغ منجمد، یک کیسه ۱۰ کیلوگرمی برنج هندی، یک شانه تخم مرغ، دو بسته پنیر و ۲بطری روغن مایع است که براساس شاخص‌های دولت که دقیقا مشخص نیست این شاخص ها چه می باشد! به برخی خانواده ها تعلق گرفته است. البته از همان ابتدای طرح موضوع سبد کالای حمایتی، دولت با انواع و اقسام نقدها و تحسین ها روبه رو شد؛ برخی این کار را یک روش مناسب برای مقابله با افزایش نقدینگی و در نتیجه کاهش تورم ارزیابی کردند و گفتند: توزیع سبد کالا به جای پول نقد علاوه بر جلوگیری از افزایش سرسام آور نقدینگی سبب افزایش کالای‌ها و در نتیجه سبب افزایش اشتغال می شود اما در مقابل منتقدین معتقدند سبد کالای که با برنج هندی پر شود نمی تواند سبب اشتغال واقعی در کشور شود و از طرف دیگر این اقلام حمایتی به افراد نیازمند واقعی نخواهد رسید چراکه شناسایی افرادی که زیر 500 هزارتومان حقوق ماهیانه دریافت درصورتی که این افراد به سختی قابل شناسایی است.
در کنار این موضوعات شایعه حذف یارانه نقدی پس از طرح موضوع سبد کالا قوت گرفت، موضوعی که بلافاصله با واکنش دولت مردان رویه رو شد و قویا اعلام کردند سبد کالا هیچ ارتباطی به یارانه نقدی ندارد و پرداخت آن فعلا مطابق گذشته ادامه پیدا خواهد کرد.
این نقدها، تحسین ها، و ارزیابی ها ادامه داشت تا آنکه زمان توزیع این سبد کالای اعلام شد، بعد اعلام این خبر درست 10 روز مانده به یوم الله 22 بهمن صف های بسیار طولانی در محل مراکز توزیع این کالاها تشکیل شد تا جایی که تصاویر بسیار نامناسبی از این موضوع در آستانه یوم الله 22 بهمن در رسانه های بیگانه مخابره شد.
حاشیه ها پررنگ تر از متن!
عدم برنامه ریزی مناسب دولت در توزیع سبد کالا و همچنین ضعف در کنترل شرایط به و جود آمده سیلی از انتقاد ها را متوجه دولت کرد تا جایی که حاشیه توزیع این سبد کاملا بر متن آن غلبه کرد؛ کار به مجلس شورای اسلامی نیزکشید شد و نمایندگان سوال از نعمت زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت را به جریان انداختند تا توضیحات خود را درباره این نابسامانی به وجود آمده ارائه دهد.
البته موضوع به همین جا ختم نشد و حتی رییس جمهور در دومین مصاحبه خبری که با حواشی مختلفی ازجمله تاخیر در پخش آن اجرا شد گفت: " اگر مردم در زمینه سبد کالا به زحمتی افتادند، من به عنوان رئیس‌جمهور از آن‌ها عذرخواهی می‌کنم."
گفتنی است در خراسان رضوی نیز همزمان با سراسر کشور توزیع سبد کالا حمایتی دولت یازدهم از 12 بهمن آغاز شد اما با وجود گذشت بیش از دو هفته همچنان مشکلات این سبد پابرجاست.
شایان به ذکر است هم اکنون 56 مرکز برای توزیع سبد کالا در مشهد در نظر گرفته شده که این تعداد پاسخگوی نیاز شهروندان مشهدی نیست. این در حالی است که قرار بود از شنبه هفته گذشته اصناف نیز برای شکستن صف ها وارد عمل شوند، اما تا امروز اقدامی در این خصوص صورت نگرفته است.
هرچند 17 روز از زمان اجرای این طرح می‌گذرد اما همچنان مردم در نحوه تهیه این سبد کالا با مشکل رو به رو هستند و این موضوعات حل نشده است؛ در همین رابطه خبرنگار روزنامه "جوان" با مراجعه به تعدادی از شعب فروشگاه اتکا و رفاه به گفت و گو با مردم پرداخته است.
یکی از همشهریان در گفت و گو با "جوان" می گوید: با وجود آنکه مدت نسبتا زیادی از زمان شروع این طرح می گذرد اما هنوز صف های برای دریافت کالا وجود دارد؛ البته این صف ها کمی از آنچه در روزهای اول به نظر می رسید کوچکتر شده اما باز هم باید ساعتی را برای دریافت آن در صف منتظر بمانید.
وی می گوید: راه‌های مختلفی برای جلوگیری از به وجود آمدن این شرایط به ذهن می رسد اما جای سوال دارد چرا دولت آنان را به کار نگرفته است.
این شهروند مشهدی در توضیح بیشتر این موضوع می افزاید: ساده‌ترین راه این بود که افراد با توجه به حرف اول خانوادگی سرپرستان خانواده دسته بندی می‌شدند و در روزهای تعیین شده برای دریافت سبد کالای خود مراجعه می کردند و برای افرادی که نتوانسته اند این سبد کالایی را در روزهای تعیین شده دریافت کنند روزهای دیگری نیز اختصاص داده می شد.
وی می گوید: متاسفانه این توزیع نامناسب حواشی و شایعه های زیادی را به دنبال داشت که اصل خود طرح را به فراموشی سپرد.
یکی دیگر از شهروندان که از بازنشسگان است می‌گوید: توزیع برخی اقلام به صورت ناقص انجام می شود ؛ برای مثال در برخی مراکز مرغ و روغن تحویل نمی دهند و عنوان می شود که تمام شده است لذا شما مجبورید برای دریافت اقلام باقی مانده مجددا در صف قرار بگیرید.
وی افزود: سبد کالا از جهاتی خوب است اما بهتر آن بود که از اقلام کاملا ایرانی و با کیفیت تری در آن استفاده می شد، در حالی که بر روی کیسه های برنج نوشته شده: تولید هند سال 2012!
انتقاد از ضعف برنامه ریزی سازمان صنعت و معدن
دراین باره یکی از شهروندان که 3 ساعت در صف سبد کالا در فروشگاه رفاه قاسم آباد ایستاده بود، با انتقاد ضعف برنامه‌ریزی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: با وجود گذشت دو هفته انتظار داشتیم که مسوولان این سازمان نسبت به رفع مشکلات اقدام کنند، اما نه تنها مشکلات رفع نشده بلکه مردم باید برای تحویل سبد کالا چند بار در صف بایستند.
علی رضوانی افزود: هرچند که نسبت به روزها ی اول از التهاب کاسته شده و صف ها نیز کوتاه‌تر شده، اما مراکز توزیع به نسبت تعداد مردم بسیار ناچیز است.
وی خاطرنشان کرد: این در حالی است که بسیاری از تعاونی‌ها و فروشگاه‌های زنجیره ای چون شهرداری مشهد، فامیلی و پروما سبد کالا توزیع نمی‌کنند.
یکی دیگر ازشهروندان که به دلیل تحویل ناقص سبد کالا برای دومین بار در صف ایستاده بود گفت: برخی از مراکز عرضه یا سبد کالا ندارند و یا اینکه ناقص تحویل مردم می دهند.
صف های به این طولانی، زیبنده کشور نیست
وی افزود: مسوولان باید با کمک اصناف و تعاونی ها تعداد مراکز را افزایش دهند زیرا با وجود گذشت بیش از دو هفته از توزیع همچنان صف های طویل در هوای سرد وجود دارد.
وی با بیان این که صف های طویل ضمن اتلاف وقت مردم، زیبنده کشور نیست، گفت: کمبود نیروی انسانی فروشگاه ها و نیز سرعت بسیار کند دستگاه ها کارت خوان از دیگر مشکلات سبد کالا است که همچنان ادامه دارد.
وی در ادامه با تقدیر از تلاش برخی از مدیران مراکز توزیع گفت: برخی از مراکز توزیع مانند ارشاد با بسیج نیروی انسانی و امکانات خود حتی روزهای تعطیل به صورت یکسره اقدام به توزیع سبد کالا می کنند، اما برخی دیگر براساس ساعت‌های مشخص شده اقدام به توزیع می‌کنند.
در همین حال مسوولان شرکت تعاونی کارکنان اتوبوسرانی مشهد و اداره ارشاد که کار توزیع را در دو مراکز فوق را بر عهده دارند، ضمن تایید توزیع ناقص سبد کالا در برخی مقاطع، دلیل آن را تحویل ناقص اجناس اعلام کردند.
برخی از بازنشستگان بیمه تأمین اجتماعی هم به فروشگاه رفاه مراجعه کرده بودند تا از مشمول بودن و یا نبودن دریافت سبد کالا اطمینان حاصل کنند چون اعلام شده بازنشستگان تحت پوشش تأمین اجتماعی که دریافت حقوق آن ها بیش از ۵۰۰ هزار تومان باشد، مشمول دریافت سبد کالا نمی شوند و خیلی از آن ها وقتی مطمئن می شدند برمی گشتند.
یک خانم از مختلط بودن صف مردان و زنان انتقاد کرد و متذکر شد: به علت شلوغی زیاد زنان برای دریافت سبد کالا راحت نیستند و بهتر است مسئولان برای جداسازی صف زنان و مردان تدابیری اتخاذ کنند.
یکی دیگر از بازنشستگان تأمین اجتماعی هم گفت: پس از ۳۰ سال کار چند سال است بازنشسته شده ام و از پارسال حقوق ۵۰۰ هزارتومانی من به ۷۵۰ هزار تومان رسیده که این افزایش حقوق باعث شده سبد کالا شامل حال من و خیلی از افراد نشود. همسر این مرد بازنشسته هم گفت: من خیلی از خانواده ها می شناسم که باوجود آنکه زن و مرد سرپرست خانواده حقوق بگیر هستند ولی سبد کالا هم به آن ها تعلق گرفته است در صورتی که برخی از کارگران بی بضاعت که به شدت نیازمند این سبد کالا هستند شما مشمول دریافت سبد کالای دولت نشده اند
خوب و بد سبد کالا از نگاه قاضی زاده
نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی در نشست خبری که در دفتر وی برگزار شد، با اشاره به توزیع سبد کالای حمایتی گفت: جامعه هدف و نحوه توزیع این طرح مشکل دارد و ما از وزیر صنعت، معدن و تجارت انتظار عملکرد بهتری را در این خصوص داشتیم.
امیر حسین قاضی‌زاده تصریح کرد: کارکنان دولتی به جز کارمندانی که تحت نظارت شرکت های دولتی هستند از خزانه دولتی حقوق مطلوبی دریافت می‌کنند بر همین اساس دولت باید خانوارهایی را که در آمد زیر یک میلیون تومان داشتند و اقشاری از قبیل کارکنان سرگذر، مغازه داران جزء و افرادی که دارای مشاغل آزاد که در هیچ ارگانی مشخصتشان ثبت و ضبط نشده به عنوان جامعه هدف تعریف می شدند.
برای دریافت سبد کالا باید فرهنگ‌سازی می‌شد
وی خاطرنشان کرد: همان طور که طرح یارانه نقدی از سوی دولت 6 ماه قبل از انجام طرح توسط رسانه ها و دولت به مردم معرفی و فرهنگ سازی لازم در این زمینه صورت گرفت در خصوص طرح سبد کالا هم باید جامعه هدف از نظر میزان حقوق و محل سکونت مورد تصویب قرار گرفته و فرهنگ سازی لازم در این مساله نیز مورد توجه قرار می‌گرفت.
نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: اگر 25 میلیون نفر از کسانی که حقوق مطلوب دارند از سوی دولت به پس گرفتن یارانه نقدی محروم می شدند 3 هزار و 700 میلیارد تومانی که هر ماه دولت بابت این طرح به مردم ارایه می کند که در سال معادل 42 هزار میلیارد تومان می شود می توانست صرف پروژه‌های عمرانی گردد.
در این بین استاندار خراسان رضوی در بازدید سرزده خود از چگونگی توزیع سبد کالا در مشهد با بیان اینکه محدودیت زمانی برای توزیع سبد کالا برداشته شده اســت، افزود: این تصمیم دولت زمینه ساز کاهش ازدحام برای دریافت سبد کالاست.
محمدحسین فروزان مهر ضمن تاکید بر همکاری همه جانبه دستگاه های ا جرایی برای هرچه مطلوب تراجرا شدن این طرح اظهار داشــت: تمام مشمولان این طرح، ســبد کالا را دریافت خواهند کرد و امکان دریافت سهمیه پیش بینی شده برای آنان تا پایان امسال وجود دارد.
اســتاندار خراسان رضوی با اشاره به فعالیت حدود 400 کارت خوان ویــژه برای اجرای طرح توزیع ســبد کالا گفت: با همکاری بانک هــا 200 کارت خوان جدید دیگر به شــبکه اضافه خواهد شد.
روابط عمومی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی نیز با صدور اطلاعیه ای با اعلام این که طرح توزیع سبد کالا تا پایان سال جاری تمدید شده است، از شهروندان مشهدی خواسته است با توجه به این امر و فراوانی کالا در شبکه توزیع، با آرامش و به تدریج به مراکز توزیع مراجعه کنند.
اما کلام آخر...
آن چیزی که شواهد امر نشان می دهد دولت در توزیع اولین سبد کالای حمایتی موفق نبوده و آن را می توان در کلام اکثر مشمولان این طرح شنید، صف های طولانی، ناقص بودن کالاها، عدم پاسخگویی کارت خوان ها و ... تنها بخشی از مشکلات مردم در دریافت این سبد حمایتی می باشد که در شرایط بسیار نامناسبی در اختیار مردم قرار گرفت، سبدی که وزیر صنعت، معدن و تجارت را در راه بهارستان قرار داده و نعمت زاده باید در این به نمایندگان توضیح دهد لذا ضرورت دارد دولت مردان با رفع کامل نواقص متعدد این طرح و برنامه ریزی مناسب، اقدام به توزیع دومین سبد کالایی کند تا برای بار دیگر عزت و شان ملت بزرگ ایران با انتشار تصاویری نامناسب زیر سوال نرود.
نویسنده: حسین قره گوزلویی
