جوان آنلاین: مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی بعدازظهر دیروز و پس از نشست شورای حکام، با رویکردی متفاوت که میتواند چراغ سبزی برای صدور قطعنامه علیه ایران محسوب شود، مجموعهای از ادعاها را درباره برنامه هستهای ایران مطرح کرد که مسائلی اعم از عدم تأیید صلحآمیز بودن برنامه هستهای، ناخرسندی از مواضع تهران در انتقاد از گزارش آژانس و جانبداری ضمنی از رژیم صهیونیستی را در بر میگرفت. این در حالی است که سخنگوی وزارت خارجه، صبح دوشنبه با انتقاد از سیاسیکاری و ابعاد مختلف رویکرد غیرسازنده آژانس، تأکید کرد که طرفهای مقابل باید بدانند که در صورت تقابل، همکاری بیشتری از جانب ایران صورت نخواهد گرفت.
«آژانس هرگز کشوری را متهم نمیکند. آژانس پس از بررسی، اطلاعرسانی میکند. آژانس اطلاعات مورد نیاز خود را از ایران دریافت نکرده، در نتیجه نمیتوانیم صلحآمیز بودن برنامه هستهای این کشور را تأیید کنیم. این حفره اطلاعاتی باعث شده برخی از کشورها نظرات خاصی داشته باشند.» این را رافائل گروسی دیروز در جمع خبرنگاران و در پاسخ به سؤالی درباره خواست تروئیکای اروپایی و امریکا برای صدور قطعنامهای ضدایرانی در طول نشست شورای حکام به زبان آورد. گروسی که هرازچندگاهی راهی ایران میشود و با اظهاراتی نهچندان شفاف به سؤالات رسانهها پاسخ میدهد، روز دوشنبه پس از نشست اولیه شورای حکام، برای نخستین بار ایران را به نقض تعهدات خود متهم کرد. او در پاسخ به سؤالی درباره گزارش خود علیه ایران و ادعای او درباره وجود تأسیسات هستهای گزارش نشده در ایران و انجام آزمایشات تسلیحاتی در این تأسیسات، گفت: «طبق ارزیابی آژانس، تا اوایل سالهای ۲۰۰۰ از این تأسیسات استفاده شده است. ذرات و اطلاعاتی پراکنده برای شکلگیری چنین تفکراتی وجود دارد. اما هیچ اطلاعاتی وجود ندارد که این تأسیسات به برنامهای هستهای مرتبط باشند.» مدیرکل آژانس، درباره انتشار گزارش این نهاد در سال ۲۰۱۵ علیه تأسیسات و احتمال وجود برنامه تسلیحاتی هستهای در ایران هم گفت: «بهطور کلی این گزارش منتشر شده است.»
ناراحتی از بیانیههای تند تهران!
تازهترین موضعگیریهای گروسی که لحن تند آن در پس اظهاراتی به ظاهر دیپلماتیک پنهان نیست، عملاً زمینه را برای صدور قطعنامه شدید و ارجاع به شورای امنیت هموار میکند و این چیزی نیست غیر از همان که یک شبکه خبری اتریشی به آن اشاره داشته یعنی تهیه پیشنویس قطعنامه با هدف تأیید نقض تعهدات ایران به آژانس بینالمللی انرژی اتمی. مدیرکل آژانس در پاسخ به سؤالی درباره انتقاد ایران از گزارش خود علیه برنامه هستهای این کشور و درخواست تهران برای تصحیح گزارش، با اعلام اینکه ایران، بیانیهها و اتهامات تندی منتشر کرده است، گفت که این مسئله بسیار فنی است و در بیشتر مواقع، این موضوعات براساس شواهد بهدست آمده یا نظرات آژانس است. وی در عین حال که مدعی شد با طرح چنین سؤالاتی، در طول روند نگارش گزارش، به کشور مذکور اجازه پاسخگویی و طرح سؤال داده میشود، اما در عین حال اذعان کرد: «این موضوع متفاوت است. دادههای بهدست آمده نیازمند تحلیل یا برداشت خاصی نیستند. متأسفانه این موضوعات که به سالهای گذشته بازمیگردد، توانستیم تأیید کنیم که اطلاعات آژانس در دست مقامات ایرانی قرار دارد که بسیار بد است.» او اضافه کرد: «این موضوع به ارزیابی ما از همکاری ایران با آژانس مرتبط است. شورای حکام از من خواست تا گزارشی جامع درباره ایران و موضوعات متعدد مربوط به این کشور، از جمله نحوه همکاری ایران با آژانس تهیه کنم. به باور من چنین اقدامی از جانب ایران در تضاد با مواضع این کشور و ماهیت همکاری است.»
لزوم کاهش نگرانیهای جهان و اسرائیل
گروسی البته در میان سیل اتهامات علیه ایران، ناچار شد تا به پرسشهایی در ارتباط با رژیم صهیونیستی هم پاسخ دهد و سؤالی درباره تهدیدات تلآویو و خواست صهیونیستها برای حمله به ایران و ضربه اطلاعاتی تهران به تلآویو، را بدون محکوم کردن رژیم صهیونیستی، اینطور پاسخ داد: «نگرانی اسرائیل موضوع جدیدی نیست. بیانیههایی که دولت اسرائیل منتشر کرده و خواست آنها برای حمله به ایران، مربوط به اسرائیل است. ما خواستار راهحلی دیپلماتیک هستیم تا بتوانیم از طریق دیپلماسی مسئله ایران را حل کنیم.» او افزود: «ما خواستار جلوگیری از اقدامات خشونتآمیز هستیم. بازرسی گستردهتر آژانس میتواند به کاهش نگرانیهای جهان و اسرائیل منجر شود.» مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در پاسخ به سؤالی درباره اطلاعاتی که رژیم صهیونیستی به آژانس ارائه داده است هم گفت: «کشورهای عضو آژانس اطلاعاتی به آژانس ارائه کردند و ما از اطلاعات خودمان نیز استفاده کردهایم.» او با اشاره به ضربه اطلاعاتی ایران به رژیم صهیونیستی و انتقال اطلاعات حساس این رژیم به ایران ادعا کرد: «ارتباط رسمی درباره این موضوع وجود ندارد. گزارشهای منتشر شده درباره این موضوع را دیدهام. احتمالاً این اطلاعات مربوط به مرکز تحقیقات هستهای سورک است که تحت نظارت آژانس قرار دارد. برخی میگویند آژانس اسرائیل را تحت نظارت ندارد، اما این مسئله کذب است.» او ادعا کرد: «بخشهای راهبردی برنامه هستهای اسرائیل تحت نظارت آژانس نیست، اما سورک تحت نظارت آژانس قرار دارد.» مدیرکل آژانس درباره غنیسازی اورانیوم ۶۰ درصدی در ایران اگرچه اعتراف کرد که اورانیوم با غنای ۶۰ درصد به معنای برخورداری ایران از سلاح هستهای نیست، اما گفت: «میزان ذخیرهسازی اورانیوم توسط ایران نگرانکننده است. ذخایر اورانیوم ایران را نمیتوان نادیده گرفت.»
برای بهانهتراشی نیازی به سازوکار ماشه نیست
اوج تناقضگویی گروسی در راستای تنشآفرینی فضای حاکم بر حلوفصل پرونده هستهای ایران زمانی روشن میشود که او با اعلام اینکه برنامه هستهای ایران تغییر کرده است و برجام برای نوعی از برنامه هستهای ایران طراحی شده بود که دیگر وجود ندارد، گفت که حتی در صورت بازیابی برجام، آن کافی نخواهد بود، چرا که ایران به فناوریهای مختلفی دست یافته است. اما در پاسخ به سؤال دیگری درباره ذرات اورانیوم کشف شده در نقاطی از ایران همچون تورقوزآباد، مریوان و لویزان و احتمال فعال شدن ساز وکار ماشه، استفاده از سازوکار موجود در برجام را رد نکرد و گفت: «همه این موضوعات به یکدیگر ربط دارند. آژانس در اقدامات خود منتظر نتایج مذاکرات دوجانبه نخواهد ماند. از آن حمایت خواهیم کرد و هرگاه از آژانس خواسته شود، حاضر به کمک در آن مذاکرات هستیم. رفتار ایران با آژانس تحت تأثیر دیگر روندها (مذاکرات) قرار دارد.» موضعگیریهای گروسی در شرایطی صورت گرفت که اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت خارجه روز دوشنبه در جلسه هفتگی با خبرنگاران داخلی و خارجی که ساعاتی قبل درباره طیفی از آنها موضعگیری کرده بود، درباره فعال شدن سازوکار ماشه گفت: «معتقدم سازوکار ماشه نباید این قدر بزرگنمایی شود، موضوع هستهای ما صلحآمیز است و هیچ بهانه حقوقی و دلیل و مبنای حقوقی برای اینکه موضوع هستهای ایران از دستورکار شورای امنیت در اکتبر ۲۰۲۵ خارج نشود، وجود ندارد و هر اقدامی خلاف این صورت بگیرد یعنی نگاه سیاسی و سیاست زده طرف های مقابل.» بقایی ادامه داد: «میدانیم اگر بخواهند بهانهای پیدا کنند برای اینکه موضوع را مجدد در سطح شورای امنیت طرح کنند، نیازی به چنین سازوکارهایی نیست. در سال ۲۰۰۶ سازوکاری به نام ماشه وجود داشت و فیالبداهه بهانهای را مطرح و این موضوع را در سطح شورای امنیت طرح کردند.»
افشای مشارکت اروپاییها در برنامه هستهای نظامی صهیونیستها
به گزارش «جوان»، بقایی در پاسخ به سؤالی درباره نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی و پیش نویس قطعنامه سه کشور اروپایی که به این نشست ارائه شده و واکنش ایران در صورت تصویب قطعنامه از جمله متوقف کردن فعالیت ۹ دوربین آژانس گفت: «این اقدام نشانه تصمیم کشورهای تأثیرگذار بر شکلگیری این قطعنامه برای تقابل است.» بقایی یادآور شد: «مبنای ایران از ابتدا، تعامل و همکاری با آژانس بوده براساس تعهداتی که وفق معاهده عدم اشاعه و موافقتنامه جامع پادمان دارد. در طول یکی دو سال اقدامات بسیار مهمی را در راستای همکاری با آژانس نشان داده و حسن نیت خود را به بهترین وجه نشان دادیم ولی متأسفانه آژانس تحت نفوذ سیاسی سه کشور اروپایی و امریکا تصمیم گرفت گزارش جامع را تهیه و متعاقباً سه کشور اروپایی این گزارش را مورد سوءاستفاده قرار دهند برای تهیه قطعنامه و احیاناً برنامههایی که بعد از آن مدنظرشان است.» سخنگوی دستگاه دیپلماسی تصریح کرد «بدون تردید، پاسخ تقابل همکاری بیشتر نخواهد بود» و اینطور توضیح داد: «ایران مجموعهای از گامها و اقدامات را تدوین و آماده کرده و طرفهای مقابل کم و بیش از امکانات و تواناییهای ما آگاه هستند. حتماً با توجه به تحولات آینده براساس هماهنگی با سازمان انرژی اتمی و سایر نهادهای ذیربط تصمیمگیر، طیفی از اقدامات را عملیاتی خواهیم کرد و قطعاً فراتر از مواردی که اشاره کردید، خواهد بود.»
وی در پاسخ به سؤالی درباره دستیابی ایران به حجم وسیعی از اطلاعات امنیتی از جمله برنامه هستهای اسرائیل و تأثیر آن بر نگاه به این رژیم و همچنین مذاکرات با امریکا، گفت: «نکتهای که از قبل برای ما روشن بود ولی به نظر میرسد با استناد به این اطلاعات و اسناد برای دیگران هم روشنتر خواهد شد، مشارکت فعالانه تعدادی از کشورهای اروپایی در برنامه هستهای نظامی رژیم صهیونیستی است. بسیار معنادار است که طرفهایی که مدام از ضرورت منع اشاعه سلاح هستهای سخن میگویند، برنامه هستهای صلحآمیز ایران را زیر سؤال میبرند، در تجهیز و تقویت برنامه نظامی هستهای این رژیم فعالند. اسناد مشارکت فعالانه این رژیم برای تحمیل دیدگاههای خود بر طرفهای مذاکراتی ما هم معنادار است. بحثی است که همه میتوانستند حدس بزنند، ولی اینکه اسنادی دال بر این موضوع به دست بیاید اثبات کننده همان نکاتی است که از قبل گفتیم که طرفهای مذاکراتی نباید اجازه دهند این رژیم به بهانه پیشبرد مطامع و اغراضش در روندهای مذاکراتی اخلال ایجاد کند.»