جوان آنلاین: در دنیای مدرن سینما، جایی که انیمیشنهای سهبعدی و فوتورئالیسم غالب شدهاند، کمتر به آثاری توجه میشود که با رویکردی نمادین و محتوایی عمیق به روایت داستان میپردازند. «فرمانروای آب» به عنوان یک انیمیشن ایرانی که در حدود یک دهه پیشتولید شده، همچنان با نقل داستان هیجانانگیز جنگی خود، مورد توجه برخی منتقدان و سینماگران قرار دارد. این فیلم با رویکردی متمرکز به موضوعات هویتی و فرهنگی، قوای درام، هیجان و کشش رازآلود را دستمایه تأثیر خود بر مخاطب قرار داده است.
به گزارش «جوان»، «فرمانروای آب» به دلیل سبک خاص خود که در آن بر تکنیکهای سنتی انیمیشن تأکید میشود، با چالشهایی نیز رو به رو است. عدهای از منتقدان بر این باورند که نقصهای فنی و تکنیکی در این فیلم باعث کاهش جاذبه آن برای مخاطب شدهاست، اما آیا واقعاً تکنیک تنها عامل موفقیت یک اثر هنری است؟
نیازهای فرهنگی و هویتی جامعه در دوران پسا جنگ
این قلم بر آن است تا به تحلیل «فرمانروای آب» از زوایای مختلف بپردازد. فیلمی که اگرچه ممکن است در نگاه اول به نظر برسد سطحی و ساده است، در حقیقت دارای عمقهای پنهانی است که به نیازهای فرهنگی و هویتی جامعه ما در پساجنگ بسیار مثبت و اثربخش پاسخ میدهد. در ادامه، به تحلیل محتوای این اثر و اهمیت آن در زمانهای که هویت ملی ما در معرض خطر قرار دارد، خواهیم پرداخت. «فرمانروای آب» فیلم ۱۰ سال پیش است؛ به همین دلیل ممکن است عدهای قبولش نداشتهباشند، چون مثل انیمیشنهای سهبعدی امروزی نیست. فکر میکنند، چون انیمیت روانی ندارد، مخاطب هم ندارد! عدهای دیگر هم اشکال فنی به فیلمنامه دارند، حق دارند، اما این نکته هم قابلتوجه است که ما هنوز کارتونهای دهه ۱۹۸۰ را میبینیم و مثل روز اول، لذت میبریم. واضح است که بچهها بیش از اینکه درگیر تکنیک شوند، درام، قصه جنایی و هیجان فیلم روی آنها اثر میگذارد. «فرمانروای آب» با همه ضعف و قوتش در پساجنگ مهمتر است، چون حاوی محتوایی است که به شدت نیازمند آنیم. نباید از کنار اکران آن به سادگی گذشت، من فکر میکنم تیم تولید و تهیه فیلم ریسک و از خودگذشتگی کرده و هزاران نقد را به جان خود خریده تا فیلم در پرده سینما اکران شود. شاید به راحتی اگر فیلم در پلتفرم و تلویزیون پخش میشد، عافیت تیم سازنده هم بیشتر بود، اما ریسک به روی پرده بردن فیلم یک دهه پیش به دلایل فرهنگی پساجنگ خود شایسته توجه هست.
انیمیشینی در زمره آثار تمدنی
«فرمانروای آب» را فارغ از تکنیک میتوان از جهت محتوایی در دسته آثار تمدنی گذاشت، فیلم در مسیری حرکت کرده که قرار بود سینما در تمدن اسلامی و ایرانی نقش ایفا کند. من به همه فعالان صنعت انیمیشن ایران احترام ویژه میگذارم. آنها از نخبهترین، پاکترین و هنرمندترین فعالان عرصه فرهنگ و هنر هستند، اما فکر میکنم در میان تمام ساختهها تا امروز، فرمانروای آب (هر چند از نظر تکنیکی ضعیف) تنها اثر مستقیم آن چیزی است که کارکرد هویتی و تمدنی برای جریان مبارزاتی امروز ایران را دارد.
«فرمانروای آب» یک انیمیشن مؤلفمحور است، برخلاف قاعده مرسوم انیمیشنسازی که کمپانیمحور است و تهیهکننده نقش اصلی را داراست. این فیلم مبتنی بر ذهن یک معلم، استاد و فعال تعلیم و تربیت تولید شده. مجید اسماعیلی که سالها در راه معلمی مو سفید کرده خواسته با انیمیشنش حرفهایش را به شاگردان بزند، انگار که انیمیشن او، خود یک معلم کوچک وطرح درس مقاومت برای بچههاست. «فرمانروای آب» فیلم موشک و پهپاد ایرانی است. چیزی که شاید ۱۰ سال پیش مثل سینمای امریکاییها فیلمش را دیدیم و بحمدالله نسل نو، ۱۲ روز فرصت داشت واقعیت وسط میدانش را به چشم ببیند. تأخیر در اکران فیلم طی این سالها خود یک فرصت بینظیر برای امروز بچههایی هست که باید این توانمندی را پرشورتر تجربه کنند. من بین حدود هزار بچهها در سینما نشستم. شور و اشتیاق آنها روی صندلیهای سینما شعفآور بود.
«فرمانروای آب» فیلم یک جریان مهدوی است؛ چیزی که شاید امروز کمتر در سینما میبینیم و حتی در کلاس درس! انتظار مقدس در بخشی از جامعه ما رنگ فراموشی گرفته... شاید این فیلم فرصتی باشد برای ضرب مبارزه آخرالزمانی و اشتیاق دوباره معنوی ظهور حجت (عج). درام فیلم و کشش درونی قصه فرصت خوبی است تا حالا هوای تماشاگر را به سمت سوی نبرد آخرالزمان هدایت کرد.
بازسازی هویت فکری، فرهنگی انقلاب اسلامی و جریان مقاومت
«فرمانروای آب» را نباید با قاعده فروش و کمپین فیلمهای مشابه مقایسه کرد. اثر به لحاظ ایدئولوژیک، برای مخاطب عمومی سینما که ذائقهاش کمدی زرد گیشه و یا اجتماعی نخبگانی است، ساخته نشده. فیلم به صراحت لهجه مخاطب خود را صدا میزند و این نقطه مثبت فیلم است، اما مهمتر جامعه مخاطبی است که او صدا میزند و باید پاسخی برایش بدهد.
«فرمانروای آب» را باید مربیان تربیتی، بچههای بسیج، هیئتها و کانونهای مهدوی دست بگیرند. شاید اگر هر یک از این پاتوقها بتواند حداقل ۲۰۰ تماشاگر فراهم کند، جریان جدی برای فروش فیلم شکل خواهد گرفت. باید شبکههای نوجوانان مساجد را برای این اکران فیلم بازسازی کرد و گرنه در سازوکار رسمی بیلبورد، تبلیغ و پخش چیزی دستگیرش نمیشود. به طور کلی، «فرمانروای آب» یک اثر مهم و ضروری در دوره فعلی است، نباید به هیچوجه ضعفهای فنی و داستانی آن را نادیده گرفت از طرفی نیز نباید آن را صرفاً بر اساس فروش یا مقایسه با دیگر فیلمها قضاوت کرد. این فیلم دعوتی است برای تولید آثاری این چنین که میتواند هویت فکری، فرهنگی انقلاب اسلامی و جریان مقاومت را در نوع خود برای نسل تازه انقلاب بازسازی نماید.