جوان آنلاین: بیش از شش هفته از عملیات بیسابقه ۷ اکتبر حماس در سرزمینهای اشغالی، اثرات این عملیات همچنان در کل اسرائیل محسوس است. بیش از ۲۴۰ نفر هنوز اسیر هستند و ۲۵۰ تا ۵۰۰ هزار نفر از جوامع نزدیک به غزه در جنوب و نزدیک به مرز لبنان در شمال، از ترس تکرار عملیاتی مشابه ۷ اکتبر، این جوامع را تخلیه کردهاند. این بزرگترین بیخانمانشدگی در تاریخ رژیم صهیونیستی است؛ اتفاقی که معلوم هم نیست تا چه موقع ادامه داشته باشد.
جاناتان کنریکوس، سخنگوی ارتش رژیم صهیونیستی روز ۱۶ اکتبر ۲۰۲۳ در یک نشست آنلاین گفت که حدود نیم میلیون اسرائیلی بعد از حمله ۷ اکتبر حماس، بیخانمان شدهاند؛ آماری که در تاریخ اسرائیل بیسابقه است. به فاصله کمتر از یک ماه، انجمن کمک به مهاجران عبری (HIAS) که یکی از قدیمیترین آژانسهای رسیدگی به امور مهاجرین یهودی است تخمین زده که ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار نفر در داخل اسرائیل در اثر جنگ در غزه، همچنان آواره هستند که حتی این آمار هم بزرگترین آوارگی جمعی اسرائیلیها از زمان تأسیس رژیم صهیونیستی به حساب میآید. بسیار از شهرکهای غلاف غزه در جنوب در همان روزهای اول بعد از ۷ اکتبر تخلیه شدند و بعد از تشدید تنش با حزبالله، نوبت به شهرکهای شمالی رسید. در حالی که برخی مقامهای بلندپایه در اسرائیل، تخمینی حدود یک سال یا بیشتر را برای بازگشت به شهرکهای غلاف غزه مطرح کردهاند، خیلی از ساکنان این مناطق، حداقل در حال حاضر میگویند که دیگر حاضر به برگشتن به شهرهای خود نیستند. سرتیپ ژنرال یورام لاردو، رئیس اداره ملی مدیریت اضطراری اسرائیل (NEMA) شمار آوارگان را حدود ۲۵۰ هزار نفر تخمین زده، کسانی که به گفته او «خیلیهایشان با لباس خواب فرار کردند و همه چیز را در حالی که خانههایشان در آتش میسوخت، ترک کردند.» او میگوید: «هرگز پیش از این چنین اتفاقی برای دولت اسرائیل نیفتاده» و با اشاره به نحوه تخلیه ۲۰ شهرک نزدیک مرز غزه، میگوید: «ما فکر نمیکنیم که هیچ یک از این افراد قبل از پایان سال به خانه برگردند.» او حتی تخمین زده که برای برخی از جوامع بازگشت به خانه بسیار طولانیتر خواهد بود. نیر شانی شهرکنشین که پسرش در میان اسیران اسرائیلی داخل غزه است، گفته که در میان آوارگان سه دیدگاه وجود دارد؛ عدهای که همچنان میخواهند برگردند. دیگرانی هستند که احساس امنیت نمیکنند و میخواهند جامعه [یهودی]را در جای دیگری بازسازی کنند و البته او مطمئن است که عدهای هستند که هرگز نمیخواهند برگردند. آیلت حکیم، ۵۵ ساله که «راز» خواهر بزرگترش، و «اوحد» برادر شوهرش، در میان ۲۴۱ اسیری هستند که در غزه نگهداری میشوند، یکی از حدود ۳۰ هزار نفر ساکن موشویمبه است، جایی که ارتش اسرائیل بلافاصله بعد از ۷ اکتبر آنها را تخلیه کرد. او که حالا به یک آواره به معنای واقعی تبدیل شده، به
Jewish Insider گفته است: «ما پناهنده هستیم. درست است که ما در خیابان نیستیم، اما جایی برای بازگشت نداریم، هر چه داشتیم ویران شد.» او میگوید: «لباسهایی که من میپوشم مال من نیست، همه چیز اهدایی است. من، شوهرم و دو فرزندم در یک اتاق زندگی میکنیم. ما در بلاتکلیفی به سر میبریم و هیچ اطمینانی در مورد آینده خود نداریم.»
دنیایی از هم پاشیده
وزارت گردشگری اسرائیل که به تسهیل مهاجرت غیرنظامیان از خانههایشان کمک کرده، گفته که ۸۸ هزار نفر در حال حاضر در هتلهای سراسر اسرائیل زندگی میکنند و ۸۷ هزار نفر دیگر در کیبوتس یا مناطق مسکونی میزبانی میکنند. ۷۳ هزار نفر دیگر - عمدتاً کسانی که تصمیم به تخلیه محل زندگی خود گرفتهاند - در نزد اقوام و دوستان یا در اقامتگاههای موقت اقامت دارند. خیلی از شهرکهای نزدیک غزه و همچنین نوار شمالی نزدیک به مرز لبنان، به معنای واقعی کلمه، تبدیل به شهر ارواح شدهاند. هتل دیوید، یکی از هتلهای بزرگ در منطقه توریستی «بئری»، به فاصله بیش از یک ماه بعد از عملیات ۷ اکتبر، «دنیایی به معنای واقعی کلمه از هم پاشیده» را تجربه میکند، جایی که در میان ساکنان هتل «نه استراحتی هست نه آرامشی». در کریات شیمونه (Kiryat Shmona) در شمال سرزمینهای اشغالی که چند هفته است زیر آتش حزبالله است وضع از این هم بدتر است، جایی که Jewish Insider از آن هم تعبیر به شهر ارواح میکند. تنها افراد حاضر در این شهر، سربازان هستند و برخی کشاورزانی که به خاطر محصولاتشان مجبور شدهاند، در آنجا بمانند و البته در این خلوتی شهر، حیواناتی در امتداد معابر اصلی و تقریباً در ورودی هر اجتماع، موانع بتنی و ایست بازرسی نظامی حضور دارند. خبرنگار کانال ۱۳ اسرائیل در شمال با تأکید بر اینکه «منطقه مانند یک منطقه ارواح خالی است»، میگوید: «تمام جلیله علیا خالی شده است.» خبرنگار این شبکه با اشاره به حزبالله میگوید: «شما احساس میکنید که آنها [حزبالله]در حیاط خلوت شما هستند و این بسیار دشوار است.» او تأکید دارد «نمیدانم شهرکنشینها چگونه به اینجا برمیگردند، در حالی که سؤالات زیادی وجود دارد که جواب ندارد.» حتی در شهرهایی مثل بیتالمقدس که به ندرت در معرض جنگ هستند نیز، وضع چندان مناسب نیست. گزارشگر رادیو ملی امریکا (NPR) به دلایلی متفاوت، این شهر را شهر ارواح خوانده است: «در محله یهودیان، صدای شما در مسیرهای پوشیده از سنگ و کسب و کارهای بسته میپیچد و این البته بسیار مؤثر است.»
به گفته وزیر گردشگری رژیم صهیونیستی، قبل از شروع جنگ بین اسرائیل و حماس، روزانه حدود ۱۵ هزار گردشگر وارد اسرائیل میشدند، در حالی که در ۳۰ اکتبر، فقط ۲۶ گردشگر به اسرائیل آمدهاند. «میهران کریکوریان» صاحب یک شرابخانه، در حالی که قفل شرابخانه کوچک و شیک خود را باز میکند، میگوید که نگهداشتن این مغازه خرج زیادی دارد و تأکید میکند: «اگر این وضعیت همینطور باقی بماند، ماهانه ضرر زیادی خواهیم کرد.» کافه «باجالی و کو» یک رستوران تلفیقی فلسطینی-کرهای در محله مسیحی شهر قدیمی بیتالمقدس است که پس از عملیات حماس در ۷ اکتبر به دلیل نگرانیهای ایمنی درهای خود را بسته و از آن زمان دیگر بازگشایی نشده است. ناتالی باجالی صاحب این کافه میگوید: «همانطور که میبینید در شهر که قدم میزنید، جمعیت زیادی وجود ندارد، ترافیک زیادی وجود ندارد، مردم میترسند پایین بیایند.»
مهاجرت معکوس
شرایط امنیتی احتمالاً باعث شده اسرائیلیها آمار زیادی از شمار کسانی که سرزمینهای اشغالی را ترک کردهاند، ندهند، ولی گزارشهای غیررسمی این وضع را وخیم به تصویر میکشند. هفته قبل، احمد عیاش، مجری العربیه از مهاجرت بیسابقه اسرائیلیها بعد از جنگ غزه به قبرس و یونان خبر داد، ولی آمار دقیقی از این مهاجران وجود ندارد. زوشا پلتنیفیک یهودی که در سال ۲۰۱۴، بعد از حمله روسها به اوکراین، به سرزمینهای اشغالی رفت و در اشکلون، در فاصله چند کیلومتری نوار غزه، ساکن شد، جزو اولین گروههای اسرائیلی بود که وقتی حماس عملیات ۷ اکتبر را انجام داد، برای سومین بار مجبور به فرار شد. او حالا از اسرائیل هم رفته و در اردوگاه پناهندگان یهودی در روستاهای مجارستان زندگی میکند؛ جایی که بر اساس گزارش آسوشیتدپرس، حدود ۲۵۰ یهودی دیگر نیز آنجا هستند و بیشترشان بعد از شروع جنگ در غزه به آنجا آمدهاند. مندل مسکویتز، خاخام اردوگاه، میگوید در حالی که برخی از خانوادههایی که در این اردوگاه اقامت داشتهاند قبلاً به اسرائیل بازگشتهاند، بسیاری قصد دارند تا چند ماه آینده در انتظار پایان جنگ بمانند. جنبش موسوم به «با هم از اینجا میرویم» بار دیگر در اثر جنگ تقویت شده و به تازگی رسانههای عبریزبان گفتهاند تا به حال هزاران نفر در پویش «با هم از اینجا میرویم» شرکت کردهاند. ترتیبدهندگان این پویش اعلام کردهاند هدف آنها مهاجرت معکوس ۱۰ هزار نفر به خارج از اسرائیل است. شبکه ۱۳ تلویزیون اسرائیل در گزارشی در این رابطه اعلام کرد، دستکم یکسوم از اسرائیلیها اعلام کردهاند به دلیل بحرانهای سیاسی و امنیتی اسرائیل قصد مهاجرت از آن را دارند.