فرشته مرادی - همگی دور هم بودیم زیر کرسی زمستانی. پدر از گذشته‌های دور می‌گفت، مادر انار دانه می‌کرد. ما با نکته‌های طنز آلود پدر ریسه می‌رفتیم، لبخند، طرحی فراموش نشدنی بر صورتمان بود. گویی همه غم‌های دنیا در آن خانه کوچک و گلی از دلمان بیرون می‌رفت و شادی اکسیژنی بود که تنفس می‌کردیم.
این یک عقیده جمعی است که خانواده‌های سنتی خانواده‌هایی شادترند زیرا نظم و قانونمداری در چنین خانواده‌هایی بیشتر رعایت می‌شود. شادی در چنین خانواده‌هایی گزینه‌ای همیشگی و پایدار است. احترام به بزرگترها، رعایت حقوق دیگران ،پرهیز از هنجارشکنی‌ها و... از اصولی است که در خانواده‌های سنتی همیشه رعایت می‌شود.
اینکه بتوانیم شاد باشیم وروحیه شادی را در دیگران تزریق کنیم هنری است که شاید هرکسی از پس آن بر نیاید.
شادی چیست؟
شادکامی و شادی یک احساس درونی با منشأ باطنی است که آثار بیرونی هم دارد و وقتی قلباً آماده خوش رفتاری شدیم در رفتارمان نیز تجلی می‌یابد.
شادابی یک احساس درونی با منشأ باطنی است که آثار بیرونی هم دارد و وقتی قلباً آماده خوش رفتاری شدیم در رفتارمان نیز تجلی می‌یابد.
انسان به طور فطری از غم گریزان و به سوی شادی در حرکت است. شادی و نشاط نه تنها بر روح و روان انسان، بلکه بر جسم او نیز تأثیر می‌گذارد. از نگاه اجتماعی، نیز شادمانی، قلب‌ها را به یکدیگر نزدیک و ترس، نگرانی، ناکامی و بدگمانی را بی اثر می‌کند. ارسطو می‌گوید: «شادی، بهترین چیزهاست و آن قدر اهمیت دارد که دیگر چیزها وسیله به دست آوردن آن هستند.» دین مقدس اسلام نیز که تأمین کننده صلاح دنیا و آخرت آدمی است، شادی‌های مناسب و حلال را تأیید می‌کند و پیروانش را از افسردگی و بی حالی برحذر می‌دارد.
ایجاد نشاط، یکی از رسالت‌های خانواده
دکتر اصغر کیهان‌نیا، مشاور خانواده و روانشناس یکی از رسالت‌های خانواده را ایجاد شادی و نشاط برای یکدیگر می‌داند و به «جوان» می‌گوید: در سال‌های اخیر به سبب وجود آلودگی هوا وتغییرات آب و هوایی و شرایط اقتصادی روند شادابی در خانواده‌ها متغیر شده است.
به اعتقاد این روانشناس دور بودن از حوادث حاشیه‌ای دردسرساز، ورزش کردن، پیاده روی در هوای پاک می‌تواند عاملی برای بازسازی روحیه افراد باشد.
کیهان‌نیا زنان را عامل مهمی برای ایجاد نشاط و شادابی در خانواده‌ها می‌داند و می‌گوید: مادران می‌توانند با استفاده از سرگرمی‌های ارزان و خلاقیت‌های پر هیجان شادی را به خانواده تزریق کنند. همسران باید به این نکته توجه کنند که مردان بیرون از خانه در جبهه اقتصادی برای به دست آوردن روزی حلال در نبردند. بنابراین باید شرایطی آرامش بخش و به دور از هر گونه تنشی در خانواده فراهم کنند.
خانواده‌های سنتی شادترند
شادی در خانواده‌ها چیزی دور از دسترس وانتظار نیست. فقط کافی است که اراده کنیم تا روحیه نشاط را در تمامی افراد خانواده به‌وجود آوریم.
کافی است نگاهی به اطراف بیندازیم در روستاها که همچنان بافت خانواده‌ها بافتی سنتی است دلتنگی کمتر رسوخ می‌کند. در چنین بافت‌های کوچکی افراد بیشتر با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند واین همدلی سبب بروز دلگرمی و امید به آینده می‌شود.
البته با فرهنگ سازی در این زمینه می‌توان به این مهم دست یافت. آموزش به فرزندانمان در خانواده بسیار ضروری است.
مدیریت در شادابی
هر یک از زوجین در شادکامی زندگی نقش برجسته‌ای دارند ولی زن به دلیل مدیریت و اداره فضای خانه در این زمینه مسؤولیت سنگین‌تری دارد. همه اعضای خانواده با او در ارتباط هستند، بنابر این زن شاد، خانواده شاد نیز تربیت می‌کند. در چنین فضایی زن باید علیه بی حالی و بی‌حوصلگی قیام کرده و سهم خود را در شادکامی ارتقا دهد و هرگز اجازه ندهد افکار منفی و یأس آلوده ریشه‌های مسرت و شادکامی را در زندگی او از بین ببرند.
نیره حسینی، جامعه شناس درباره نقش شادابی در موفقیت خانواده‌ها می‌گوید: شادکامی عمدتاً به ادراک صحیح واقعیت بستگی دارد. همواره به دست آوردن چیزی سود و از دست دادن آن زیان نخواهد بود. لذا زنان باید معیارهای شخصی خود را درباره سود و زیان از زندگی مورد بازبینی قرار دهند. معیارهای سود و ضرر باید از زوایای مختلف نگریسته شوند. وقتی چنین حالتی فراهم آید تعادل اشخاص ثابت مانده و در برابر ناهمواری‌های زندگی مقاومت بیشتری احساس می‌کنند.
به اعتقاد این جامعه شناس برای شاد کردن محیط زیست و منزل، لازم است که از احساس نفرت و انزجار نسبت به خود فاصله گرفته و با نحوه بهتر زیستن، برخورد مثبت و عقلانی، از رنج‌ها و ناملایمات کاست.
بازخوانی خاطرات شیرین وشادی خانواده
ظهور خنده در چهره سبب نشاط خود و دیگری می‌گردد و امروزه به همین علت است که در روانشناسی از خنده درمانی به عنوان یک تکنیک درمانی استفاده می‌شود. پس سعی کنید که همراه با اعضای خانواده بخندید. با دیدن شادی شما، دیگران نیز احساس شادمانی و رضایت کرده و آن را پایدار تلقی می‌کنند.
حسینی درباره راه‌های شاد کردن محیط منزل می‌گوید: زن خانه‌دار باید به عنوان مدیر خانواده بتواند برخی رفتارها را تسهیل و برخی دیگر را هدایت یا منع نماید، یعنی وقتی فرزند سوال کودکانه و شادی می‌پرسد باید بداند که کودکانه پرسش کردن یک فضای شاد و مطلوب را در خانواده ایجاد می‌کند.
به اعتقاد این جامعه شناس پس باید رفتار مثبت او را در این زمینه تشویق و تسهیل کرد. علاوه بر این که بیان دوستانه مسائل با فرزندان و فرصت دادن به همسر و فرزندان برای بازخوانی خاطرات شاد و روحیه بخش از جمله اقدام‌هایی است که می‌تواند فضای خانه را با نشاط نماید. مدیریت شادی در محیط خانه بر اساس ایجاد فرصت‌های تبسم، خنده و احساس مثبت شکل می‌گیرد و هر چه فرد در این رابطه موفق‌تر باشد بیشتر می‌تواند باعث شادکامی اعضای خانواده گردد.
تأثیر نشاط در رشد و پیشرفت جوامع
برای داشتن یک خانواده ایده‌آل و سالم به عنوان پایه‌های یک جامعه سالم لازم است همه اعضای خانواده و به ویژه زن و شوهر نقش خود را به درستی ایفا کنند. لازمه خانواده ایده‌آل ، تربیت صحیح و اصولی کودک و آماده کردن او برای یک انتخاب درست در مرحله ازدواج و توجه به ابعاد مختلف روانی، انسانی، اجتماعی و شخصیتی دو طرف مقابل یعنی زن و شوهر در زندگی مشترک است.
بدون شک خانواده به عنوان یکی از مهمترین نهاد‌های جامعه نقش بسیاری در شادابی و نشاط اجتماعی دارد. بنابراین توجه به بالابردن روحیه نشاط در خانواده یکی از ضرورت‌های مسؤولان است. تاریخ ثابت کرده است که جوامعی موفق هستند که روحیه نشاط وشادابی در خانواده‌ها بالا باشد. در تمام جوامع شاد بودن باعث افزایش کارایی می‌شود. به همین دلیل همه کشورها سعی می‌کنند همه عناصر لازم را برای بروز شادی فراهم کنند و اگر نتوانستند، سعی می‌کنند حداقل دست به ابتکارهایی برای سوق دادن جامعه به سمت شاد زیستن بزنند.
شهر پر از هیاهوی آدم‌هاست. گویی همه به هم ریخته‌اند. ساعت تعطیلی اداره است همه به خانه باز می‌گردند و من هم. در راه به این فکر می‌کنم مگر چقدر زنده‌ایم که تا این اندازه برای پول در آوردن تلاش می‌کنیم. سیری نداریم و دائم در فرار از دیگران به دنبال درآمدزایی بیشتر هستیم. چرا رفت وآمدها کم شده. چرا از یکدیگر خبری نداریم. این شهر ماشینی غریب همه را اسیر کرده است. مدت‌ها بود خانواده‌ام را ندیده بودم. ابر دلتنگی بر صورتم سایه انداخته بود. با بی‌حوصلگی پشت در خانه رسیدم. بوی زندگی می‌آمد. صدای پدر ومادر وکسانم مرا دوباره زنده کرده بود. دوباره لبخند، نقش زیبایی بر چهره‌ام نشانده بود و انگیزه‌ای برای آغاز فردایی بهتر....
