سرویس جامعه جوان آنلاین: سازمان آموزش فنی و حرفهای کشور تصمیم دارد تا پایان امسال ۸۰ درصد آموزشهای مهارتی خود را به آموزشگاههای آزاد فنی و حرفهای واگذار کند. آموزشگاههایی که معمولاً به دنبال کاهش هزینه و بالطبع کاهش کیفیت آموزش هستند و هرگز مکمل مناسبی برای دانشگاه و صنعت نبودهاند.
تناقض در راهبرد وزارت کار
در حالی که همواره از مدرکگرایی انتقاد شده، اکنون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در تلاش برای همترازی مدارک فنی و حرفهای با تحصیلات دانشگاهی به عنوان راهکاری برای تشویق مهارتآموزی است.
در همین راستا به تازگی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی خبر داد که «برای اولین بار با پینوشت رئیسجمهوری و دستور سریع وی به سازمان اداری و استخدامی، همتراز کردن موضوع آموزشهای فنی و حرفهای در کنار مدارک تحصیلی آموزشهای کلاسیک مورد توجه قرار گرفت. بنابراین سازمان اداری و استخدامی مکلف شد نظام مشاغل دولتی را مورد بازنگری قرار دهد. در وزارت کار نیز باید مشاغل را هم متناسب با این رویکرد تغییر دهیم.»
محمد شریعتمداری با بیان اینکه مسیر حل و رفع مشکل بیکاری از توسعه مهارتهای فنی و حرفهای کشور میگذرد، گفت: «در جمع بیکاران کشور، آمار دانشآموختگان دانشگاهی بیکار بالاست، این در حالی است که افراد دارای مهارت از فرصت شغلی بیشتری برخوردار هستند و این نشان میدهد راه عبور از وضعیت موجود، مهارتافزایی است.»
وزیر کار در حالی از مهارت افزایی و بازبینی رویکرد در وزارتخانهاش صحبت میکند که با تضعیف سازمان فنی و حرفهای در جهت عکس سخنانش عمل کردهاست.
مرگ در ۶۰ سالگی
علی اوسط هاشمی، رئیس سازمان آموزش فنی و حرفهای کشور هم خرداد ماه از واگذاری ۸۰ درصد آموزشهای مهارتی سازمان به آموزشگاههای آزاد فنی و حرفهای تا پایان سال ۱۳۹۹ خبر داد و گفت: «سال ۱۴۰۰ میتواند با نقشآفرینی کانون و انجمنهای صنفی بهار آموزشگاههای آزاد باشد!»
سازمان آموزش فنی و حرفهای کشور به عنوان زیر مجموعهای از وزارت تعاون امسال در حالی ۶۰ ساله شد که اقبال به دریافت مدارک مهارتیاش به شدت کاهش یافتهاست.
مأموریت اصلی این سازمان، آموزش مهارت، پژوهش، تولید استاندارد آموزشی و ارزشیابی نیروی کار است. سازمان آموزش فنی و حرفهای کشور به کمک ۵۵۲ مرکز آموزشی ثابت و ۲۱ هزار مربی خود هر ساله به کارجویان و شاغلان زیادی آموزش میدهد. حالا با تفویض مهارتآموزی این سازمان به آموزشگاههای خصوصی، مشخص نیست وضعیت انبوهی از مراکز آموزشی و مربیان این سازمان چه شکلی پیدا میکند.
بار سنگین مهارت آموزی روی دوش نحیف آموزشگاهها
سازمان آموزش فنی و حرفهای همواره تلاش کرده تا بخشی از آموزشهای مورد نظر خود را براساس استانداردهای ملی و جهانی به مخاطبان ارائه میکند. اما در این میان فعالیت بسیاری از آموزشگاهها و حتی مراکز آموزشی وابسته به سازمانها و نهادهای مختلف به شکل پراکنده و با قیمت پایین موجب شده تا سطح کیفی این دورهها به شدت نازل شود. حالا این آموزشگاهها میخواهند بار سنگین مهارت آموزی وزارت کار را هم به دوش بکشند!
متولی آموزشهای مهارتی مطابق قانون، سازمان آموزش فنی و حرفهای است. به نظر میرسد حالا که دولت با کمبود منابع در تأمین امکانات و تجهیزات آموزشی مواجه است میخواهد از توان و ظرفیت بخش خصوصی استفاده کند، اما برای مقابله با آموزشگاههای غیرمجاز چه برنامهای دارد؟ چه تضمینی هست که آموزشگاههای مجاز کیفیت مناسب برای انتقال مهارت را داشته باشند؟ برخی آموزشگاهها هم در استانهای مختلف هستند که براساس تفسیر قانون به نفع خود کارآموزان را سردرگم میکنند.
مؤلفهای که تأثیرگذار نیست
در همین زمینه یک کارشناس روابط کار با اشاره به فلسفه آموزشهای فنی و حرفهای گفت: «آموزش فنی و حرفهای ایجاد شد تا کارگری که میخواهد سر کار برود، صفر نباشد و مهارتهای اولیه را داشته باشد. در ادامه برنامه این است که افراد آموزشهای تکمیلی و حتی تخصصی ببینند. در چنین شرایطی بدیهی است که باید بین کارگران تفاوت گذاشت و همانطور که بین دارندگان مدارک مختلف دانشگاهی فرق میگذارند، بین کارگران با مهارت کم یا زیاد هم باید تفاوت گذاشت.»
علی اکبر سیارمه افزود: «موضوع مهم دیگر اعتبار مدارک فنی و حرفهای است. چرا مدرک فنی و حرفهای نباید یک مؤلفه تأثیرگذار باشد؟ شاید عنوان کنند که به مهارت و تخصص هم در طبقهبندی مشاغل بها داده شدهاست، اما به نظر میرسد این توجه با واسطه است، یعنی اینکه میگویند، چون فلان مدرک کسب شده این فرد مهارت دارد یا فرد با سابقه را دارای مهارت قلمداد میکنند. حال آنکه به صورت ویژه باید مهارتآموزی تشویق شود.»
اقدام جهادی هم نظر مدیران را عوض نکرد
آموزشهای فنی و حرفهای در دهههای گذشته نه تنها در داخل کشور بلکه در تمام دنیا جایگاه مهمی داشت و کشورهای مثل کانادا و استرالیا هم از داشتن مدارک سازمان فنی و حرفهای استقبال میکردند. یکی از دلایل افول سازمان فنی حرفهای این بود که در سالهای اخیر وزارت کار این سازمان را متناسب با نیازهای جامعه بهروزرسانی نکرد.
با اینکه در دوران کرونا هم بسیاری از مراکز آموزشی این سازمان به صورت جهادی عمل کردند و تولیدات مفیدی داشتند، اما تغییری در تصمیم مسئولان وزارت کار برای احیای این سازمان رخ ندادهاست.