تفاوت قیمت فاحش لوازم خانگی در ایران و امارات این روز‌ها در رسانه‌ها و فضای مجازی دست به دست می‌شود. واقعیت این روز‌های بازار لوازم خانگی حاکی از آن است که قیمت‌ها در بازار ساماندهی ندارد، یک کالا در فروشگاه‌های عرضه‌کننده سطح شهر با قیمت‌های متفاوت فروخته می‌شود و کالا‌های شرکتی نیز خودسرانه گران شده‌اند. این بی‌نظمی‌ها در حالی است که متولی تولید در وزارت صمت از راه دور بازار را رصد می‌کند. این روز‌ها تصاویری از مقایسه لوازم خانگی در ایران و امارات در فضای مجازی و رسانه‌ها دست به دست می‌شود که از قیمت‌های دو تا سه برابری آن در ایران حکایت دارد. البته این تصاویر مربوط به دو نشان (برند) سامسونگ و ال جی است که در حال حاضر به صورت قاچاق وارد بازار ایران می‌شود، اما نشان‌های تولید داخل نیز در مقایسه با آن‌ها فاصله قیمتی بسیار زیادی دارند.
آخرین مجوز رسمی افزایش قیمت لوازم خانگی مربوط به تیر ماه سال قبل است که مجوز افزایش ۱۵ درصدی قیمت برای تلویزیون و ۱۰ درصدی برای یخچال، یخچال فریزر، ماشین لباسشویی و ظرفشویی صادر شد. از تیرماه سال گذشته تاکنون قیمت این کالا‌ها و سایر اقلام لوازم خانگی با افزایش قیمت روبه‌رو شده‌اند. برخی نشان‌ها روز پایانی اسفند (۲۷) لیست جدیدشان را به دفاتر فروش ارسال کردند. لیستی که در آن کالا‌ها ۱۵ تا ۳۰ درصد گران شده بودند. از ابتدای امسال نیز با قیمت‌های جدید لوازم خانگی به مشتریان فروخته شده است. اکنون بعد از گذشت ۴۵ روز از آغاز سال جدید وزارت صمت اعلام کرده که هنوز با افزایش قیمت صنعت لوازم خانگی موافقتی صورت نگرفته است. ظاهراً این وزارتخانه که از ابتدای امسال همه انرژی خود را برای حل و فصل یک موضوع سیاسی صرف کرده است، اکنون متوجه وضعیت آشفته بازار لوازم خانگی شده و به فکر ساماندهی بازار و قیمت‌ها افتاده است. مخالفت متولی تولید با افزایش قیمت لوازم خانگی در حالی است که تولیدکنندگان دیگر توجهی به مجوز این وزارتخانه ندارند، زیرا به بهانه گرانی مواد اولیه مانند فولاد، قطعات وارداتی و دستمزد کارگر دیگر به مخالفت‌های سازمان حمایت و وزارت صمت اعتنایی نمی‌کنند.
مقایسه قیمت در ایران و امارات
اخیراً تصاویری از تفاوت قیمت فاحش قیمت لوازم خانگی در ایران و امارات در رسانه‌ها و فضای مجازی دست به دست می‌شود. به گزارش تسنیم، قیمت ماشین لباسشویی هفت کیلویی سامسونگ در ایران ۲۸ میلیون تومان و در امارات ۱۶ میلیون تومان (محاسبه قیمت‌ها در امارات با درهم ۱۴ هزار تومان) است. همین ماشین لباسشویی با نشان داخلی بین ۱۹ تا ۳۰ میلیون تومان فروخته می‌شود. همچنین ماشین لباسشویی هشت کیلویی ال جی در امارات ۱۹ میلیون تومان و ایران ۳۵ میلیون تومان فروخته می‌شود. یخچال ساید بای ساید سامسونگ در امارات ۵۱ میلیون تومان و ایران ۱۰۱ میلیون تومان عرضه می‌شود. نشان ال جی این یخچال‌ها در امارات ۶۳ میلیون تومان و ایران ۱۲۱ میلیون تومان فروخته می‌شود. این مقایسه قیمت‌ها در حالی است که لوازم خانگی سامسونگ و ال جی موجود در بازار ایران قاچاق است و هیچ حقوق گمرکی به دولت پرداخت نمی‌شود. کارشناسان صنعت لوازم خانگی معتقدند ادامه تولید لوازم خانگی ایرانی با روند فعلی اقتصادی نیست و دولت باید ضمن حذف انحصار بازار برای قیمت تمام شده بالا در کارخانجات لوازم خانگی ایرانی تدبیری بیندیشد. از یکسو کارخانجات، تولید با قیمت دی ماه سال گذشته را غیرممکن دانسته و از سوی دیگر مصرف‌کنندگان نیز قیمت‌های فعلی بازار را غیرمنطقی و غیرمنصفانه می‌دانند. همانطور که قیمت خودرو در ایران در مقایسه با کشور‌های همسایه سه، چهار برابر گران‌تر است، این وضعیت برای لوازم خانگی نیز در چند سال اخیر اتفاق افتاده است، به طوری که تولیدکنندگان داخلی به بهانه دستمزد، افزایش قیمت مواد اولیه داخلی و وارداتی مدام به دنبال افزایش قیمت هستند، اما مشابه همین کالا‌ها با برند خارجی و کیفیت بالا در کشور‌های همسایه دو، سه برابر ارزان‌تر از ایران است. طبق مصوبه اولیه شورای هماهنگی سران سه قوه در سال ۱۳۹۷ و تمدید آن، ممنوعیت واردات لوازم خانگی تا پایان سال ۱۴۰۰ ادامه داشت و قرار بود بعد از آن مجدداً درباره این موضوع تصمیم‌گیری شود. از اواخر سال ۱۴۰۰ اظهارات ضد‌و‌نقیضی درباره احتمال آزادشدن واردات لوازم خانگی مطرح شد، اما در‌نهایت وزارت صمت اعلام کرد هیچ برنامه‌ای برای واردات لوازم خانگی ندارد و در مقابل به دنبال صادرات است. بنابراین در نهایت صنعت لوازم خانگی قدم در راهی گذاشت که سال‌ها پیش صنعت خودرو در آن گام نهاده بود؛ انحصار بازار در نبود رقبای با کیفیت خارجی. این موضوع سبب شد لوازم خانگی هم از چالش افزایش بی‌قاعده قیمت‌ها در امان نماند. در سال‌های اخیر بار‌ها شاهد بوده‌ایم که تولیدکنندگان خواستار افزایش قیمت محصولات خود شده‌اند، نهاد‌های نظارتی در وزارت صمت هم در وهله اول با آن موافقت نکرده‌اند، اما نهایتاً بعد از مدتی با مجوز یا بدون مجوز قیمت‌ها بالا رفته است.
علیرضا موسوی، کارشناس صنعت لوازم خانگی در این خصوص می‌گوید: «قیمت برخی اقلام لوازم خانگی داخلی در پنج سال اخیر جهش خیره‌کننده داشته‌است؛ برای مثال قیمت ماشین لباسشویی هشت، ۹ کیلوگرمی ساخت داخل که سال ۹۷ از ۵۰۰ هزار تومان تا ۲میلیون تومان بوده، اکنون به حدود ۱۵ تا ۳۰ میلیون تومان رسیده است یا تلویزیون ایرانی که آن زمان بین ۲ تا ۳ میلیون تومان بوده، اکنون بالای ۱۵ میلیون تومان قیمت دارد. این در حالی است که اگر تا آن زمان می‌شد با ۳۰ میلیون تومان جهیزیه خرید، اکنون حتی اگر بخواهید تمام لوازم خانگی جهیزیه را ایرانی آن هم درجه دو بخرید، کمتر از ۱۰۰ میلیون تومان تمام نخواهد شد.» وی می‌افزاید: «این وضعیت نابسامان بازار لوازم خانگی موجب شده است مردم به خرید کالا‌های فیک و ارزان روی بیاورند و کشور‌های اطراف ایران هم به‌شدت در‌حال سوءاستفاده از فضای به‌وجودآمده در ایران هستند و از راه تولید و فروش لوازم خانگی فیک به ایران، سود گزافی به جیب می‌زنند.»
گلایه مشتریان از خلف وعده شرکت‌های عرضه‌کننده لوازم خانگی
درحالی که کارخانجات تولیدکننده لوازم خانگی با سازمان حمایت و وزارت صمت سر افزایش قیمت کالاهایشان چانه‌زنی می‌کنند، همزمان با خلف وعده خریداران لوازم خانگی را گرفتار می‌نمایند. به گزارش «جوان» برند‌های معروف لوازم خانگی هنوز نتوانستند تعهدات سال گذشته خود را محقق کنند. تعداد زیادی از مشتریان تلویزیون و لوازم صوتی و تصویری که سال گذشته پول کالایشان را نقد پرداخت کرده‌اند همچنان در انتظار تحویل کالای خود هستند، به طوری که در هفته پایانی اسفند ماه به دلیل عدم تولید کالای پیش خرید شده از سوی مشتریان، برخی از نمایندگی‌های فروش، کالا‌های ویترینی خود را به مشتریان تحویل دادند. این اقدام آن‌ها تضییع حقوق مصرف‌کنندگان بود که متأسفانه زیر پا گذاشته شد، زیرا کالا‌های ویترینی نمایندگی‌ها به دلیل باز و بسته شدن در‌ها و جابه‌جایی در فروشگاه کالای نو محسوب نمی‌شود، اما همین کالا‌ها مانند یخچال، تلویزیون، ماشین لباسشویی و ظرفشویی یا تلویزیون به مشتریان تحویل داده شد. متأسفانه صنعت لوازم خانگی هم مانند صنعت خودرو پیش از تولید کالا پولش را از مشتریان می‌گیرد و با خلف وعده تحویل کالا را به تعویق می‌اندازد. سال گذشته تولیدکنندگان اعلام کردند در صورت تحویل ندادن به موقع کالا شرکت سود پرداخت می‌کند، اما این طرح در حد وعده ماند و از پرداخت سود خودداری کردند.
خلف وعده در غیاب نهاد‌های نظارتی
امسال نیز همین خلف وعده‌ها ادامه دارد. این برند‌های داخلی و معروف یک ماه و نیم است که کالا را به صورت نقدی فروخته و پولشان در حساب شرکت است، اما هنوز کالا را تحویل مشتری نداده‌اند. این اقدام باعث گلایه و نارضایتی خریداران شده که متأسفانه گله و شکایت‌شان از سوی هیچ نهاد نظارتی مورد رسیدگی قرار نمی‌گیرد، زیرا سامانه ۱۲۴ از ثبت شکایت مشتریان خودداری می‌کند و شاکیان باید شکایت‌شان را به قوه قضائیه ببرند تا شاید مورد رسیدگی قرار گیرد. یکی از خریداران یخچال ساید بای ساید که قرار بود ظرف ۲۱ روز کاری کالای خود را درِ منزل تحویل بگیرد و با گذشت یک ماه و نیم هنوز کالایی به دستش نرسیده است در گفتگو با «جوان» می‌گوید: نمایندگی مدام وعده هفته‌های آتی را می‌دهد و حاضر نیست حتی پولم را برگرداند. در این میان قیمت‌ها در بازار مدام در نوسان است و من همچنان نگران تحویل به موقع کالایم هستم. این بدقولی‌ها در تحویل به موقع کالا خانواده‌هایی را که خرید جهیزیه دارند بیش از دیگران دچار مشکل کرده است. متأسفانه تولیدکنندگان انحصاری لوازم خانگی که پیش از ساخت کالا پول آن را از مشتری نقداً دریافت می‌کنند باید پاسخگوی مردم و نهاد‌هایی باشند که با نام تولید ملی مدام از صنعت حمایت می‌کنند و آن را به حیاط خلوت خود تبدیل کرده‌اند.
جمع‌بندی
متأسفانه خواسته یا ناخواسته صنعت لوازم خانگی به حال و روز صنعت خودرو دچار شده است و در آینده نزدیک بازار لوازم خانگی از کالا‌های گران و بی‌کیفیت پر می‌شود، زیرا به دلیل مدیریت نادرست این صنعت هم قیمت تمام شده کالا‌های تولیدی‌مان گران است و هم اینکه قابلیت صادرات ندارد و به این ترتیب متولیان این صنعت با دست خود صنعت لوازم خانگی را در کمتر از پنج سال زمینگیر کردند و همچنان با اتکا به آماری که دقت آن چندان مورد تأیید نیست، هرساله گزارشی از میزان صادرات لوازم خانگی ارائه می‌کنند و این آمار را دلیل موفقیت و رشد این صنعت می‌دانند.
