سرویس اقتصاد جوان آنلاین: این روزها دخالت وزارت صمت در نرخگذاری فولاد و محصولات فولادی و عدم نظارت بر تولید کالاهای نهایی بازار را دچار آشفتگی کرده است. به طوری که نه تنها رانت موجود در این بازارها متوقف نشده، بلکه در برخی از بخشها سودجویی از این ناهماهنگی در تصمیمگیریها دوچندان شده است. به طوری که روزگذشته عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران از رانت نجومی خرید شمش در بورس کالا خبر داد و گفت: با پول رانت خرید شمش از بورس کالا میتوان چندین کارخانه را احیا کرد.
در پی اعتراض صنایع پاییندستی از وضعیت قیمتگذاری و کشف قیمت در بورس کالا و توزیع قطره چکانی کارخانجات در بورس، وزارت صمت وارد ماجرای تعیین سقف قیمت برای فولاد و محصولات فولادی شد و همزمان نیز برای صادرات این کالاها محدودیتهایی در نظر گرفت. در این میان توجه و تمرکز این وزارتخانه از تولید و توزیع کالا و محصولات نهایی کاهش یافت و نتیجه این نابسامانیها آن شد که خریداران شمش از بورس کالا به بهانه عدم تحویل کالا (مواد اولیه) از تولید و توزیع محصول خودداری کردند.
بررسىها نشان مىدهد طى ماههاى اخیر با وجود گلایههاى پیاپى احمد رضوىنیک، رئیس انجمن نوردکاران در خصوص کمبود عرضه شمش از سوی فولادسازان در بورس کالا، شرکتهاى نوردى کمتر از ٤٠درصد از مجموع شمش معامله شده در بورس کالا را بهصورت محصولات طویل شامل انواع میلگرد، تیرآهن، نبشی و ناودانی در بورس معامله کرده و متأسفانه مابقی این محصولات به قیمت آزاد در بازار فروخته شده است.
میتوان ادعا کرد بخشى از عرضههاى شمش و اسلب فولادسازان با قیمتهاى ارزان، به جاى حرکت به سمت تولید از سوى برخى نوردکاران روانه بازار سیاه شده است. به این ترتیب نوردکاران نه تنها از عرضه محصولات خود در بورس پیروی نمیکنند، بلکه روند قیمتی فروش محصولات آنها حکایت از آن دارد که این صنف، منتفعان دوران التهاب بازار فولاد تحت تأثیر سیاست قیمتگذاری دستوری شمش فولاد هستند.
با شعار حمایت از مصرفکننده به دنبال منفعت شخصی هستند
در همین رابطه، دبیر انجمن فولاد با بیان اینکه نوردکاران در برابر کاهش قیمت میلگرد مقاومت کرده و در مقابل، ۶۵ درصد محصول خود را در بورس عرضه نمیکنند، معتقد است: «این صنف با شعار حمایت از حقوق مصرفکننده به دنبال حفظ منافع شخصی خود هستند و در قبال خرید شمش ارزان، محصول گران را به مصرفکننده نهایی عرضه میکنند.»
سیدرسول خلیفه سلطانی با اشاره به اینکه براساس آمارهای رسمی بورس کالا، نوردکارانی که شمش مورد نیاز خود را از بورس کالا خریدهاند، فقط ۳۵ درصد از آن را به صورت محصول در بورس کالا عرضه کردهاند، تصریح کرد: «فولادسازان به رغم بالابودن نرخ مواداولیه خود و افزایش نرخ ارز، برای حمایت از مصرفکننده واقعی پیشقدم شدند و انتظار داشتیم با کنترل و نظارت وزارت صمت، نفع این کاهش قیمت به مردم برسد، اما با عرضههایی که طی هفتههای اخیر در محصولات نوردی رخ داد، مشخص شد جنجال و هیاهوی عدهای که دم از حقوق مصرفکننده میزنند، فقط برای منافع شخصی آنها بوده است؛ به طوری که به رغم کاهش قیمت شمش، قیمت میلگرد آن هم در بورس کاهش ناچیزی پیدا کرد و در واقع این ارزانی شمش فولاد در میانه راه گم شد و به مردم نرسید!»
تخلف نوردکاران در روز روشن
سیدرضا شهرستانی عضو هیئتمدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران با انتقاد از نظارت ناکافی دولت بر عرضه محصولات نهایی فولادی در بورس کالا، گفت: «متأسفانه دولت به جای اصرار بر افزایش عرضه محصولات نهایی که مورد استفاده مردم است، بر عرضه فولاد میانی تمرکز کرده و رانت بالایی را به عده محدودی از نوردکاران نورچشمی اعطا میکند که میزان آن فقط در مهر امسال بالغ بر ۶۰۰میلیارد ریال بوده است.
به عبارت دیگر این عده انگشت شمار کل سرمایه گذاری انجام شده برای احداث کارخانه خود را فقط با یکسال بهرهمندی از این رانت عظیم بازگشت میدهند! به همین دلیل هم دائماً در دولت و مجلس و نهادهای دیگر در حال رایزنی هستند.»
شهرستانی افزود: «وقتی از عدم عرضه نوردکارانی که شمش را خریدهاند صحبت میشود، اعلام میکنند که این شمشها را به صورت سلف خریدهایم و هنوز تحویل نگرفتهایم.
حتی اگر براساس ادعای همین جماعت آمار و ارقام را بررسی کنیم، میبینیم که میزان شمش فولادی که در مهر سال جاری تحویل نوردکاران شده ۴۸۰ هزار تن و میزان معامله محصولات نوردی مربوط به خریداران شمش ۲۲۲ هزار تن بوده است، در حالی که حتی به صورت حداقلی و براساس مصوبات کارگروه تنظیم بازار، باید ۲۸۷ هزار تن محصول عرضه میشده است؛ یعنی ۶۵ هزار تن محصول در بورس کالا عرضه نشده و به طور خوشبینانه در بازار به فروش رسیده است؛ بنابراین با توجه به اختلاف حدود هزار تومانی میلگرد در بورس کالا و بازار، رقمی حدود ۸۰۰ میلیارد تومان رانت آن هم فقط در یک سال نصیب عدهای انگشت شمار میشود!»
با پول رانت خرید شمش از بورس کالا میتوان چندین کارخانه را احیا کرد!
عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد خاطر نشان کرد: «با این میزان رانتی که نصیب نوردکاران نورچشمی میشود، میتوان هر ماه چند کارخانه تعطیل شده را احیا کرد و در این شرایط اقتصادی، به تولید و اشتغال کشور و معیشت مردم کمک کرد. حتی میتوان سالانه چند کارخانه جدید در مناطق محروم ساخت و چرخ توسعه کشور را چرخاند، اما متأسفانه شاهدیم که این عده محدود با حمایت برخی مسئولان، نه تنها از این رانتخواری سیر نشدهاند، بلکه به دنبال رانت بیشتر در سایه دستورالعملها و شیوه نامههای جدید هستند که امیدواریم با درایت و حساسیت نهادهای نظارتی جلوی اقدامات مخرب آنها گرفته شود.»