آناهیتا صمدی کلخوران - جوان آنلاین: در ایام اربعین، خدمات‌رسانی به زائران در هر بخش و حوزه‌ای صورت می‌گیرد تا عاشقان سیدالشهدا بتوانند با فراغ خاطر پای در مسیر دلدادگی بگذارند. مواکب مستقر در ایران و در تمام مسیر‌های منتهی به کربلای معلی تلاش می‌کنند هر نیازی که یک زائر می‌تواند داشته باشد را اجابت کنند. اما امسال موکب جدیدی به جمع خدمات دهندگان اضافه شده است. موکب هوشمند اربعین که «زائر کارت» صادر می‌کند. جایی که فناوری و نوآوری پا پیش گذاشته و نذر و نیت خیر را با هم ترکیب کرده تا مسیر رسیدن به کربلا را هموارتر کند.
از زمانی که زائران قصد حرکت به سمت کربلا را دارند، بخشی از نیازهایشان رایگان تأمین می‌شود و برای بخش دیگری باید هزینه پرداخت کنند. هر زائر برای شرکت در پیاده‌روی اربعین پنج هزینه اصلی دارد، «گذرنامه، بیمه، حمل‌ونقل، اسکان و تغذیه.»
اسکان و تغذیه هر زائر به وسیله تمام مواکبی که در ایران و عراق فعال هستند، به صورت رایگان انجام می‌شود. یعنی شما غذای نذری از یک موکب می‌گیرید، یا جا و محل استراحت‌تان را رایگان در مواکب دیگر دارید. اما ایده موکب هوشمند فراتر از خدمات رایج رفته است.
مدیر اجرایی موکب هوشمند اربعین در مورد خدمات این موکب می‌گوید: «ما موکب‌مان با این هدف شکل گرفت که بتواند سه هزینه دیگر را هم پوشش دهد. یعنی گذرنامه نذری بدهیم، یا به زائرانی بگوییم که هزینه سفر و حمل‌ونقل نذری تأمین شده است و هزینه بیمه به صورت نذری به آنها اعطا شده است. برای همین آمدیم و طرحی را تحت عنوان «زائر کارت» راه‌اندازی کردیم.»
به گفته زهرا بیگوند، زائر کارت یک کارت بانکی است که تمام خدمات مرتبط با اربعین درون آن تعریف شده‌اند.
او توضیح می‌دهد: «از جمله بحث مهمی که الان مد نظر ماست، این است که آمدیم و موضوع را در سامانه پلیس من گنجاندیم تا زائر بتواند بدون هزینه، گذرنامه‌اش را دریافت کند.»
مدیر اجرایی موکب هوشمند می‌گوید: «فرآیند کار به این صورت است، «زائر وارد سامانه‌ای تحت عنوان کیف پول اربعین، در بخش زائر کارت به آدرس App. atabatcard. ir می‌شود. این کیف پول را شارژ می‌کند. ۱۶هزار فروشگاه طرف قرارداد این کیف پول در سراسر ایران هستند؛ از فروشگاه‌های زنجیره‌ای مثل جانبو و رفاه و دیلی گرفته تا فروشگاه‌های اینترنتی. تمام فروشگاه‌ها در این اپلیکیشن وارد شده‌اند. سود این فروشگاه‌ها هم در خدمت زائر قرار می‌گیرد.»
بیگوند توضیح می‌دهد: «در همان لحظه که شما کیف پول را شارژ می‌کنید، ۳ درصد از مبلغ شارژ شده از سوی فروشگاه‌ها کنار گذاشته می‌شود تا زائر بتواند گذرنامه بگیرد، یا ارز اربعین خود را برای حمل‌ونقل یا بیمه تأمین کند. مثلاً اگر یک زائر کیف پول را همین الان ۲ میلیون‌و ۵۰۰ هزارتومان شارژ کند، درجا می‌تواند وارد سامانه پلیس من شود و درخواست گذرنامه زیارتی بدهد. هزینه گذرنامه زیارتی ۷۵هزار تومان است، اما درصد مازاد همان ۵/ ۲ میلیون‌تومان، این مبلغ را پوشش می‌دهد. در لحظه‌ای که زائر درخواست گذرنامه می‌دهد، نیازی به پرداخت ندارد. زیرا از مازاد کیف پولم (که فروشگاه‌ها به‌صورت نذری برای من کنار گذاشته‌اند) گذرنامه‌ام را دریافت می‌کنم. وقتی در سامانه پلیس من، گزینه زائر کارت را برای پرداخت ۷۵هزار تومان انتخاب کند، دیگر هیچ پولی از او دریافت نمی‌شود. همان ۷۵هزار تومان از سوی کیف پول و فروشگاه‌ها به پلیس پرداخت می‌شود.»
پرداخت کرایه ریالی به جای دیناری
مدیر اجرایی موکب هوشمند می‌گوید: «فاز دوم طرح، وارد حوزه حمل‌ونقل می‌شود؛ آن‌هم در مرز مهران. ما امسال به‌صورت پایلوت در مرز مهران هماهنگ کردیم که یکسری از خودرو‌های عراقی به‌صورت تستی وارد ایران شوند. یعنی خودرو‌های عراقی وارد پایانه برکت می‌شوند. مسافر ما از خودروی ایرانی پیاده شده و سوار خودروی عراقی می‌شود. در همین مرحله، زائر می‌تواند با کیف پول یا کارت بانکی خود، کرایه مسیر مرز مهران تا نجف یا کربلا را به‌صورت ریالی پرداخت کند. نحوه پرداخت هم بسیار ساده و بدون نیاز به دینار نقدی است. فرض کنیم هزینه مسیر مهران تا کربلا ۱۵هزار دینار عراقی باشد. معادل ریالی آن، مثلاً یک میلیون‌تومان می‌شود. زائر این مبلغ را با دستگاه پوز پرداخت می‌کند. به‌محض پرداخت، بانک عامل ما تسویه دیناری را با راننده عراقی انجام می‌دهد.»
او اضافه می‌کند: «مثلاً ۲۰زائر، هر کدام یک میلیون‌تومان پرداخت می‌کنند. معادل دیناری این مبلغ، مثلاً ۴۰۰هزار دینار می‌شود. این مبلغ از سوی بانک به راننده عراقی پرداخت می‌شود. دیگر زائر کاری ندارد و نمی‌رود، پولش را عراقی کند و هیچ دیناری به راننده تحویل نمی‌دهد.»
چتری بالای سر زائران
بیگوند می‌گوید: «یک بخش نوآورانه دیگر در این فرآیند، همکاری با پلیس برای ثبت خروج زائرهاست، پلیس وارد خودرو خواهد شد و خروج از کشور را همانجا ثبت می‌کند. یعنی دیگر نیازی نیست زائر در پایانه مرزی پیاده شود و از گیت‌ها عبور کند. چون راننده و خودرو عراقی وارد ایران شده‌اند، پلیس با تبلت وارد خودرو‌های عراقی خواهد شد و خروج زائر‌هایی را که در دستگاه پوز کارت کشیده‌اند، ثبت خواهد کرد. به این ترتیب، زائر «یک سره» به سمت کربلا یا نجف که امسال دو مقصد اصلی هستند، مشرف خواهد شد.»
او ادامه می‌دهد: «این طرح برای توسعه در سال‌های آینده طراحی شده است. می‌خواهیم ارز را به صورت الکترونیکی در اختیار زائر‌ها قرار دهیم. اگر زائر ما کیف پول را شارژ کرده باشد، یا از فروشگاه‌های طرف قرارداد خرید کرده باشد، آن ۳ درصد مازاد که ممکن است استفاده نشده باشد برای پرداخت ارز یا کرایه استفاده می‌شود.»
مدیر اجرایی موکب هوشمند یک مثال زده و توضیح می‌دهد: «فرض کنیم کسی ۳ میلیون‌تومان شارژ کرده باشد، ۹۰ هزار تومان از آن می‌شود ارز. یعنی ارز رایگان یا کرایه رایگانی که ما می‌گوییم، همینجا تأمین خواهد شد. برخی زائران کاشانی در سال گذشته این کار را انجام دادند. کیف پول و خرید‌هایی که در طول سال داشتند، باعث شد مبلغی برای‌شان جمع شود. آن مبلغ هزینه کرایه نجف تا کربلا را کامل پوشش داد. یعنی ارز به‌صورت رایگان به وسیله بانک پرداخت شد. در چنین حالتی، زائر دیگر نیازی به کشیدن کارت هم ندارد. چون خرید‌های سالانه‌اش ذخیره شده و حالا همان خرید‌ها کرایه مسیر را پوشش می‌دهند. بعضی‌ها ۴ یا ۵ میلیون تومان در طول سال تخفیف گرفته‌اند. حالا می‌توانند از این اعتبار برای همراهانشان هم استفاده کنند. یعنی کرایه از مهران تا نجف و کربلای همراهانشان هم از همان اعتبار استفاده می‌شود. به این ترتیب، ارز الکترونیکی دریافت می‌کنند.»
