امارات متحده عربی که تا چهل سال پیش عرب و عجم وقتی آنجا را نام میبردند توصیفی بهتر از «شنزارهای حاشیه جنوبی خلیجفارس» برایش پیدا نمیکردند و در این چهل سال تحت باجی که به استعمارگران سابقش داد، به جایی رسیده که حالا خوی استعمارگری را در یمن و سودان و لبنان و سوریه دنبال میکند، با لحن تندتری تهدید کرده که «اگر جزایر سهگانه را به امارات بازنگردانید، به دیوان دادگستری بینالمللی شکایت میکنیم»!
معتقدم سه دلیل عمده در پسِ پشت ادعاهای مکرر شورای همکاری خلیج فارس و امارات نهفته است. اولی آن است که این ادعا درواقع مطالبه امریکا و اروپا از اعراب است، نه تصمیم خود شیوخ. اروپاییها چندی پیش با حمایت از این ادعا که بیسابقه بود، واقعیت پشتصحنه را افشا کردند. دلیل آنان برای این کار افزایش قدرت چانهزنی در موارد دیگر است. شیوخ اگر اهل خاک و وطن و این حرفها بودند، سرزمین خودشان را تبدیل به بزرگترین پایگاههای امریکا در جهان نمیکردند و آن مقدار باقیمانده را نیز به فرهنگ امریکایی نمیسپردند. این جزایر را هم بیشک برای تقدیم به ترامپ و تبدیلکردن به پایگاه امریکا میخواهند زیرا وجود این سه جزیره بیش از هر چیز آن پایگاههای داخل خاک شیوخ را بیاثر کرده است.
دلیل دوم را نوعی فرار به جلو میدانم. اگر به تاریخ بازگردیم کل این سرزمینهای شورهزار متعلق به ایران بوده است. بحرین نیز که تکلیفش روشن است، حتی شاه از بخشش بحرین مثل چیز پشیمان بود. به نظر میرسد شیوخ نگران مطالبات سرزمینی ایران باشند و دست پیش را گرفتهاند که پس نیفتند. اگر ایران هر روز مطالبه بازگشت بحرین به خاک ایران را رسمی و غیررسمی آغاز کند، شاید شیوخ نیز از این ادعاها عقب بنشینند.
دلیل سوم مشغلهسازی برای سیاست خارجی ایران و دورکردن آن از موضوعات اصلی جهان اسلام است. شیوخ حاشیه جنوبی خلیج فارس خود در عمل و با صرف پولهای نفت نهایت تلاش را در خدمت به امریکا و اروپا در دورساختن جهان اسلام از مسائل اصلی به کار گرفتهاند. درباره ایران که جور همگی آنان را بر دوش دارد و مسائل اصلی را رها نکرده است، منتهای وجودشان همین حاشیهسازیها وسرگرمسازیهای دیپلماتیک است.
بنابراین پیشنهاد میکنم اولاً وزارت خارجه برای بازگرداندن بحرین به ایران به همان دادگاهی که امارات میخواهد شکایت کند، شکایت ببرد، هرچند قدرت ملت ایران در این چیزها نیست. ثانیاً به شیوخ یادآور شود که اتکای آنان به امریکا یا هیچ فایدهای ندارد یا هزینه آن یعنی به تاراجرفتن تمامی داراییهای مردمان این سرزمینها. آنکه مترصد دوشیدن است و هربار از همین اصطلاح دوشیدن استفاده میکند، به چیزی کمتر از کل ثروت اعراب راضی نیست، اما پذیرفتن حق ایران و بلکه متکیشدن به ایران هزینهای که ندارد، سود هم دارد.
شنزارهای خلیجفارس اکنون به بادبادکی میماند که ترکیدن آن یعنی پوچشدن کامل آن. باد اصلی را امریکا در آنان میدمد. هرچند امریکا نه در حمایت از عربستان مقابل یمن و حمله به آرامکو و نه حتی پس از دریافت یک جمبوجت چندصد میلیون دلاری از قطر حاضر نشد مانع بمباران خاک این کشورها شود. این باد گاهی در انتقال فناوری بدون پشتوانه است و گاهی دمیدن باد در مغز است. کسی که باد در کلهاش میرود باید به او متذکر شد: «پس به یک سوزن تهی گردی ز باد/ اینچنین فربه تن عاقل مباد»!
