جوان آنلاین: این روزها زندگیمان آنچنان با فناوریهای ارتباطی گره خورده که تصور حذف اینترنت و تمام ابزارهای مرتبط با آن غیر ممکن است. البته عصر ارتباطات دیری است آغاز شده است، اما تفاوتهای امروز با زمانی که فقط رادیو و تلویزیون داشتیم به قدری زیاد و پیچیده است که گویی شاهد انقلابی دوباره در عرصه فناوری ارتباطی هستیم. چنین وضعیتی بیتردید نیازمند مسلح شدن یکایک ما به سواد رسانهای است تا در مواجهه با امواج سنگین اطلاعات قربانی نشویم. اما در این میان کودکان که در دوران رشد هستند و هنوز وارد اجتماع نشده و زندگیشان در مرز حقیقت و خیال، واقعیت و بازی در چرخش و رفت و برگشت است، بیش از دیگران در معرض آسیبهای دنیای دیجیتال هستند. بیتردید در جهان امروز کودکان دیگر مانند نسلهای گذشته تنها از طریق کتابها، دوستانشان در مدرسه یا بازیهای خیابانی با دنیای پیرامونشان آشنا نمیشوند، بلکه امروز، ابزارهای دیجیتال مثل تلفنهمراه، تبلت، بازیهای رایانهای و شبکههای اجتماعی به طرز عمیقی در زندگی آنها حضور دارند. شاید برای بسیاری از والدین به یاد آوردن زمانی که کودکشان اولین بار با یک تبلت بازی کرد یا پستی را در شبکههای اجتماعی تماشا کرد، تجربهای شیرین و نوستالژیک باشد، اما آیا از خود پرسیدهایم که این تکنولوژیها چگونه بر ذهن و روح کودکان اثر میگذارند و تأثیر آنها بر نحوه تفکر، تعاملات اجتماعی و حتی سلامت جسمی و روانی فرزندان چیست؟ در حالیکه فناوریهای ارتباطی با ایجاد امکان دسترسی آسان به اطلاعات و شبکههای اجتماعی جهانی، تحولی عمیق در شیوه زندگی و یادگیری کودکان ایجاد کرده، اما در عین حال آنان را در لبه یک تیغ نیز قرار داده است. از یکسو، این ابزارها میتوانند فرصتهای آموزشی و تفریحی فوقالعادهای را فراهم کنند و از سوی دیگر، استفاده نادرست یا بیش از حد از این تکنولوژیها ممکن است مشکلاتی همچون کاهش روابط چهره به چهره، افزایش وابستگی به دنیای دیجیتال و حتی بروز مشکلات روانی مانند اضطراب و افسردگی را به همراه داشته باشد. در واقع ممکن است کودکان را هر آینه از واقعیتها دور کرده و به ورطه خیال بکشاند. البته خیال نیز برای رشد خلاقیت کودک لازم است، اما غرق شدن در آن فرایند اجتماعپذیری و رشد و پرورش منطقی و متعادل کودکان را با چالش مواجه خواهد کرد. فرارسیدن ۱۶ مهر روزجهانی کودک و همچنین هفته ملی کودک که امسال با شعار «کودکان، حال خوش زندگی» در سراسر کشور طی روزهای ۱۵ تا ۲۱ مهر برگزار میشود، فرصت خوبی است تا چالشهای مواجهه کودکان با فناوریهای ارتباطی نیز در کنار سایر موضوعات مهم مربوط به حقوق کودکان بازخوانی، تبیین و بررسی شود.