کد خبر: 1037259
تاریخ انتشار: ۱۷ بهمن ۱۳۹۹ - ۲۳:۵۱
«زندگی سیاسی و اجتماعی احتشام‌السلطنه» در آیینه یک اثر پژوهشی
محمدرضا کائینی

سرویس تاریخ جوان آنلاین: اثری که هم‌اینک در معرفی آن سخن می‌رود، زندگی «محمود علامیر» معروف به «احتشام السلطنه» را مورد خوانشی تحلیلی قرار داده است. سوژه این تحقیق، فرزند محمد رحیم‌خان علاء‌الدوله و سلطان خانم نوه فتحعلیشاه قاجار است که در دوره ناصرالدین شاه، وزیر دربار اعظم و سپس حاکم آذربایجان شد. وی پس از تأسیس مجلس شورای ملی، بر جایگاه دومین رئیس در اولین دوره آن، تکیه زد. این پژوهش توسط فرشید مهری انجام و توسط موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، روانه بازار نشر شده است. مؤلف در بخشی از دیباچه خویش بر این پژوهش تاریخی، سبک تحقیق خود در انجام آن را به شرح ذیل تشریح کرده است: «نویسنده برای تهیه این اثر با وسواسی خاص، از همه روش‌های کتابخانه‌ای، تحقیقات میدانی، بررسی اسناد دست اول تاریخی و استناد فراوان به خاطرات احتشام السطنه، بهره جسته است. او با مراجعه به خاندان بزرگ علاءالدوله، موفق به یافتن اسناد فراوانی شد که نقش احتشام‌السلطنه را در امور گوناگونی از قبیل: حضور در انجمن معارف و چگونگی فعالیتش را در جریان مشروطه روشن می‌ساخت. احتشام السلطنه تلاش قابل‌توجهی برای تحقق مشروطه نمود و به دلیل حضور فعالش در جریانات سیاسیِ منجر به مشروطیت و جریانات پس از آن، خاطراتش که بخش قابل توجهی از کتاب را تشکیل می‌دهد، می‌تواند بسیار مورد اهمیت علاقه‌مندان تاریخ معاصر قرار گیرد.»


مؤلف در بخشی دیگر از این مقدمه، نحوه تنظیم و تدوین مطالب کتاب و دلایل آن را اینگونه برای مخاطب باز می‌گوید: «تقسیم‌بندی فصل‌ها، بر اساس ادوار سیاسی و اجتماعی حیات احتشام‌السلطنه به شرح ذیل است. لازم به ذکر می‌باشد که در مباحث تحقیق پیش رو، سعی شده که در ضمن ارائه گزارش‌هایی از موضوعات، تحلیلی هم در انتهای هر قسمت ارائه شود:


فصل اول: شامل شرح حال و معرفی خانواده او از نظر اصل و نسب به طور کامل و ارائه شجره‌نامه‌ای کامل از ایل دولّو و انساب او.


فصل دوم تا ششم: در مورد خدمات سیاسی و فرهنگی و اجتماعی احتشام السلطنه در پنج دوره پادشاهی ناصرالدین‌شاه، مظفرالدین‌شاه، محمدعلی‌شاه، احمدشاه و رضا‌شاه می‌باشد. گفتنی است که در تشریح مقتضیات هر دوره، در عین رعایت پیوستگی زمانی ارائه اطلاعات آن، نقش احتشام‌السلطنه هم به طور منفرد و مجزا، به دقت مورد توجه قرار گرفته است.


در پایان: پس از اتمام مباحث فصل ششم، آثار مکتوب، خصوصیات اخلاقی، اعتقادات مذهبی و بینش سیاسی احتشام السلطنه، مورد بررسی قرار می‌گیرد و در نهایت مؤلف در بخش آخر کتاب (نتیجه‌گیری)، به جمع‌بندی فصول کتاب و مباحث ارائه شده در کتاب می‌پردازد.


اسناد و تصاویر: ارائه بیش از ۱۱ قطعه عکس و ۵۰ صفحه اسناد و مدارک، از موارد لازم‌الذکر در این کتاب است.
مؤلف در بخشی از این اثر، در باب نگاه احتشام‌السلطنه به پذیرش سمت وزارت مختار ایران در انگلستان، چنین داوری کرده است: «باری، احتشام‌السلطنه چنانکه خود نوشته است، هرگز تمایل به تصدی پست وزیر مختاری ایران در لندن نداشت. می‌دانست که در لندن فرستاده مطلوب دربار و وزارت خارجه انگلیس نخواهد بود، چون حاضر نخواهد شد حتی سه روز روال کار و شیوه نوکرصفتانه و عبیدانه‌ای را که میرزا ملکم‌خان و میرزا محمدعلی خان علاءالسلطنه در طول یک ثلث قرن تصدی خود در سفارت لندن به صورت سنت و قانون تغییرناپذیر درآورده بودند، ادامه دهد و موفقیتی در آن مأموریت پیدا نخواهد کرد...»

نظر شما
جوان آنلاين از انتشار هر گونه پيام حاوي تهمت، افترا، اظهارات غير مرتبط ، فحش، ناسزا و... معذور است
تعداد کارکتر های مجاز ( 200 )
پربازدید ها
پیشنهاد سردبیر
آخرین اخبار