پنجره جمعیتی ایران از سال ۱۳۸۵ تا سال ۱۴۲۰ را شامل می‌شود. پنجره جمعیتی به بازه‌ای گفته می‌شود که حداقل ۷۰ درصد از جمعیت کشور در بازه سنی ۱۵ تا ۶۴ سال یعنی سن کار و فعالیت قرار دارند. این درحالی است که هشت سال از این فرصت طلایی که تمامی کشور‌های پیشرفته دنیا از آن به احسن وجه استفاده لازم را برده‌اند، در دولت تدبیر و امید سپری و از اقدامات لازم در جهت برون‌رفت از این فضا دریغ شد.
اگر در این چند سال پایانی پنجره جمعیتی فکری برای این معضل دردناک نشود دیگر نمی‌توان امید چندانی نسبت به حل این مشکل داشت و به دنبال این مسئله کار دولت سیزدهم نیز حساس‌تر خواهد شد.
در سال‌های ابتدایی پیروزی انقلاب اسلامی، کشور فاقد سیاست‌های جمعیتی بود، اما شرایط فرهنگی، جامعه را به سمت افزایش فرزندآوری سوق داد. با افزایش چشمگیر نرخ رشد جمعیت سیاستمداران دست به اتخاذ سیاست‌های کنترل موالید زدند.
اوایل دهه ۷۰ قانونی مصوب شد که تا سال ۱۳۹۰ نرخ فرزندآوری از بالای شش فرزند به چهار فرزند برسد. درحالی‌که این سیاست برای ۲۰ سال تدوین شد، اما در چهار سال به وقوع پیوست و به جای آن که سیاست اصلاح شود، به همین شکل تا ۲۵ سال دنبال و نتیجه‌اش شد این بحران کنونی!
در سال‌های ابتدایی دهه ۹۰ رهبر انقلاب و کارشناسان جمعیتی همواره نسبت به این وضعیت بحرانی هشدار دادند و در همین راستا قوانین و مصوباتی نیز ابلاغ شد. از میان این موارد می‌توان به طرح حمایت از ازدواج و فرزندآوری در شورای عالی انقلاب فرهنگی و طرح جامع جمعیت در مجلس شورای اسلامی که البته به لطف عدم همراهی سازمان برنامه و بودجه وقت در مجالس هفتم و هشتم تصویب نشد و کارش به مجلس نهم افتاد اشاره کرد.
با این وجود هم اکنون به دلیل عدم فهم صحیح جمعیتی و آینده‌نگری دولت تدبیر و امید شاهد سیاست‌ها و قوانین ضد جمعیتی هستیم! یعنی نه تنها ابرو را درمان نمی‌کنند که چشم را نیز کور کرده‌اند. محدود کردن وام ازدواج و یارانه برای موالید جدید دلایل و اسنادی بر این مدعاست.
* دانشجوی حقوق و معارف اسلامی
دانشگاه امام صادق (ع)
