کد خبر: 1173113
تاریخ انتشار: ۰۲ مرداد ۱۴۰۲ - ۰۲:۲۰
«بازار تهران، تحولات سیاسی و انقلابی» به روایت یک پژوهش نوانتشار
نمایندگان طبقه متوسطه سنتی در متن وقایع سیاسی اثری که هم اینک در معرفی آن سخن می‌رود، نقش بازار تهران در تحولات سیاسی و انقلابی دوران معاصر را مورد خوانش قرار داده است
شاهد توحیدی

اثری که هم اینک در معرفی آن سخن می‌رود، نقش بازار تهران در تحولات سیاسی و انقلابی دوران معاصر را مورد خوانش قرار داده است. این پژوهش توسط ایمان حسین قزل‌ایاق به نگارش درآمده و مرکز اسناد انقلاب اسلامی، آن را روانه بازار نشر ساخته است. تارنمای ناشر در اشاره‌ای کوتاه، اینگونه به معرفی این کتاب پرداخته است: «بازاریان همراه با روحانیت، همیشه یکی از نیرو‌های اجتماعی تأثیرگذار در عرصه‌های مختلف و مهم‌ترین نمایندگان طبقه متوسطه سنتی بوده‌اند. با توجه به چنین جایگاهی، بازاریان در طول دوران نهضت انقلابی، علاوه بر اینکه از سوی روحانیت بسیج می‌شدند، خود نیز عامل بسیج مردم ضد حکومت پهلوی بودند. از این‌رو بازایان هم در نقش بسیج و هم در نقش بسیجگر، ظاهر شدند. مبارزات بازار در روند انقلاب اسلامی، از اواسط دهه ۱۳۳۰ تا اوایل دهه ۱۳۴۰، عمدتاً در پوشش مجالس دینی، مساجد و جلسات مذهبی و معمولاً با رویکرد فرهنگی و به صورت پراکنده و غیر منسجم بوده است. اما از اوایل سال ۱۳۴۲ و با انسجام یافتن بازاریان به واسطه تشکیل هیئت‌های مؤتلفه اسلامی با نظر امام خمینی، قسمتی از فعالیت‌های مبارزاتی آن‌ها در قالب تشکل سیاسی - مذهبی ساماندهی شد. سرانجام از سال ۱۳۵۶ و با انسجام انقلابیون طراز اول به رهبری امام خمینی، در قالب ساختار‌هایی چون: تشکیلات مخفی نهضت، جمع روحانیت مبارز تهران، شورای انقلاب، کمیته اعتصابات و کمیته استقبال از امام، فعالیت‌های مبارزاتی بازاریان تا پیروزی انقلاب اسلامی، در مسیر تصمیمات این ساختار‌ها ادامه یافت....»
همانگونه که اشارت رفت، این اثر به نقش بازار و مجالس برگزار شده در آن، در فرآیند وقایع سیاسی دوران معاصر پرداخته است. محمد مهدی عبدخدایی دبیرکل کنونی جمعیت فدائیان اسلام در خاطرات خویش، اشاره‌ای به سخنرانی‌های شهید سیدعبدالحسین واحدی در بازار تهران، در مقطع پس از کودتای ۲۸ مرداد دارد که مصداقی از موضوع این کتاب به نظر می‌رسد. وی می‌گوید: «ماه محرم و صفر مرسوم بود که تمام دسته‌های مذهبی، به بازار می‌آمدند. از بازار وارد می‌شدند و از مسجد امام خارج می‌شدند. روز عاشورای آن سال، شهید سید عبدالحسین واحدی در مسجد امام سخنرانی کرد. در حین سخنرانی ایشان، شهید نواب صفوی با حدود ۳۰۰ نفر از جوان‌های دولاب که با پای برهنه از دولاب راه افتاده بودند، وارد مسجد شدند. نواب صفوی روز‌های عاشورا را از دولاب تا مسجد امام با پای برهنه طی می‌کرد. واحدی در این سخنرانی، زاهدی (نخست‌وزیر) را مورد خطاب قرار داد و گفت: آقای زاهدی، این مسجد همان مسجدی است که در آن رزم‌آرا به جهنم رفت، اگر برخلاف نظر مردم ایران گامی بردارید، به سرنوشت رزم‌آرا دچار خواهید شد. از میان فدائیان اسلام، شهید سیدعبدالحسین واحدی بیشتر از دیگران منبر داشت و سخنرانی‌های تندی علیه رژیم ایراد می‌کرد. در ۱۰ روز محرم در مسجد شاه (امام)، مجالس روضه‌خوانی برگزار می‌شد و شهید واحدی در این ۱۰ شب بر منبر می‌رفت و هر شب در آن مجالس، به شاه حمله می‌کرد و می‌گفت: محمدرضا، اعلی‌حضرت و شاه نبود، بلکه پسرک پهلوی بود. در آن زمان هیچ‌کس جرئت نمی‌کرد، تا این‌گونه حرف بزند. در محرم ۱۳۳۲ در گزارش‌هایی که از طرف شهربانی به وزارت کشور ارائه شده بود، در مورد فعالیت‌های جمعیت فدائیان اسلام چنین آمده است: فدائیان اسلام در مسجد جامع، واقع در بازار به مدت ۱۰ شب از اول ماه محرم، مجالس روضه‌خوانی تشکیل داده‌اند و نواب صفوی و سیدعبدالحسین واحدی و عده‌ای دیگر از سران جمعیت فدائیان اسلام، در مجالس مذکور شرکت کرده‌اند و سخنرانی می‌کنند. طبق اطلاع حاصله فدائیان اسلام فعالیت خود را با تشکیل مجالس عزاداری در مسجد باب‌الحوائج آغاز کرده‌اند و اعضای مؤثر جمعیت فدائیان اسلام، در آن حضور یافته‌اند....»

نظر شما
جوان آنلاين از انتشار هر گونه پيام حاوي تهمت، افترا، اظهارات غير مرتبط ، فحش، ناسزا و... معذور است
captcha
تعداد کارکتر های مجاز ( 200 )
پربازدید ها
پیشنهاد سردبیر
آخرین اخبار