جوان آنلاین: خرید نفت ایران که از سال ۲۰۱۹ از سوی هند متوقف شده بود؛ از سر گرفته شد. این کشور در ماه ژوئن (خرداد) یک محموله نفت خام به ارزش ۱۱۱ میلیون‌دلار از ایران وارد کرده است. با توجه به محدودیت‌های جدید هند برای خرید نفت از روسیه و مذاکرات مقامات این کشور با امریکا برای بازشدن شیر‌های نفت ایران که برای این کشور مزایای متعددی دارد، تحلیلگران نسبت به تداوم روند واردات نفت ایران از سوی این کشور امیدوار هستند.
بلومبرگ در گزارشی اعلام کرد، به دنبال محدودیت‌های جدید امریکا برای خرید نفت روسیه از سوی هند، این کشور به دنبال افزایش واردات نفت از ایران است. کارشناسان بازگشت مشتری قدیمی نفت ایران را از جوانب مختلف مورد بررسی قرار داده و معتقدند افزایش عرضه نفت ایران بر قیمت‌های جهانی نفت تأثیر می‌گذارد.
هند محموله بزرگ نفتی از ایران خرید
آمار وزارت بازرگانی و صنعت هند نشان می‌دهد؛ این کشور در ماه ژوئن یک محموله نفت خام به ارزش ۱۱۱ میلیون‌دلار از ایران وارد کرده است. این در حالی است که هند درپی خروج امریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ و با پذیرش فشار‌های واشینگتن واردات نفت خام از ایران را متوقف کرده بود.
هند، علاوه بر نفت خام همچنین از ابتدای سال‌جاری میلادی تا پایان ماه جولای، ۹۴ میلیون دلار فرآورده نفتی از ایران وارد کرده است. بر این اساس، مجموع صادرات نفت و فرآورده نفتی ایران به هند در هفت‌ماه نخست ۲۰۲۵ بالغ بر ۲۰۵ میلیون دلار بوده که ۵۴ درصد از کل صادارت ایران به این کشور را تشکیل داده است.
درخواست هند برای افزایش واردات نفت از ایران
همچنین این کشور اخیراً سیگنال‌هایی را مبنی بر عدم تبعیت از تحریم‌ها و دوری از سیاست‌های امریکا بروز داده است. بلومبرگ در گزارشی اعلام کرد، مقامات هندی درپی ایجاد محدودیت برای خرید نفت روسیه، خواستار جایگزین شدن نفت ایران و ونزوئلا شده‌اند.
تقریباً ۹۰درصد از نیاز‌های نفتی هند از طریق واردات تأمین می‌شود و بر این اساس هند به دنبال منبعی جدید برای واردات نفت است. کارشناسان معتقدند از سرگیری احتمالی واردات نفت هند از ایران، در صورت تحقق، پیامد‌های قابل توجهی در بازار جهانی انرژی خواهد داشت. برای هند، این امر به معنای دسترسی به منابع انرژی با قیمت رقابتی و کاهش فشار ناشی از تحریم‌های امریکا علیه خرید نفت روسیه است. این گام می‌تواند به ثبات اقتصادی هند کمک کرده و به دولت نارندرا مودی اجازه دهد تا بر چالش‌های داخلی و خارجی تمرکز بیشتری داشته باشد.
از سوی دیگر، این درخواست هند، ایالات‌متحده را در موقعیت پیچیده‌ای قرار می‌دهد. واشینگتن، در حالی که به دنبال کاهش صادرات نفت ایران و محدود کردن منابع مالی این کشور است، با فشار‌های دیپلماتیک از‌سوی یکی از شرکای مهم اقتصادی و استراتژیک خود، یعنی هند، مواجه شده است. مدیریت این وضعیت، نیازمند یک تعادل ظریف میان اهداف سیاست خارجی امریکا در قبال ایران و حفظ روابط با هند خواهد بود. در صورت عدم همراهی امریکا، هند ممکن است به دنبال راه‌هایی برای دور زدن تحریم‌ها یا افزایش خرید نفت از دیگر منابع باشد. به گفته کارشناسان در صورت چراغ سبز واشینگتن، این اقدام می‌تواند به افزایش عرضه نفت ایران در بازار جهانی کمک کرده و به طور بالقوه بر قیمت‌های جهانی نفت تأثیر بگذارد.
این موضوع همچنین می‌تواند بر روابط هند با سایر کشور‌های منطقه، از جمله عربستان سعودی و امارات متحده عربی که از تأمین‌کنندگان عمده نفت هند هستند، تأثیرگذار باشد.
آخرین وضعیت صادرات نفت ایران به چین
کارشناسان بر ضرورت یافتن بازار‌های پایدار برای فروش نفت ایران و بر متنوع‌سازی خریداران نفت ایران و راهکار‌های متنوع‌تر برای حفظ بازار‌های بین‌المللی تأکید داشته‌اند. بر این اساس گسترش روابط نفتی با هند از اهمیت زیادی برخوردار است. درحال حاضر چین بزرگ‌ترین خریدار نفت ایران است. این کشور در نیمه نخست سال ۲۰۲۵ به طور میانگین روزانه ۱/ ۳۸میلیون بشکه نفت از ایران وارد کرده که بیش از ۱۳/ ۶درصد کل واردات نفت این کشور را تشکیل می‌دهد. این میزان همکاری نشان‌دهنده اهمیت ایران به‌عنوان تأمین‌کننده انرژی پایدار برای چین است.
مرتضی بهروزی‌فر، کارشناس ارشد حوزه انرژی با اشاره به نقش چین به عنوان یکی از واردکنندگان مهم نفت ایران، گفت: ادامه همکاری‌ها نیازمند برنامه‌ریزی دقیق برای مدیریت ریسک‌های احتمالی بازار و تحریم‌هاست و ایران می‌تواند با تنوع بخشی به مشتریان و قرارداد‌های بلندمدت، جایگاه خود را تثبیت کند.
بهروزی‌فر افزود: اگرچه وابستگی چین به نفت ایران محدود است، اما این کشور همواره به دنبال منابع پایدار انرژی است و ایران می‌تواند با برنامه‌ریزی هوشمندانه، سهم خود را در بازار‌های آسیایی حفظ کند.
سناریو‌های مختلف برای تنوع‌بخشی در شیوه فروش نفت ایران
مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در خصوص آخرین وضعیت فروش نفت ایران گفت: ما از روش‌های متنوعی برای فروش نفت استفاده و رویکرد «تنوع و تعدد» در شیوه‌ها و بازار‌های فروش را دنبال می‌کنیم.
وزیر نفت نیز چهارشنبه هفته گذشته در این باره گفت: فروش نفت ایران هرگز متوقف نشده و اگرچه با نوسان، اما با قدرت ادامه دارد و هیچ محموله فروش‌نرفته نفتی روی آب و دریا نداریم. محسن پاک نژاد با بیان اینکه اسنپ‌بک یا مکانیسم ماشه محدودیت آزاردهنده جدیدی در حوزه فروش نفت ایجاد نخواهد کرد، افزود: طبیعتاً اگر با شرایطی مواجه شویم که نیازمند اتخاذ تدابیر باشد، برنامه‌ریزی‌های لازم انجام می‌شود. کارشناسان حوزه انرژی با اشاره به سناریو‌های مختلف برای فروش نفت ایران معتقدند: ما دو برابر جنگ‌های جهانی اول و دوم در شرایط تحریم به سر برده‌ایم، مکانیسم ماشه نیز شرایط نفت را بدتر از آنچه که امروز هست؛ نخواهد کرد.
محمود خاقانی، کارشناس حوزه انرژی نیز اسنپ‌بک بر صادرات نفت را بی‌تأثیر خواند و خاطرنشان کرد: چین و هند به نفت ارزان ایران نیاز دارند، امریکا هم نرخ بهره پول را کاهش داد با این تصور که تورم رو به افزایش نیست اگر بهای نفت در امریکا رو به افزایش برود تورم بیشتر می‌شود، ژاپن نیز همین اوضاع را دارد، با توجه به این موضوعات نفت ایران از بازار حذف نخواهد شد، چون مصرف‌کنندگان بزرگ به نفت زیاد نیاز دارند. خاقانی بیان کرد: کشور‌های واردکننده بزرگ روی نرخ نفت بین ۶۰ تا ۷۰ دلار توافق کرده و سعی دارند که نرخ را در همین سطح نگه دارند به طوری که اگر تهدید تحریم بیشتر روسیه را هم داشته باشیم قیمت‌ها افزایش پیدا نمی‌کند زیرا به نفع چین و امریکا نیست، بنابراین نفت خام ایران با توافق این کشور‌ها وارد بازار خواهد شد، چراکه مکانیسم عرضه و تقاضا بر این شرایط استوار است.
