جوان آنلاین: حضور خانوادگی در مسجد، فرصتی گرانبها برای باهم‌بودن، یافتن آرامش درونی، گفتوگو با انسان‌های باتجربه و دلسوز و دریافت حمایت‌های معنوی و اجتماعی است. این محیط متبرک، تنها به آرامش روانی اعضا بسنده نکرده است، بلکه زمینه‌ساز تربیت صحیح فرزندان، تقویت پیوند‌های عاطفی و رشد فکری و اجتماعی آنان می‌شود.
مساجد همچنین می‌توانند به پایگاه‌هایی پویا برای گفتوگو، یادگیری مهارت‌های زندگی، دریافت مشاوره‌های سازنده، یافتن دوستان همدل و بهره‌مندی از حمایت‌های اجتماعی و معنوی تبدیل شوند. چه بسا، ارتباط با مسجد و افراد متعهد و دلسوز، راه‌حلی ساده، محترمانه و مؤثر برای بسیاری از مشکلات خانوادگی، تربیتی یا حتی اقتصادی باشد.
قدرت‌الله حرآبادی، استاد دانشگاه و مشاور خانواده با اشاره به جمله‌ای از امام راحل (ره) که فرموده‌اند: «مسجد سنگر است»، می‌گوید: «سنگر به یک تپه یا مانعی گفته می‌شود که اطراف شهر درست می‌کنند تا در برابر حمله دشمن از آن محافظت کنند. به این کار، سنگربندی یا خاکریز دفاعی هم می‌گویند. حالا این مسجد‌ها در زمان‌های مختلف مأمن و پناهگاه در مقابله با هجوم دشمن‌های انسی، جنی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و نظامی برای مردم بوده است که نقش بسزایی داشته‌اند، حتی در زمان‌های غم و اندوه به سبب از دست دادن عزیزان. این مسجد است که با تجمع دوستان و آشنایان و بستگان قوت قلب و تسلی دل بازماندگان می‌شوند و سنگری برای در امنیت قرار دادن افراد داغدار در حمله لشکر غم و اندوه، همچنین در زمان و عصر کنونی که در قالب جنگ نرم و دنیای فضای مجازی و حمله‌های گوناگون جنگ شناختی هستیم، سنگر مسجد باز می‌تواند بهترین گزینه برای مقابله و کسب آگاهی و بصیرت‌افزایی و برای در امان ماندن از این حملات باشد، بنابراین تعبیر امام یک تعریف جامع از کارکرد‌های مساجد بود.»
این روان‌شناس دینی با اشاره به نقش مؤثر امام جماعت در مسجد نیز اظهار داشت: «حضور امام جماعت باسواد، کوشا، خلاق، اخلاقمدار، با ضریب هوشی بالا و دارای مهارت‌های اجتماعی و فرهنگی و روان‌شناسی می‌تواند ستون فقرات مسجد باشد و تأثیر مستقیم در این روند دارد، بنابراین نیاز مبرم به آموزش مستمر این مهارت‌ها برای امام جماعت و حتی اعضای هیئت امنا‌های محترم هست.»
حرآبادی درباره تفاوت تربیت دینی در مسجد با مکان‌های دیگر می‌گوید: «تربیت در محیط‌های دیگر که آنجا هم مفید فایده می‌باشد، ارزشمند است، اما تفاوت‌های تربیت دینی و تراز انقلاب اسلامی در محیط‌های معنوی و فرهنگی و دلچسبی مانند مسجد قابل توجه است که می‌توان در چند بخش به صورت خلاصه بیان کرد:
۱- تفاوت تربیت دینی در مسجد و تربیت فردی در خانه و تکمیل آنها: تربیت دینی در مسجد به صورت جمعی و تحت نظارت مربیان و کارشناسان فرهنگی و دینی انجام می‌شود. در این محیط، ارزش‌ها و آموزه‌های دینی به صورت گروهی و جمعی ارائه می‌شود، ولی تربیت فردی در خانه به فرایند‌های روزمره و تجارب شخصی مربوط است. این دو نوع تربیت می‌توانند مکمل یکدیگر باشند، زیرا تربیت در مسجد می‌تواند ارزش‌ها و معانی عمیق تری را فراهم و تربیت در خانه می‌تواند این آموزه‌ها را در عمل پیاده‌سازی کند و مکمل آن شود.
۲- نقش حضور در مساجد و تربیت دینی در کاهش اضطراب و استرس: کسب مهارت‌های اجتماعی و حضور در مساجد اغلب با ارتباطات اجتماعی و احساس تعلق همراه است که می‌تواند به کاهش استرس و تنش‌های روحی کمک کند. فضای معنوی مساجد به خانواده‌ها احساس آرامش بیشتری می‌دهد و می‌تواند به عنوان یک منبع حمایت اجتماعی عمل کند.
۳- تأثیر حضور خانوادگی در مسجد بر فرزندان: حضور خانوادگی در مسجد می‌تواند تأثیر عمیقی بر تربیت و شخصیت فرزندان بگذارد. ارتباطات مثبت و احساس امنیت را برای فرزندان به ارمغان می‌آورد. آنها نه تنها آموزش‌های دینی را دریافت می‌کنند بلکه با ارزش‌های اجتماعی و فرهنگی و آداب و رسوم ارزش‌مدار نیز آشنا می‌شوند.
۴- واقعیت روان‌شناختی در ارتباط با نسل قدیم: در واقعیت، خانواده‌هایی که به طور مرتب در مساجد حضور دارند، به طور معمول پیوند‌های قوی تری برقرار می‌کنند. این پیوند‌ها می‌توانند به ارتقای اخلاقمداری و تقویت روابط خانوادگی و حس همدلی کمک کنند.
۵- مشکلات ناشی از فاصله‌گرفتن از این سنگر‌ها و پایگاه‌های دینی: فاصله گرفتن از مساجد ممکن است خانواده‌ها را به تنهایی و عدم‌ارتباط با اجتماع و حمایت‌های اجتماعی بیشتر نزدیک کند. این موضوع می‌تواند به ایجاد احساس تنهایی، مشکلات اجتماعی و حتی مشکلات روحی و روانی و انزوای شخصی منجر شود.
۶- اگر به مدیران موفق در سطوح مختلف دقت کنیم، متوجه می‌شویم اینها در دامن محیط‌های اجتماعی رشد و نمو کرده‌اند و اگر این محیط دارای آرامش و امنیت و در سطح بالای دینی و معنوی مانند مسجد بوده باشد، میزان موفقیت فرد و سطح اعتماد سیستم و مردم نسبت به آن بسیار بیشتر است.
۷- امروز در دانشگاه‌های معتبر جهان همچون هاروارد، هزاران آزمایش میدانی و آزمایشگاهی و عصبی رفتاری، متوجه این موضوع شده‌اند که پرورش یافتگان محیط‌های درست با الهامات و آموزه‌های دینی از سطح اعتماد به نفس و اتصال معنوی بالاتری برخوردارند و قدرت تصمیم‌گیری و هدایت و رهبری بیشتر و بهتری دارند.»
