اثری که هم اینک در معرفی آن سخن میرود، مجموعهای پنج جلدی است که خاطرات زنده یاد آیتالله حاج شیخ محمد محمدی ریشهری را در خود دارد. بیتردید این کتاب در فرآیند تاریخنگاری انقلاب و نظام اسلامی جایگاهی ویژه خواهد داشت، چه اینکه توسط یکی از مطلعترین مقامات آن به نگارش درآمده است. از سوی دیگر مستند به متون و اسناد بودن، امری است که این کتاب را از خاطره نگاشتهای مشابه متفاوت و ارزش آن را افزون ساخته است. مرکز اسناد انقلاب اسلامی ناشر این پنج جلد، در تارنمای خویش و برای معرفی این مجموعه، به نکات ذیل اشارت برده است:
«خاطرات آیتالله محمدیریشهری نخستین رئیس دادگاه انقلاب ارتش و نخستین وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی، یکی از منابع دست اول در تدوین تاریخ انقلاب اسلامی است. ریشهری به واسطه حضور در مهمترین مسئولیتهای قضایی و امنیتی و همچنین دو دهه سرپرستی حجاج، ناگفتههای فراوانی دارد. تکیه بر اسناد رسمی منتشر شده و استناد روایتها به مطبوعات و مکتوبات، بر غنای خاطرات افزوده است. این مجموعه پنج جلدی، یک دوره ۳۰ ساله تاریخی پس از پیروزی انقلاب اسلامی را با تمرکز بر دهه ۶۰ دربر میگیرد. راوی خاطرهها در روایتهای خود، بیشتر به دیدهها میپردازد تا شنیدهها و در تلاشی مطلوب، درصدد مستندسازی همین مشاهدات عینی است. ریشهری در جلد اول خاطرات خود، به روایت زندگی، تحصیلات و حوادث نهضت اسلامی میپردازد و پس از آن به طور مبسوط، به حوادث سالهای اولیه انقلاب با تمرکز بر کودتای نقاب، توطئه قطبزاده و خاطراتی پیرامون مسئله شریعتمداری میپردازد. جلد دوم خاطرهها درباره نفوذ حزب توده، ضربه نیروهای امنیتی به مخفیترین حزب تاریخی و رسیدگی قضایی به پروندههای آنهاست. ریشهری که خود قاضی دادگاه بوده، خاطرات را به کیفرخواست و دفاعیههای متهمان پرونده مستند کرده، تا پرونده کاملی از خیانتهای حزب توده در پیشروی مخاطب قرار گیرد. روایت تأسیس وزارت اطلاعات و مقابله با شبکههای جاسوسی و تروریستی در دهه ۶۰، را نمیتوان در هر منبعی یافت، اما جلد سوم خاطرات ریشهری به خوبی به این مهم پرداخته است. کشف شبکههای جاسوسان امریکایی در ایران، خنثیسازی عملیاتهای انفجاری منافقین و ضربه به گروهکهای چپ، از دیگر عناوین این مجلد است. همچنین ریشهری در بحثی مستقل، به ماجرای تأسیس دادسرای ویژه روحانیت میپردازد. شاید راز شهرت خاطرات آیتالله ریشهری را میتوان در جلد چهارم خاطرهها یافت، جایی که راوی عنوان بررسی برههای حساس از تاریخ رهبری نظام جمهوری اسلامی ایران را برای آن به کار گرفته است. در واقع جلد چهارم خاطرات او، نخستین روایت مستند و مستدل از پیچ تاریخی نظام جمهوری اسلامی در دهه ۶۰ محسوب میشود که به پرونده سیدمهدی هاشمی، کنشها و واکنشهای آیتالله منتظری و همچنین عزل قائممقام رهبری توسط امام خمینی (ره) پرداخته است. آیتالله ریشهری پس از یک دهه حضور در مهمترین مسئولیتهای امنیتی، با آغاز دهه ۷۰ به سرپرستی حجاج و نمایندگی ولی فقیه در سازمان حج منصوب شده و حدود دو دهه، در این منصب فعالیت میکند. جلد پنجم خاطرات ریشهری، به روایتها و یادماندههای او از ۲۰ سال سرپرستی حج میپردازد. چالشهای مسئولان ایرانی در مذاکرات و مجادلات با طرفهای سعودی و همچنین پیچیدگیهای فرهنگی، سیاسی و اعتقادی برگزاری مناسک حج، از ویژگیهای بارز مجلد پنجم است که میتواند برای تاریخنگاران مفید فایده باشد...».