در یک دهه گذشته دستفروشی در کشور به نمادی از نابه‌سامانی اقتصادی و اجتماعی بدل شده و وضعیتی آشکار از نامتوازنی کار را در جامعه نمایش می‌دهد. کمتر کسی با ورود به مترو و اتوبوس دستفروشان و دوره‌گردان نوازنده نظرش را جلب نمی‌کند. دستفروشانی که جمعیت‌شان روز به روز افزوده می‌شود و کم‌کم دارند جای مسافران را در حمل‌و‌نقل عمومی می‌گیرند. دستفروشی پدیده‌ای ناخوشایند است که برخی از سر اجبار به آن دست می‌زنند و برخی در قالب تیم‌های مافیایی توزیع اجناس بنجل و دسته چندم چینی، اما باید برای رفع این تصویر از چهره شهر قبل از اینکه گوشه گوشه پیاده‌راه‌ها و خیابان‌ها در مالکیت دستفروشان بیفتد، کاری کرد.
به گزارش معاون اشتغال و کارآفرینی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از برنامه‌ریزی برای ساماندهی دستفروش‌ها خبر داد و گفت: دستفروشی خود‌به‌خود یک شغل است و بعضاً درآمد خوبی هم دارند، اما باید چارچوب داشته باشد. فعلاً دستفروشی رسمیت پیدا نکرده است و امیدواریم تا آخر سال در قالب طرح بین وزارتخانه پدیده دستفروشی را بتوانیم به رسمیت بشناسیم و ساماندهی کنیم.
محمودکریمی بیرانوند اظهار کرد: ساماندهی دستفروش‌ها به چند وزارتخانه مانند وزارت کشور، اقتصاد، کار و سازمان شهرداری‌ها مربوط می‌شود که از جمله وزارت صنعت در بخش اصناف است. خدمات دستفروشان به زیرمجموعه صنوف برمی‌گردد و در یک‌سال گذشته چندین بار برای ساماندهی دستفروشان اقدام کرده‌ایم.
اختصاص ۱۰ هزار میلیارد تومان برای مشاغل خانگی
کریمی بیرانوند در گفتگو با فارس با بیان اینکه قادر است در چهار سال دولت سیزدهم به جایگاه ۱۵ درصدی سهم مشاغل خانگی از اشتغال کشور برسیم، گفت: امسال ۳ هزار میلیارد تومان برای مشاغل خانگی اختصاص یافته است. امیدواریم تا پایان سال این رقم به ۵ هزار میلیارد تومان افزایش یابد و برای سال آینده پیشنهاد می‌دهیم ۱۰ هزار میلیارد تومان برای مشاغل خانگی اختصاص پیدا کند.
وی مهم‌ترین مانع برای ایجاد مشاغل خانگی را کمبود اطلاعات عنوان کرد و افزود: مشاغل خانگی کم‌هزینه، آسان، پرسرعت و اشتغالزاست. البته به این معنا نیست که هرکس مجوز مشاغل خانگی را گرفت، وام بدهیم.
کریمی بیرانوند ادامه داد: ۹۵ درصد مجوز‌های مشاغل خانگی ثبت‌محور و بدون مجوز است، به‌گونه‌ای که در یک‌سال گذشته ۱۳۰ هزار فقره مجوز کسب و کار صادر شده و از اول سال جاری تاکنون ۷۰ هزار مجوز صادر شده است. معاون اشتغال و کارآفرینی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه ۶۵۰ شغل برای مشاغل خانگی ثبت شده است، گفت: مهم‌ترین رشته‌هایی که مورد تقاضای مردم است در زمینه فرش و صنایع‌دستی است. کریمی‌بیرانوند همچنین در مورد مشاغل ایجاد شده در کشور گفت: براساس آنچه در سامانه‌ها ثبت شده است، از ابتدای سال تاکنون ۷۵۰ هزار فرصت شغلی در کشور از سوی دستگاه‌های اجرایی ایجاد شده و در طرح جامع نظام پایش مشاغل ایجادی مورد نظارت قرار می‌گیرند. وی اضافه کرد: براساس آنچه دولت وعده داده، قرار است از اول دولت تا پایان امسال یک میلیون و ۸۵۰ هزار شغل ایجاد شود که در نیمه دوم سال گذشته ۶۵۰ هزار شغل ایجاد شد. امسال هم تاکنون ۶۰ درصد از تعهدات ایجاد شده محقق شده است. کریمی بیرانوند گفت: امسال قرار است یک میلیون و ۲۱۲ شغل ایجاد شود که تاکنون ۷۵۰ هزار شغل ایجاد شده، یعنی ۶۰ درصد تعهد محقق شده است. به گفته کریمی‌بیرانوند از ابتدای سال تاکنون ۵۰ هزار فرصت شغلی در زمینه فرش در کشور ایجاد شده است.
صدور ۱۳۰ هزار مجوز کسب و‌کار مشاغل خانگی
همچنین وزیر تعاون، کار و رفاه در چهل و هفتمین جلسه ستاد ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی گفت: در مدت اجرای طرح تسهیل در صدور مجوز‌های کسب و کار بیش از ۱۳۰ هزار مجوز کسب و کار صادر و ۳ هزار میلیارد تومان تسهیلات برای این مجوز‌ها تصویب شد که اگر برای هر فرصت شغلی ۱۰۰ میلیون تومان در نظر بگیریم از این محل ۳۰ هزار فرصت شغلی پایدار ایجاد می‌شود.
وی ادامه داد: بر فرض به کسی ۵۰ میلیون تومان رایگان هم بدهیم، اما اگر شاغل شود، باز هم اثرات و برکاتی برای کشور دارد. در سال‌های گذشته روستاییان هر روز محصولات خود را از قبیل تخم‌مرغ، لبنیات، حبوبات، پشم، پوست و سایر فرآورده‌ها به شهر‌ها صادر می‌کردند، اما اکنون برعکس شده و هر روز وانت‌هایی محصولاتی مانند سبزی، میوه، تخم‌مرغ و لبنیات را از شهر به روستا می‌آورند، یعنی جریان تولید را برعکس کرده‌ایم، در حالی که باید به روال قبلی برگردد. وی این را هم گفت: فردی که در خانه‌اش دار قالی برپا می‌کند، چه نیازی به مجوز ما دارد و ما نباید بر سر راه کسب و کار مردم مانع ایجاد کنیم. حتی به کسانی که مجوز دادیم مثلاً برای طبخ غذای خانگی اگر ایرادی پیدا کرد، ۱۰ روز مجوز او را تعلیق کنیم تا روند آن تولید را اصلاح کند. وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی همچنین گفت: نظام استاد - شاگردی و انتقال تجربه و حرفه از مادر به دختر و از پدر به پسر را باید احیا کنیم، چون هزینه آموزش را کاهش می‌دهد. در گذشته مردم در روستا‌ها خانه‌های دو طبقه داشتند که در طبقات پایین احشام و آذوقه خود را انبار می‌کردند و در طبقه بالا خودشان زندگی می‌کردند. برای دامداری آنان نیازی به نگهبان و هزینه‌های اضافی نبود، اما امروز در برخی از شهر‌ها مانند خراسان‌جنوبی می‌گویند همه دامداری‌های خانگی را به خارج از شهر منتقل کنید که این کار موجب افزایش هزینه تولید و رفت و آمد و نگهبانی می‌شود. مرتضوی با تأکید بر اینکه ما مکلف به تأمین معیشت مردم هستیم، گفت:باید موانع سر راه اشتغال را برداریم و همانطور که مقام معظم رهبری امسال را سال تولید و مانع‌زدایی از تولید عنوان کردند باید برای اشتغال مردم زمینه را فراهم کنیم.
وی همچنین خواستار مشارکت اعضای خانواده در مشاغل خانگی شد و گفت:بسیاری از مشاغل اصولاً نیازی به دریافت مجوز از دولت ندارد.
