ابوالفضل هاشمی
مدیر انتشارات «دبیزش»
جوان آنلاین: سال‌ها به واسطه سمتی که در بدنه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی داشتم، در جلسات برگزاری برنامه‌های هفته کتاب این وزارتخانه حاضر می‌شدم.
به نظر می‌رسد برخی برنامه‌های هفته کتاب، تکرار مکررات است و این تکرار، دلزدگی در جامعه هدف ایجاد می‌کند.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید مشخص کند جامعه هدف برنامه‌های هفته کتاب چه کسانی هستند؟ دانش‌آموزان، ناشران، خوانندگان و مخاطبان تخصصی، جامعه هدف برنامه‌های هفته کتاب هستند یا طیف‌های مختلفی از بدنه نشر و کتاب و مردم؟ اگر دسته دوم هدف هستند، آیا برای همه این مخاطبان برنامه‌های کاربردی تدارک دیده می‌شود؟
هیچ‌گاه آسیب‌شناسی از برنامه‌های هفته کتاب انجام نشده یا گزارشی متقن از اجرای برنامه‌ها داده نشده است تا مشخص شود آیا برگزاری این برنامه‌ها در هفته کتاب تأثیرگذار بوده است یا خیر؟ البته به نظر می‌رسد باید در تولید و اجرای این برنامه‌ها تجدیدنظر شود.
کشورمان با یک بحران فرهنگی روبه‌رو است؛ اینکه امروز کتاب کاغذی، با چاپ دیجیتال و ۱۰نسخه‌ای منتشر می‌شود، یک بحران است. اگر این برنامه‌ها تأثیرگذار بود، شمارگان کتاب در کشور از ۳هزار نسخه به ۱۰۰ و ۱۰ نسخه نمی‌رسید.
حمایت‌های مادی و معنوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از ناشران و بدنه نشر موجب می‌شود ناشران فعالانه در اجرای برنامه‌های هفته کتاب همگام شوند و برای تعامل و همفکری بیشتر با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همراهی کنند.
در دوره‌ای که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی کنونی در سمت معاون امور فرهنگی در وزارتخانه بود، برنامه‌های موفقی مانند پایتخت کتاب و جشنواره روستا‌های دوستدار کتاب شکل گرفت، این برنامه‌ها می‌تواند با تنوع بیشتر ادامه پیدا کند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در آن زمان با اجرای برنامه‌های متنوع فرهنگی تلاش کرد نام فرهنگ در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را به اندازه بخش ارشاد این وزارتخانه پررنگ کند. خوشبختانه در آن دوره برنامه‌های هفته کتاب از محدودشدن به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فراتر رفت و وزارت کشور، کانون فرهنگی- هنری مساجد، نهاد کتابخانه‌های عمومی، شهرداری‌ها و سازمان‌های دیگر در اجرای برنامه‌های هفته کتاب مشارکت کردند.
هفته کتاب را نباید محدود به یکسری رونمایی، افتتاح و مصاحبه‌های تکراری کرد. شمارگان اندک کتاب در کشور یک معضل جدی است، اینکه تعداد ناشران و نویسندگان روزبه‌روز کاهش پیدا می‌کند، یک آسیب است. همه این نکات نیازمند آسیب‌شناسی است. هفته کتاب فقط برای ناشران بزرگ نیست. باید پرسید این ناشران که هر سال در هفته کتاب حضور دارند و بعضاً تقدیر می‌شوند، آیا تأثیرگذار نیز هستند؟ گاهی یک ناشر با پنج عنوان کتاب، بسیار تأثیرگذارتر از یک ناشر بزرگ است. آیا ناشران و مردم پلتفرمی دارند که خواسته‌ها و نیازهای‌شان را در آنجا با مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در میان بگذارند.
آیا یک میز مذاکره در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای تعامل با بخش‌های مختلف این وزارتخانه وجود دارد؟ البته وجود میز خدمت به معنای تعامل با بدنه‌های مختلف فرهنگی نیست و همان بوروکراسی اداری است. میز خدمت، تعامل بدون واسطه با مدیران بخش‌های مختلف وزارت ارشاد است.
