رشد و توسعه ورزش بانوان ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی از دستاوردهایی است که هیچ کس نمیتواند منکر آن شود. در این میان توجه فوقالعاده رهبر انقلاب اسلامی به ورزش بانوان و اظهار نظرهای ایشان در خصوص احساس غروری که از موفقیت یک بانوی مسلمان و محجبه در به دست آوردن سکوی قهرمانی جهان در هر ایرانی ایجاد میکند، نشاندهنده اهمیت جایگاه ورزش بانوان در کشور، بهویژه پس از انقلاب اسلامی است.
این رشد و تعالی در ورزش بانوان در حالی رخ داده که بسیاری از کجاندیشان سعی داشتند به گونهای عنوان کنند که با روی کار آمدن نظام اسلامی در ایران بانوان باید به کنج خانه بروند و حتی از فعالیتهای معمولی اجتماعی هم محروم شوند، چه رسد به اینکه بخواهند ورزش کنند و در مسابقات مهم بین المللی، چون مسابقات جهانی، بازیهای آسیایی و المپیک شرکت کنند. بررسی تفاوتهای ورزش بانوان پیش و پس از انقلاب اسلامی به خوبی نشان میدهد حکومتی که داعیه آزادی زنان را داشت، چطور به ورزش آنها اهمیت میداده و نظام اسلامی چگونه آن را پرورش داده است.
تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی بانوان ایران فقط در هفت رشته ورزشی فعال بودند و در کل کشور یک مجموعه ورزشی مختص آنها وجود داشت. تعداد مربیان و داوران بانوی ایرانی حتی به تعداد انگشتان دو دست هم نمیرسید و فقط ۹ مربی زن در ایران وجود داشت و هفت داور هم فعالیت میکردند. این در حالی است که بانوان ایران در زمینه حضور در مسابقات جهانی نیز نقش کمرنگی داشتند به گونهای که در تمام دورههای المپیک برگزار شده پیش از انقلاب هشت بانوی ایرانی راهی این مسابقات شدند و در کل بازیهای آسیایی انجام شده نیز بانوان ایران فقط پنج مدال کسب کرده بودند.
این آمارها در حالی است که در مدت ۴۳ سال پس از انقلاب اسلامی تعداد رشتههای ورزشی که بانوان در آن فعالیت میکنند به ۴۰ رشته رسیده و هزاران مربی و داور زن هم در رشتههای ورزشی مشغول فعالیت هستند. همچنین دهها مجموعه مختص زنان در سطح کشور وجود دارد.
حضور گسترده در المپیک و بازیهای آسیایی و مدالآوری و افتخار از سوی بانوان ورزشکار ایران از جمله افتخاراتی است که در دوران پس از انقلاب اسلامی رخ داده و هیچ گاه و در هیچ برهه تاریخی دیگر از ایران نمیتوان نمونههای آن را سراغ گرفت علاوه بر این بانوان در بخشهای مدیریتی ورزش نیز جای خود را باز کردهاند. حضور در رأس فدراسیونهای ورزشی، پستهای مدیریتی در وزارت و در سطوح مختلف ورزش از جمله این موارد است.
بازیهای آسیایی بوسان کرهجنوبی آوردگاهی دوباره برای بانوان ورزشکار بود. در آن رقابتها پروانه محمد تقیپور در رشته تکواندو به مدال برنز رسید تا اولین زن مدالآور بازیهای آسیایی بعد از انقلاب اسلامی نامیده شود. در بازیهای آسیایی بوسان کرهجنوبی در رشته تیر اندازی نیز زنان ورزشکار صاحب مدال شدند و در ماده ۱۰ متر تیمی مدال نقره به تیم ملی تیر اندازی زنان ایران رسید.
در سال ۲۰۰۶ و بازیهای آسیایی که به میزبانی قطر برگزار شده بود در رشته شطرنج دختران ورزشکار ایران صاحب مدال شدند. آتوسا پورکاشیان ورزشکاری بود که در این مسابقات در تیم سه نفره حضور داشت و توانستند مدال برنز تصاحب کنند. مهروز ساعی و افسانه شیخی نیز ۲ هوگوپوش تکواندو ایران بودند که در این رقابتها مدال آوری کردند و هر ۲ صاحب برنز شدند.
در بازیهای آسیایی ۲۰۱۰ گوانجو چین دختران ورزشکار ایران توانمندی خود را نشان دادند و در رشتههای مختلف صاحب مدال شدند. این بار دختران ایران در رشتههای متنوعی اعزام شده بودند و شانس این را داشتند که خود را در بخشهای مختلفی محک بزنند. در رشته قایقرانی و در روئینگ تیمی یک مدال برنز به ملی پوشان قایقرانی رسید. حمیرا برزگر، سولماز عباسی، مریم سعیدی و نسیم بن یعقوب اعضای این تیم را تشکیل میدادند. الهه احمدی در رشته تیراندازی دیگر مدال آور بانوی ایران در گوانجو بود که صاحب مدال نقره انفرادی شد. ملی پوشان بانوی تیرانداز ایران البته در بخشها و مادههای تیمی نیز صاحب مدال شدند. راحله آسمانی و پریسا فرشیدی در رشته تکواندو ۲ مدال نقره به دست آوردند. همچنین سارا خوش جمال، سمانه شش پری و سوسن حاجی پور نیز مدال برنز را به گردن آویختند. در رشته ساندای ووشو اولین مدال طلای انفرادی تاریخ ورزش بانوان در بازیهای آسیایی را خدیجه آزادپور به دست آورد و توانست مدال طلای این رقابتها را به گردن بیاویزد. همچنین الهه منصوریان مدال برنز را به دست آورد. در رشته کاراته نیز فاطمه چالاکی مدال برنز گرفت. موضوع دیگری که در تاریخ ورزش ایران اولین بار تجربه میشد، تصاحب مدال در یک رشته تیمی بود. تیم ملی کبدی زنان در بازیهای آسیایی گوانجو برای اولین بار به این رقابتها اعزام شد و اولین مدال تیمی را به دست آورد
و سوم شد.
در بازهای آسیایی اینچئون کرهجنوبی باز هم تیراندازان در کسب مدال پیشرو بودند و یکی از مدالهای طلای تیم ایران را به نام خود ثبت کردند. نجمه خدمتی در تفنگ بادی ۱۰ متر انفرادی زنان مدال طلا به گردن انداخت. نرجس امامقلی نژاد در همین ماده مدال نقره گرفت. در تپانچه صد متر زنان و در بخش تیمی مدال نقره به ایران رسید. در رشته دوومیدانی و در ماده پرتاب وزنه لیلا رجبی اولین مدال رشتههای دوومیدانی را در بخش زنان ایران به دست آورد و مدال نقره گرفت. آرزو حکیمی در کایاک یک نفره ۲۰۰ متر، سونیا گماری در اسلالوم انفرادی و سولماز عباسیزاده در رویینگ یک نفره و تیم رویینگ چهارنفره زنان چهار مدال برنز بانوان قایقرانی را به چنگ آوردند. در رشته کاراته نیز حمیده عباسعلی دختر طلایی ایران بود و فاطمه چالاکی و نسرین دوستی صاحب مدال برنز شدند. در رشته تکواندو نیز سه مدال سهم دختران هوگوپوش بود. سوسن حاجیپور برنز گرفت. فاطمه روحانی و اکرم خدا بنده نقره گرفتند. در ووشو نیز مانند دوره قبل ایران صاحب مدال شد. الهه منصوریان مدال نقره ساندا گرفت. در کبدی نیز بار دیگر در یک رشته تیمی در بخش زنان صاحب مدال شدیم و مدال نقره با یک پله صعود نسبت به بازیهای آسیایی گوانجو به دختران کبدی کار ایران رسید.
در بازیهای آسیایی جاکارتا نیز بانوان ایران یک طلا، ۱۰نقره و ۷ برنز را کسب کردند که یک طلا در کبدی، ۲ نقره و برنز در کاراته، یک نقره و برنز در تکواندو و سه نقره در تیراندازی چهار نقره و یک برنز در قایقرانی و یک برنز در پنجاک سیلاک کسب کردند.
حضور در المپیک و میادین جهانی
به تمام این افتخارات باید حضور گسترده و چشمگیر بانوان ورزشکار ایران در مسابقات المپیک را هم اضافه کرد. بزرگترین آوردگاه ورزش جهان که بعد از انقلاب اسلامی شاهد مدال آوری بانوان ایران زمین هم بود. علاوه بر اینها باید به موفقیتهای کسب شده بانوان در مسابقات جهانی رشتههای مختلف هم اشاره کرد موفقیتهایی که باعث شده تا نگاه جهانیان به بانوان ورزشکار ایران عوض شود. از صعود به قله اورست گرفته تا موفقیتهای انفرادی و تیمی دیگر که نشان از عزم بلند بانوی ورزشکار ایرانی برای فتح قلههای جهانی را دارد.