سرویس سیاسی جوان آنلاین: تنفیذ حکم ریاست جمهوری توسط ولی فقیه، قبل از مراسم تحلیف انجام میپذیرد. این تنفیذ امری تشریفاتی نیست و مطابق قانون اساسی از وظایف و اختیارات رهبر در ایران است که البته در متن قانون با عبارت «امضای حکم ریاست جمهوری پس از انتخاب مردم» آمده است. انتخابات وجه جمهوریت نظام است که در مورد ریاست جمهوری سیزدهم، با مشارکت مردم در ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ تحقق یافته است. وجه اسلامیت هم تأیید و امضای ولی فقیه است که روز ۱۲ مردادماه یعنی فردا انجام میپذیرد.
صرفنظر از اصل امضا یا تنفیذ حکم ریاست جمهوری، مشی حضرت آیتالله خامنهای همواره بیان توصیههای مشفقانه به رئیسجمهور منتخب در آغاز راه ریاست جمهوری بوده است. اولین تنفیذ توسط ایشان، مردادماه سال ۶۸ و برای دور اول ریاست جمهوری مرحوم هاشمیرفسنجانی انجام شد. ایشان در آن حکم آوردهاند: «رئیسجمهور محترم را به حسن سلوک در ارتباط با مردم و به خصوص قشرهای ضعیف و محروم که صاحبان انقلاب و سربازانِ همیشه در صحنه آن میباشند و رعایت عزت و عظمت اسلام و استقلال سیاسی و اقتصادی و فرهنگی جمهوری اسلامی در تنظیم روابط خارجی توصیه میکنم...». در حکم سال ۷۲ هم که دور دوم ریاست جمهوری آیتالله هاشمی بود، رهبری توصیه به «مهربانی با بندگان خدا و حُسنِ سلوک با مردم، به خصوص قشرهای ضعیف که نیروهای همیشه در صحنه انقلاب و صمیمیترین یاران آنانند»، میفرمایند یا در حکم تنفیذ برای سیدمحمد خاتمی در سال ۷۶ آوردهاند: «وظیفه اهم جنابعالی و همکارانتان، رسیدگی و علاججویی برای آنان (اقشار ضعیف) و مجاهدت در راه استقرار عدالت اجتماعی» است. ایشان در سال ۸۰ و آغاز دور دوم ریاست جمهوری خاتمی مینویسند: «قدردانی از ملت و مراقبت از منافع ملی و اولویت دادن به نیاز قشرهای مستضعف و گرامی شمردن ارزشهای والای دین و انقلاب را به ایشان (رئیسجمهور منتخب) متذکر میگردم.»
در مورد محمود احمدینژاد رهبری در احکام سالهای ۸۴ و ۸۸، بر شعارهای او در سختکوشی و کار جهادی و کمک به اقشار نیازمند تأکید میکنند.
مرداد ۹۲ و در حکم ریاست جمهوری حسن روحانی، رهبری مینویسند: «رئیسجمهور محترم را به استعانت از حضرت احدیت و التزام به پرهیزگاری و خشوع و توسل به خداوند قادر متعال و بهرهگیری از ظرفیتهای عظیم و دستاوردها و تجارب متراکم کشور توصیه میکنم.»
مرداد ۹۶ توصیههای رهبری از دورههای قبل بیشتر است و در حکم ریاست جمهوری روحانی مینویسند: «مؤکداً توصیه میکنم که این منصب خطیر را وسیلهای برای کسب رضای الهی و ذخیرهای برای هنگامه لقاء پروردگار قرار دهند و همت خود را متوجه استقرار عدالت و جانبداری از محرومان مستضعف و اجرای احکام اسلام ناب و تقویت وحدت و عزت ملی و توجه به توانمندیها و ظرفیتهای عظیم کشور و صراحت در بزرگداشت ارزشها و مبانی انقلاب اسلامی نمایند... لازم میدانم بار دیگر درباره اجرای برنامه اقتصاد مقاومتی و توجه ویژه به موضوع اشتغال و تولید داخلی تأکید کنم...».
برخی به تعهدشان در حکم تنفیذ عمل نکردند
حمیدرضا ترقی هم در تشریح حکم تنفیذ رهبر انقلاب به رؤسای جمهور گفت: تنفیذ، اذن ولیفقیه به مسئول اجرایی کشور جهت استفاده از بیتالمال برای اداره کشور و پیاده کردن احکام اسلامی، قانون اساسی و سایر قوانین در جامعه است، بنابراین مشروعیت رئیسجمهور بعد از مقبولیت مردمی، توسط ولیفقیه از طریق تنفیذ صورت میگیرد تا بتواند در جامعه اسلامی حکمرانی کند.
معاون بینالملل حزب مؤتلفه اظهار کرد: از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون، امام خمینی و مقام معظم رهبری حکم تنفیذ خودشان را به این مشروط کردند که منتخب مردم به «اسلام، قانون اساسی و حاکمیت دین در جامعه» پایبند باشد، از این اصول خارج نشود، به جهت حفظ عزت مردم ایران در عرصه داخلی و بینالمللی تلاش کرده و به امور مردم بر اساس عدالت بپردازد.
ترقی با بیان اینکه طبیعتاً هر رئیسجمهوری درخور توان خودش سعی کرده است که در چارچوب حکم تنفیذ عمل کند، اذعان کرد: بعضی از افراد هم به رغم تعهدشان به این تنفیذ عمل نکردند و نتوانستند در آن چارچوب کارنامه موفق و درخشانی داشته باشند.
وی ادامه داد: هر کدام از رؤسای جمهور که بتوانند خودشان را با چارچوب قسم قانون اساسی و متن حکم تنفیذ منطبق کنند، طبیعتاً توفیق آنها در حکمرانی مطلوب جامعه بیشتر خواهد بود. امیدوارم آیتالله رئیسی با توجه به همگرایی فطری نزدیکی که با رهبر انقلاب دارد، بهتر از سایرین بتواند درجهت پیادهکردن توصیههای ایشان در حکم تنفیذ عمل کند.
اسلامیت نظام با تنفیذ حکم رئیسجمهور محقق میشود
جواد مجتهدشبستری، نماینده مجلس خبرگان رهبری در گفتگو با خبرگزاری آنا، پیرامون حکم تنفیذ و توصیههای رهبری در این حکم به رئیسجمهور منتخب گفت: امیدوارم آیتالله رئیسی با توجه به سوابقش در ولایتمداری و عملکرد مثبت او در قوه قضائیه و تولیت آستان قدس از نظر اجراییکردن فرمایشات مقام معظم رهبری، در این مسئولیت جدید هم در مسیر ولایت حرکت کند.
وی افزود: عملکرد رؤسای جمهور پیشین فراز و نشیبهای بسیاری داشت و هر کدام به شیوهای عمل کردند، البته ما نمیخواهیم خاطرات تلخی را که مردم و انقلابیون از گذشته دارند، دوباره زنده کنیم. سابقه نشان میدهد آیتالله رئیسی به آنچه میگوید ملتزم است و به آن عمل میکند.
مجتهدشبستری با بیان اینکه رئیسی در دوران ریاستجمهوری با چالشها و مشکلات زیادی روبهرو خواهد بود که بسیاری از این چالشها یادگار دولت قبلی است، اظهار کرد: امیدوارم رئیسی در دولت سیزدهم موفق باشد و با وجود این مشکلات بتواند مسیر کشور را به سمت درستی هدایت کند و به فرمایشات رهبری جامه عمل بپوشاند.
نماینده مجلس خبرگان رهبری ادامه داد: در قانون اساسی آمده است تا زمانی که حکم رئیسجمهور توسط مقام معظم رهبری تنفیذ نشود، این جایگاه وی محقق نخواهد شد. جمهوریت نظام با انتخابات محقق میشود ولی اسلامیت به این است که ولایت امر حکم رئیسجمهور را تنفیذ کنند.
تنفیذ نوعی حمایت از رئیسجمهور است
سیدرضا اکرمی، نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرگزاری آنا، با بیان اینکه در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، یکسری نکات به عنوان وظایف و اختیارات رهبری مطرح شده است، گفت: از زمان امام خمینی مرسوم بوده که رهبری انتخابات مردم را تنفیذ میکردند و این قضیه به نوعی معرفی مجدد و حمایت از رئیسجمهوری است.
وی افزود: در کشور ما رئیسجمهوری بعد از رهبری، دومین مقام کشور است و زمانی که حکم او توسط رهبر انقلاب تنفیذ میشود، کمک میکند که رئیسجمهور با قدرت و اقتدار به وظایف خودش عمل کند.
نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: انتخاب مردم برای مقام رئیسجمهوری با حکم رهبری تکمیل میشود و به نظر من این مطلب موجب پیوند و ارتباط تعهدی و اخلاقی سایر مسئولان با ریاستجمهوری بوده و روال بسیار خوبی است.
اکرمی در پاسخ به این پرسش که آیا رؤسایجمهور پیشین به احکام تنفیذشان عمل کردهاند، اذعان کرد: اگر مردم با مسئولان همراهی کنند و مسئولان نیز این همراهی را با یکدیگر داشته باشند و شرایط به گونهای مطلوب شکل بگیرد، اهداف مورد نظر به دست خواهد آمد. معتقدم باید مسائل را در خصوص موفقیت یا عدمموفقیت دولتها با جمیع جوانب بررسی کنیم، به طور مثال در این دولت ترامپ و سایر مشکلات خارجی نگذاشتند برجام به ثمر برسد و ما به موفقیت کامل دست پیدا کنیم.