از سالها پیش طوفان شن و گرد وغبار میهمان ناخوانده کویرنشینان و مردم مناطق بیابانی و نیمه بیابانی کشور از جمله شهرهای استان خشک سمنان بوده که در فصول مختلف با بروز این پدیده در معرض آلودگی هوا و مشکلات تنفسی و...قرار می گرفتند. از این رو برخی مناطق به عنوان کانون بحران شناسایی شدند تا با انجام اقداماتی از جمله ایجاد پوشش گیاهی مناسب کویرعلاوه بر جلوگیری از فرسایش بادی خاک و هجوم شن های روان، از حوزه های آبخیز منطقه نیز محافظت شود. بیش از۴۰ سال است که در نواحی غربی و جنوب غربی شهرستان گرمسار درخت های تاغ به عنوان گیاهی مناسب کاشته و نگه داری می شود، اما امروز با هجوم بی رویه بهره برداران و قاچاقچیان و سودجویان به این منطقه و قطع بی رویه تاغ ها به ویژه از یک سال گذشته، خسارات جبران ناپذیری به مردم این شهرستان تحمیل شده است.
*****
علیرغم ارزش درخت و درختچه هاي تاغ در حفاظت از محیط زیست عده ای افراد سودجو بدون در نظر گرفتن حقوق شهروندی مردم منطقه و اهمیت حفظ منابع خدادادی ملی، اقدام به قطع و از بین بردن تاغ هایی می کنند که از چندین سال پیش برای کاشت و نگه داری آنها هزینه وسرمایه بسیاری صرف شده است.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان گرمسار در این خصوص با بیان اینکه درخت تاغ از گونه های گیاهی مقاومی است که با میزان بارندگی موجود استان به راحتی به حیات خود ادامه داده و زادآوری هم دارد، قطع بی رویه و غیراصولی را تنها دلیل از بین رفتن این درختان در دو سال اخیر اعلام كرد.
بنا به گفته بهرام میرآخورلی زغال حاصل از چوب تاغ از نوع بسیار مرغوب و ارزنده بوده، به همین دلیل افراد سودجو که معمولا از بومیان منطقه نیستند، به قطع و ربودن این درختان اقدام کرده و با تبدیل آن به زغال ضمن تامین مصارف شخصی،از فروش زغال های مرغوب سود می برند.
غافل از اینکه این اقدام خودخواهانه و قطع بي رويه اين گونه گياهي مفيد، سبب فرسایش بادی خاک شده و هوای آلوده و پر از غبار را از بیابان های اطراف به سمت گرمساری ها می کشاند!
منطقه وسیع است و حفاظت کمرشکن!
بیش از ۲۷ هزار هکتار از کل اراضی بیابانی و کویری شهرستان گرمسار تحت فرسایش بادی قرار دارند و حدود ۲۰۰۰ هکتار از این اراضی در کانون بحران واقع بوده که بنا به گزارشات اداره منابع طبیعی و آبخیزداری گرمسار بیشترین میزان خسارت وارده نیز مربوط به همین منطقه است.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان گرمسار با اشاره به اینکه این اداره به کمک نیروی انتظامی به طور شبانه روزی از منطقه حفاظت می کند گفت: به دلیل وسعت منطقه و عبور جاده قم و دیگر جاده ها از این عرصه و وجود روستاها و زمین های کشاورزی اطراف، کنترل ورود و خروج افراد به این منطقه بسیار دشوار است.
ميرآخورلي همچنین کمبود نیروهای حفاظتی را از جمله مشکلات دیگر در مقابله با قاچاقچیان و سوءاستفاده گران عنوان کرد و افزود: برای رفع این مورد، تعدادی محافظ افتخاری از میان افراد بومی شناسایی شده اند که در صورت مشاهده قطع درختان تاغ توسط افراد سودجو، بلافاصله نیروهای پلیس و مسئولان اداره منابع طبیعی و آبخیزداری را مطلع می کنند.
این مسئول با اشاره به تلاش بی وقفه در محافظت از این مناطق از دستگیری بیش از ۴۵ قاچاقچی و توقیف بیش از ده خودرو حامل درختچه های تاغ در طی یک سال گذشته خبر داد و گفت: با این متخلفان مطابق قانون برخورد خواهد شد و تعدادی از آنها به پرداخت مبالغی بین ۷ تا ۱۲ میلیون تومان جریمه شده اند.
خسارت های میلیاردی به منابع ملی!
طبق اصل ۵۰ قانون جمهوری اسلامی حفاظت محیط زیست وظیفه عمومی تلقی می گردد و فعالیت های اقتصادی و غیره در آن که با آلودگی محیط زیست یا تخریب غیرقابل جبران آن ملازمه پیدا کند ممنوع است.
اما متاسفانه برخی افراد، منفعت خود را ترجیح داده و بی توجه به بودجه و اعتباری که هر سال برای بیابان زدایی و مبارزه با معضل طوفان شن و گرد وغبار صرف می شود، با نابود کردن تدریجی آنها، خسارات قابل توجهی را به دیگران وارد می کنند.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان گرمسار با بیان اینکه هر سال هزینه زیادی صرف بذرپاشی و نهال کاری در منطقه بحرانی گرمسار می شود گفت: خسارت زیست محیطی ناشی از اقدام نادرست این سودجویان در اعداد و ارقام نمی گنجد اما از آنجا که بذرپاشی و تاغ کاری هر هکتار زمین خالی شده توسط قاچاقچیان حدود ۲ تا ۳میلیون تومان هزینه به دولت تحمیل می کند برای بازسازی این مناطق تخریبی، میلیاردها تومان اعتبار لازم است!
یک دست صدا ندارد...
میرآخورلی با بیان اینکه درختچه تاغ نقش بسزایی در امر مبارزه با گسترش بیابان دارد گفت: قطع درختان خشک شده و کاشت نهال جدید و هرس سرشاخه های خشک شده از اقداماتی است که به طور مستمر در جهت مبارزه با بیابان زایی انجام می شود.
وی همچنین در خصوص نگرانی های شهروندان گرمساری از قطع درختچه ها در مناطق بیابانی منطقه و مسائل پیرامون آن گفت: علت قطع درختچه های جنگلی در مناطقی از این شهرستان بخاطر مشکلاتی همچون وجود آفات و خشک یا پژمرده شدن تاغ ها بوده که با بررسی های کارشناسانه و برای رونق بخشی به این منطقه انجام و نهال جایگزین در مناطق مورد نیاز کاشته شده است.
این مسئول همچنین به برنامه های آتی این اداره اشاره کرد و گفت: در حال حاضر توسعه نهال کاری، بذرپاشی و کنترل هرزآب و همچنین جلوگیری از ورود دام ها به منطقه تاغ ها، از دیگر اقدامات اداره منابع طبیعی است.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان گرمسار با بیان اینکه مسئله و مشکلات زیست محیطی دامن همه مردم منطقه را می گیرد، افزود: اداره منابع طبیعی و آبخیزداری گرمسار خود را مسئول حفظ محیط زیست و پوشش گیاهی و حوزه های آبخیز شهرستان می داند اما با توجه به اهمیت مسئله قطع بی رویه درختان تاغ و اثرات سوء آن در شهرستان، همه مسئولان و مردم در حفاظت از منطقه باید مشارکت کنند تا بتوانیم با عزم همگانی دست قاچاقچیان و سودجویان را کوتاه کنیم.
وی از مردم خواست در صورت مشاهده این مورد از طریق تماس پیامکی با شماره ۰۹۶۹۶ بلافاصله مسئولان را در جریان بگذارند.
