جوان آنلاین: بالاخره بررسی لایحه جداول بودجه ۱۴۰۴ از روز سه‌شنبه در دستور کار صحن علنی مجلس قرار گرفت. با موافقت نمایندگان و با وجود برخی انتقادات جدی، جدول مربوط به درآمدها و واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای و دارایی‌های مالی در مجلس تصویب شد. علاوه بر این جداول مربوط به اعتبار دستگاه‌های اجرایی و مستقل نیز تصویب شدند. این برای دومین سال پیاپی است که لایحه بودجه در دو بخش تبصره‌ها و جداول به مجلس ارائه می‌شود.
بخش اول لایحه بودجه ۱۴۰۴ با رویکردی متفاوت‌تر از سنوات گذشته به مجلس ارائه شد.
برای اولین‌بار، مهم‌ترین اقلام هزینه‌های فرابودجه‌ای در جداول کلان منعکس شدند و رقم بودجه عمومی اکنون تصویر بهتری از حجم هزینه‌های دولت در اقتصاد ایران را نشان می‌دهد. از مهم‌ترین نکات متمایز لایحه بودجه ۱۴۰۴ می‌توان به شناسه‌دارشدن تبصره‌ها، درج هزینه‌های فرابودجه‌ای در جداول کلان، اعلام جزئیات مربوط به درآمدها.
واگذاری/ تملک دارایی‌های سرمایه‌ای و مالی اشاره کرد.
این در حالی است که در سال گذشته که اولین سال ارائه بودجه به صورت دومرحله‌ای بود، این موارد مغفول مانده بود.
همچنین درج جدول فروض منابع و مصارف عمومی دولت، گامی مهم در راستای ارتقای شفافیت بودجه و فهم نیات و پیش‌بینی سیاستگذار در سال آتی است. این مهم، فرایند ارزیابی لایحه در مجلس را نیز بهبود خواهد بخشید.
اصلاح ملی برخی جداول در مجلس
به گفته رحیم زارع، سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه به موجب بررسی پیشنهادات کمیته‌ها، برخی جابه‌جایی‌ها در ردیف‌های بودجه اتفاق افتاد. به عنوان مثال این تغییرات در بودجه متوازن، سهم ۳ درصدی از محل فروش نفت و گاز برای مناطق محروم، طرح‌های تملک دارایی و ردیف‌های دستگاه‌های اجرایی مدنظر قرار گرفت که نهایتاً این پیشنهادات در کمیسیون تلفیق تصویب شد.
زارع با بیان اینکه این تغییرات باعث تغییر در سرجمع و سقف بودجه‌ای که در بخش اول به تصویب رسیده بود، نشد، بیان کرد: در بخش جداول برخی تغییرات اعمال شد که البته باید گفت این تغییرات در جداول، همگی مربوط به موضوعات ملی بود.
شفافیت درآمدها و هزینه‌های دستگاه‌های اجرایی در جداول
محسن زنگنه نیز در دفاع از مصوبه کمیسیون تلفیق در مورد این جداول اعلام کرد: براساس مصوبه کمیسیون تلفیق مجموع هزینه‌های جاری دستگاه‌ها ۲ هزارو۶۸۹همت و مجموع هزینه‌های عمرانی دستگاه‌ها ۴ هزارو۲۵۹همت تعیین شده است.
وی افزود: در جدول مربوط به دستگاه‌های اجرایی تنها دستگاه‌ها و سازمان‌های دولتی ذکر شده‌اند و هیچ ردیفی اضافه نشده است. همه نهاد‌ها و دستگاه‌هایی که از بودجه عمومی دولت استفاده می‌کنند، در این جدول آورده شده و هیچ دستگاهی اضافه نشده است. عضو هیئت رئیسه مجلس گفت: بررسی و تصویب جداول بودجه عامل شفافیت و عملیاتی‌شدن بودجه است و اختصاص اعتبارات بر اساس چانه‌زنی به دستگاه‌ها را تعطیل می‌کند.
چانه‌زنی‌های سیاسی برای جذب بودجه تعطیل شد
علیرضا سلیمی، عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با «جوان» با اشاره به آغاز بررسی جداول بودجه ۱۴۰۴ در صحن مجلس گفت: بررسی و تصویب جداول بودجه در مجلس باعث می‌شود تخصیص اعتبارات به دستگاه‌های مختلف شفاف‌تر شود.
وی افزود: بررسی دومرحله‌ای لایحه بودجه در مجلس موجب می‌شود جداول بر اساس احکام قانون بودجه و احکام قانون برنامه بررسی و تصویب شوند.
عضو هیئت رئیسه مجلس اظهار داشت: پیش از این به دلیل عدم‌بررسی جداول بودجه در مجلس شاهد بروز برخی انحرافات در جداول از نظر تطبیق با قانون بودجه و قانون برنامه بودیم.
سلیمی خاطرنشان کرد: بررسی و تصویب جداول در مجلس باعث می‌شود تخصیص اعتبارات بر اساس عملکرد دستگاه‌ها باشد و دستگاه‌ها طبق برنامه و عملکردی که دارند، بودجه دریافت کنند.
وی افزود: پیش از این به دلیل عدم‌بررسی و تصویب جداول بودجه در مجلس، هر دستگاهی که قدرت بیشتری داشت با چانه‌زنی سیاسی، اعتبارات بیشتری را در طول سال دریافت می‌کرد که با بررسی و تصویب جداول بودجه در مجلس جلوی این رویه اشتباه گرفته شد. عضو کمیسیون تلفیق بودجه در مجلس گفت: بررسی و تصویب جداول در مجلس شفافیت بیشتر بودجه کشور را به دنبال دارد.
«جداول» راهکاری برای رفع ابهامات بودجه‌ای
عبدالرحیم فیاضی، عضو کمیسیون تلفیق بودجه مجلس شورای اسلامی نیز در گفتوگو با «جوان» با اشاره به بررسی جداول بودجه سال ۱۴۰۴ در مجلس گفت: یکی از ویژگی‌های بررسی و تصویب جداول در مجلس ایجاد شفافیت بیشتر در بودجه است.
وی افزود: پیش از این شاید ابهاماتی در مورد تخصیص اعتبارات بین دستگاه‌ها وجود داشت که این ابهامات با تصویب جداول در مجلس برطرف می‌شود.
بی‌انضباطی بودجه‌ای متوقف شد
عضو کمیسیون تلفیق بودجه در مجلس اظهار داشت: پیش از اینکه جداول در لایحه‌ای مستقل برای تصویب به مجلس ارسال و تصویب شود، برخی دستگاه‌ها بیش از اعتبار مصوب خود بودجه دریافت می‌کردند و برخی دستگاه‌ها هم اعتبارات کافی دریافت نمی‌کردند. وی تصریح کرد: با بررسی تصویب جداول در مجلس از جابه‌جایی‌های غیرقانونی اعتبارات جلوگیری می‌شود.
فیاضی خاطرنشان کرد: نمایندگان دستگاه‌های مختلف اجرایی در زمان بررسی بودجه در مجلس با نمایندگان رایزنی‌هایی دارند و وقتی ما به آنها می‌گوییم که چرا در زمان بستن بودجه در دولت صحبت‌های‌تان را مطرح نمی‌کنید، عنوان می‌کنند که سازمان برنامه و بودجه از دو ماه مانده به تقدیم لایحه بودجه به مجلس اجازه رایزنی و صحبت را به نمایندگان دستگاه‌های مختلف نمی‌دهد و به دور از استماع نظرات دستگاه‌های مختلف بودجه بسته می‌شود. دولت با ارائه لایحه جداول و مجلس با تصویب آن اولین گام را در راستای بودجه شفاف و عملیاتی برداشتند، اما راه زیادی برای تحقق بودجه عملکردی باقی مانده است که دولت و مجلس باید با شجاعت در این مسیر حرکت کنند.
