جوان آنلاین: کتاب «پایان جنگ» پنجمین جلد از مجموعه کتاب‌های سیری در جنگ ایران و عراق نوشته محمد درودیان است. در جلد پنجم که به وقایع پایان جنگ تحمیلی پرداخته شده است درودیان به بیان شرحی از وقایع آن روز‌ها می‌پردازد. از تقویت ارتش عراق از سوی ابرقدرت‌ها تا تلاش‌های ایران برای مقابله با حملات دشمن. با هم نگاهی به داشته‌های این کتاب می‌اندازیم.
تغییر موازنه در جنگ
کتاب پیش رو قصد دارد تا به دلایلی بپردازد که منجر به تغییر موازنه قوا در جبهه‌ها شده است. تغییر موازنه از جایی شروع می‌شود که عراق در فاو شکست می‌خورد و احتمال شکست آن از ایران، باعث می‌شود تا هم خود صاحب‌منصبان بعثی و هم حامیان این رژیم سعی کنند تا به تقویت جبهه عراق در برابر ایران بپردازند؛ لذا در این بخش از کتاب به کمک‌های کشورهایی، چون شوروی سابق، امریکا، انگلستان، فرانسه، آلمان، کویت و عربستان به عراق پرداخته می‌شود. کمک‌هایی که باعث می‌شود در طول سال ۱۳۶۶ عراق از حیث تجهیزات، بسیار پیشرفت کند و در سال ۶۷ و اواخر جنگ، حملاتی را به ایران ترتیب دهد. ایجاد زیر ساخت‌هایی برای تولید موشک در عراق که با ارائه تکنولوژی آلمان به این کشور صورت گرفته بود، در کنار فروش انواع جنگنده ها، تانک‌ها و دیگر سلاح‌های راهبردی به عراق بعثی، از جمله مواردی است که باعث می‌شود این کشور در طی سال ۱۳۶۶ ارتش خود را به سرعت تقویت کند.
تلاش برای مقابله با دشمن
در کتاب «پایان جنگ» سعی شده تا نگاهی همه جانبه به تمامی مسائلی انداخته شود که در اتمام جنگ تحمیلی مؤثر بودند. از جمله سقوط فاو و خروج ایران از حلبچه و همچنین تلاش‌هایی که برای مقابله با حملات دشمن از سوی کشورمان انجام شده بود. این کتاب در واقع تمامی رویداد‌های ماه‌های پایانی جنگ را مورد بررسی قرار داده و حتی گذری به رسانه‌های فرامرزی نیز داشته است. چنانچه سخنانی از کارشناسان نظامی امریکایی و غربی در کتاب گنجانده شده است.
در همین خصوص از قول یکی از کارشناسان کشور امریکا آورده شده: عراقی‌ها اکنون (سال ۱۳۶۷) بهتر از قبل می‌جنگند. به نظر می‌رسد ایران دیگر مثل گذشته نمی‌تواند در اعزام نیرو به جبهه موفق عمل کند. برخی از صاحب نظران دلایل این موضوع را مسائل اقتصادی و برخی مشکلات و اختلافات درونی می‌دانند.»
اشاره این کارشناس امریکایی به مسائلی است که در ماه‌های پایانی جنگ باعث شده بود اعزام نیرو‌های داوطلب مردمی به جبهه کمتر از سال‌های قبل باشد. اما نهایتاً با حمله سراسری عراق به ایران که پس از پذیرش قطعنامه صورت گرفت؛ حضرت امام پیامی صادر کردند و پس از آن چندین هزار نفر از نیرو‌های مردمی به جبهه‌ها شتافتند که باعث عقب راندن دشمن و شکست او در تصرف مجدد خرمشهر شد.
سطوری از متن کتاب
در انتهای مروری بر کتاب «پایان جنگ» بخشی از متن این کتاب را تقدیم حضورتان می‌کنیم: «از بعدازظهر جمعه ۳۰ تیرماه ۱۳۶۷، با شکل‌گیری محور‌های مقاومت و ظهور و بروز دوباره رشادت‌ها و حماسه‌های رزمندگان همانند نخستین روز‌های مقاومت در برابر دشمن در سال ۱۳۵۹، روند تحمیل خسارت و تلفات بر نیرو‌های دشمن آغاز شد و به تدریج چنان افزایش یافت که تا بعدازظهر روز شنبه، پادگان حمید از اشغال نیرو‌های دشمن آزاد شد. این امر باعث تقویت روحیه رزمندگان و از آن سو باعث ضعف روحیه دشمن شد و سرآغازی بر عقب نشینی و خروج نیرو‌های دشمن از مناطق متصرفی خود در جبهه جنوب شد....»
