جوان آنلاین: دکتر رسول جعفریان در کانال تلگرامی خود نوشت: مسائل مختلفی در عقب‌افتادگی علمی ما مهم است، اما شاید کمتر عاملی به اهمیت «چاپ» در رشد علم در اروپا و عقب‌ماندگی علمی میان ما مهم باشد. چاپ یک کتاب در هزار مجلد تا تکثیر یک دست‌نوشته در یک یا چند نسخه در توزیع علم نقش مهمی دارد. حالا مروری بر تاریخ‌های زیر بفرمایید:
- اولین کتاب چاپ در اروپا در سال ۱۴۵۵ میلادی «گوتنبرگ.» (می‌گویند قبلش در چین هم بوده است)
- اولین کتاب چاپ‌شده در عثمانی از سوی یهود و ارامنه در سال ۱۴۹۳ در حالی که مسلمانان ممنوع می‌دانستند و ابراهیم متفرقه اولین بار در سال ۱۷۲۹ چاپخانه‌ای را در استانبول دایر کرد.
- اولین کتاب چاپی در شبه‌قاره از سوی پرتغالی‌ها در شهر گوا به سال ۱۵۵۶ و اولین کتاب از سوی مسلمانان و هندی‌ها در شبه‌قاره در سا ل ۱۸۰۸.
- اولین کتاب چاپی در ایران (در چاپخانه ارامنه حوالی سال ۱۶۳۸ در جلفای اصفهان) و اولین کتاب از سوی مسلمانان در سال ۱۸۱۸ (۱۲۳۳ ق).
این تاریخ‌ها را با یکدیگر مقایسه کنید، ببینید فاصله ما با اروپا چه قدر است. ۱۴۵۵ در اروپا و ۱۸۱۸ در ایران، یعنی ۳۶۳ سه سال بعد. حدود چهار قرن، این همان مقدار عقب‌افتادگی ما را نشان می‌دهد، این در حالی است که کتاب‌های چاپی از زمان شاه‌عباس (سلطنت از ۱۵۸۸ م ـ ۹۹۶ ـ ۱۰۳۸ ق) وارد ایران می‌شد. در دوره شاهان بعدی هم کتاب‌های چاپی از سوی خارجی‌ها به آنان اهدا می‌شد، اما نخستین بار در سال ۱۸۱۸ در دوره سلطنت فتحعلی شاه ما کتاب چاپ کردیم. چه چیزی در سر ما بوده است که با چاپ موافقت نکرده‌ایم، در حالی که از زمان صفویه می‌توانستیم این کار را انجام دهیم.
