تا همین چند وقت پیش بود که روند ترخیص کالاها از گمرک کشور را در چنان بحرانی فرو برده بود که شاید کسی فکرش را نمیکرد، پس از تعویض دولتها، روند ترخیص کالاها در حال رکورد زدن است!
به گزارش «جوان»، سال گذشته اوج ناهماهنگی و بحران سازی برای اقتصاد کشور بود، روزهایی که سه ضلعی وزارت صمت، بانک مرکزی و وزارت اقتصاد برای ترخیص کالاها به هزار بهانه و توجیه روی آوردند و با ایجاد اختلاف بزرگ میان خود، به درجهای از لجاجت رسیدند که کمبود کالاها و در نهایت افزایش قیمتها را رقم زدند.
نمیتوان فراموش کرد که وقتی روغن در بازار کمیاب شد، روغنهای دپو شده در گمرک ترخیص نمیشدند؛ چراکه سایر دستگاههای مسئول در این باره نمیخواستند از موضع خود کوتاه بیایند و گوش کسی هم بدهکار نبود که این وضعیت، معیشت مردم را تحت تأثیر قرار داده است. در سایر کالاها هم وضع به همین شکل است. اصناف و تشکلها بارها اعلام میکردند ذخایر خوبی در کشور است، اما گمرک، در ترخیص کالاها مانعتراشی میکند و همین موضوع به کمبود کالاها دامن میزند.
هرچند که مسئولان گمرک در پاسخ به عدم ترخیص کالاها، قوانین و دستورالعملهای اجرایی دولت را بهانه قرار میدادند، ولی ناگفته پیدا بود که مشکل اصلی در این حوزه، رها بودن تنظیم بازار و ترخیص کالاها از سوی دولت بود.
حالا با گذشت یکماه از فعالیت دولت جدید، آمارها به خوبی نشان میدهد تا به امروز نه تنها از ادامه جنجالهای گمرکی خبری نیست، بلکه روند ترخیص کالاها رکورد زدهاست، اتفاق جالبی که میتواند این پرسش را به وجود بیاورد که پس دلیل کمکاری دولت قبل در ترخیص چه بوده است؟!
رکوردهای تازه
در همین باره، رئیس کل گمرک ایران گفت: در شهریورماه سالجاری با توجه به ترخیص ۵میلیون و ۳۰۰ هزار تن کالاهای ضروری به ارزش ۶میلیاردو ۵۰۰ میلیون دلار، رکورد تازهای از سوی گمرک در ترخیص کالاهای وارداتی به ثبت رسید.
مهدی میراشرفی افزود: آهنگ رشد سریع ترخیص کالاهای وارداتی از گمرک در شهریور ماه امسال که منجر به افزایش قابل توجه ترخیص کالاهای اساسی، ماشینآلات خط تولید و اقلام واسطهای شده، تراز تجاری کشور را به نفع واردات اقلام ضروری تغییر داد.
رشد تجارت خارجی
معاون وزیر اقتصاد با اشاره به رشد تجارت خارجی کشور در نیمه نخست سالجاری اظهارداشت: تجارت خارجی ایران در این مدت با حفظ روند رشد صادرات، به ۴۵میلیارد دلار رسید که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۴۷ درصد رشد نشان میدهد. در این مدت ۷۹میلیون و ۱۰۰هزار تن کالا بین ایران و کشورهای مختلف جهان مبادله شد.
وی افزود: مهمترین کشورهای مقصد صادرات ایران به ترتیب چین با ۱۴میلیون و ۸۰۰هزار تن کالا به ارزش ۶میلیارد و ۵۰۰میلیون دلار، عراق با ۱۳میلیون و ۹۰۰ هزار تن به ارزش ۳میلیارد و ۸۰۰میلیون دلار، ترکیه با ۷میلیون و ۲۰۰هزار تن به ارزش ۲میلیارد و ۳۰۰میلیون دلار، امارات متحده عربی با ۵میلیون و ۸۰۰هزار تن به ارزش ۲میلیارد و ۲۰۰میلیون دلار و افغانستان با ۲میلیون و ۵۰۰هزار تن به ارزش یک میلیارد دلار بودند.
معاون وزیر اقتصاد عمدهترین کشورهای طرف معامله واردات با کشورمان را امارات متحده عربی با ۵میلیون و ۹۰۰هزار تن کالا به ارزش ۷میلیارد و ۳۰۰میلیون دلار، چین با یک میلیون و ۵۰۰هزارتن به ارزش ۵میلیارد دلار، ترکیه با ۲میلیون و ۱۰۰ هزار تن به ارزش ۲میلیارد و ۴۰۰میلیون دلار، سوئیس با یکمیلیون تن به ارزش ۹۰۰هزار دلار اعلام کرد و گفت: ۱۰ قلم اول کالاهای وارداتی کشورمان در این مدت را تلفن همراه، ذرت، سویا، روغن دانه آفتابگردان، کنجاله سویا، گندم، جو، شکر، روغن پالم و روغن خام تشکیل میدادند.
میراشرفی تصریح کرد: نکته قابل توجه آن است که با توجه به تدابیر اندیشیده شده، سرعت بالایی در ترخیص کالاهای ضروری، ماشینآلات و اقلام واسطهای تولید در شهریورسالجاری از سوی گمرک صورت گرفت به نحوی که میانگین وزنی واردات که در پنج ماهه نخست امسال ماهانه ۲میلیون و ۷۰۰هزار تن بود در شهریورماه تقریباً ۲برابر شده و به ۵میلیون و ۳۰۰هزار تن افزایش پیدا کرد و به لحاظ ارزش نیز میانگین کالاهای ترخیص شده که در پنج ماهه ابتدای سالجاری ۳میلیارد و ۳۰۰میلیون دلار بود در شهریور ماه به ۶میلیارد و ۵۰۰میلیون دلار رسید که این در واقع یک رکورد تازه در ترخیص کالا از گمرک است و دلیل منفی شدن تراز تجاری در شهریور ماه نیز همین امر است.
ترخیص ۶ هزار کامیون
از سوی دیگر، موضوع کامیونهای وارداتی هم که همواره میان دستگاههای ذیربط مورد مناقشه قرار داشت، به دنبال تصمیمات اخذ شده، قرار است ترخیص شوند.
قرار بود چندی پیش کامیونها ترخیص شوند، ولی خبری نشد، با توجه به موانعی که وجود داشت ترخیصی کامیونهای وارداتی صورت نگرفت و با آخرین گزارش گمرک ایران نشان داد که ۶هزاردستگاه با برندهای مختلف به تدریج وارد و در گمرکات دپو شده است.
وضعیت نابسامان کامیونها تا جایی پیش رفت که در هفتههای اخیر با ورود دادستانی به این موضوع، دستورالعمل مربوطه برای تعیین تکلیف کامیون تدوین و به دستگاهها جهت اجرا ابلاغ شد. بر همین اساس، اخیراً گمرک ایران طی ابلاغیهای به گمرکات اجرایی شرایط و نحوه ترخیص کامیونها را اعلام کرده است.
طبق اعلام معاون فنی گمرک ایران، با توجه به دستور دادستانی، تا پایان مهرسال جاری تمامیکامیونهای وارداتی زیر سه سال ساخت دارای ثبت سفارش پس از انجام تشریفات گمرکی با رعایت مقررات مربوطه ترخیص و از گمرکات اجرایی خارج خواهند شد.
در این رابطه رعایت چارچوب و مقررات تعیین شده نیز به گمرکات تکلیف شدهاست که از جمله آن میتوان به اهمیت ثبت سفارش در ترانزیت این کامیونها اشاره کرد که تأکید شده با رؤیت ثبت سفارش از سوی گمرک، منعی برای ترانزیت کامیونها وجود ندارد.
دیگر اقدامی که در مورد کامیونها صورت گرفته و به گمرکات ابلاغ شده در مورد محاسبه ارزش آنها است که اعلام شده برای برخی از وارد کنندگان جریمه ما به التفاوت در نظر گرفته و وصول شدهاست، در حالی که این شرکتها میتوانند در مهلت شش ماهه از تاریخ امضای پروانه، درخواست بخشودگی جریمه را به گمرک ارائه تا اقدامات لازم برای بخشش جریمه در مراجع رسیدگی به اختلافات گمرکی انجام و جریمه دریافتی به صاحب کالا عودت داده شود.
لازم به یادآوری است، با توجه به اینکه با طولانی شدن زمان ورود کامیونها، بخشی از آنها در آستانه متروکه شدن قرار داشتند گمرک ایران به گمرکات اجرایی اعلام کرد که ظرف یکماه پیشرو و در جریان تعیین تکلیف کامیونها، فعلاً از متروکه کردن این کالا خودداری کند.