جوان آنلاین: دوحه میزبان نشست وزرای خارجه و سران سازمان همکاری اسلامی است تا تجاوز نظامی اسرائیل به قطر را مورد بررسی قرار دهد؛ نشستی که مقامات قطری آن را نشانهای از همبستگی واقعی کشورهای عربی و اسلامی با این کشور در مقابل تلآویو توصیف میکنند. انتظار میرود طرحهایی برای گسترش همکاری منطقهای و حتی اعمال تحریمها و اقدامات تنبیهی اقتصادی علیه اسرائیل در دستور کار قرار گیرد. دعوت ویژه از عراقچی نیز گویای توجه جدی کشورهای عرب به هشدارهای تهران است که تأکید کرده بود محکومیتهای صرف، کارآمدی لازم برای مقابله با تهدیدات اسرائیل را ندارد. حمله اخیر به قطر، مهر تأییدی بر این هشدار است که پس از ایران، دیگر کشورهای اسلامی نیز در معرض تهدیدات تلآویو قرار خواهند گرفت.
به گزارش «جوان»، حمله اخیر رژیم صهیونیستی به قطر با هدف ترور فرماندهان جنبش حماس که نقض قوانین بینالمللی بود، کشورهای اسلامی را بار دیگر دورهم جمع کرده تا مواضع خود را علیه این رژیم هماهنگتر و متحدتر کنند. از این رو، نشست وزیران خارجه کشورهای عربی و اسلامی عصر یکشنبه در دوحه، پایتخت قطر در پشت درهای بسته برگزار شد. بنابر گزارش العالم، پیشنویسی که از سوی وزرای خارجه در خصوص حمله رژیم اسرائیل علیه قطر ارائه شده، امروز (دوشنبه) در نشست فوقالعاده سران اسلامی - عربی در دوحه مورد بررسی قرار خواهد گرفت. ماجد الانصاری، سخنگوی وزارت خارجه قطر گفت که در نشست دوشنبه دوحه، بیانیه درباره حمله اخیر رژیم صهیونیستی به قطر صادر خواهد کرد. محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، وزیر خارجه قطر دیروز در سخنرانی خود در نشست دوحه حمله اخیر رژیم صهیونیستی به دوحه را تروریسم دولتی خواند و تأکید کرد که این اقدام وحشیانه نقض آشکار قانون بینالملل و حاکمیت قطر است. به گزارش الجزیره، آل ثانی افزود که تجاوز اسرائیل درحالی صورت گرفت که دوحه میزبان مذاکرات مربوط به توقف جنگ و آتشبس در غزه بوده و این حمله تنها به یک مکان نبوده، بلکه اصل میانجیگری و تلاشهای صلح را هدف قرار داده است. این مقام قطری با انتقاد از جامعه بینالمللی، تأکید کرد که ناتوانی در بازخواست «اسرائیل» باعث تشویق آن به ادامه سیاستهای تجاوزکارانه شده و اقدامات این رژیم تنها مسیر مذاکرات را به شکست میکشاند. وی همچنین از لزوم توقف رفتار دوگانه جهانی و عدم سکوت در برابر این تجاوز وحشیانه سخن گفت و تأکید کرد که بدون تحقق حقوق مشروع مردم فلسطین، منطقه هرگز شاهد امنیت و صلح نخواهد بود. نخستوزیر قطر تصریح کرد که کشورش به همکاری با مصر و ایالات متحده برای توقف جنگ ادامه خواهد داد و از اجماع بینالمللی در شورای امنیت برای محکومیت اسرائیل و حمایت از قطر قدردانی کرد.
به گزارش روزنامه العربیالجدید، تجاوز به قطر تحولی خطرناک در ماهیت منازعات در منطقه توصیف میشود و انتظار میرود تصمیمات قاطعی در این نشست گرفته شود که احتمالاً منجر به قطع روابط با رژیم صهیونیستی به ویژه در زمینه اقتصادی تا توقف تجاوزات به غزه شود. تحلیلگران منطقهای به سیانان گفتهاند که کشورهای عربی خلیج فارس احتمالاً بیشتر روی گزینههایی متمرکز خواهند شد که وحدت منطقهای را نشان میدهد و مانع حملات بیشتر اسرائیل میشود، اما ممکن است با گزینههای محدود و قابل اجرا محدود شوند. «عزت الرشق»، از رهبران جنبش حماس نیز روز یکشنبه همزمان با ورود مقامات عربی و اسلامی به دوحه طی بیانیهای گفت: «بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی به دنبال انتقال جنگ به منطقه، باز ترسیم خاورمیانه و تسلط بر آن است و این اقدامات نتانیاهو منطقه را بر لبه انفجار قرار داده است. بنابراین، اجلاس سران باید آغازگر بازدارندگی اشغالگران و انزوای موجودیت سرکش آنها که تحت حاکمیت گروهی از جنایتکاران فاشیست است، باشد».
درک عربی از هشدارهای ایران
نشست دوحه سه هفته پس از اجلاس وزرای خارجه اسلامی درباره بررسی تحولات غزه برگزار میشود که در آن عراقچی به نمایندگی از ایران درباره سکوت جهان اسلام در برابر جنایات اسرائیل هشدار داد، اما حکام سازشکار عرب که در سالهای اخیر در مسیر عادیسازی روابط با این رژیم قرار داشتند، به هشدارهای تهران توجهی نکرده و مثل همیشه با صدور بیانیههای کاغذی کشتار فلسطینیان را محکوم کردند. اما حمله اخیر به قطر که تهدید صهیونیستها را به عمق سرزمینهای عربی در خلیج فارس کشاند، سبب شد شیوخ عرب جملات چند هفته پیش عراقچی را بهخوبی درک کنند.
عراقچی در نشست دوم شهریور سازمان همکاری اسلامی در جده، خطاب به شرکتکنندگان گفته بود: «ما باید روابط سیاسی و اقتصادی خود را با رژیمی که دستش به خون هزاران کودک آغشته است، قطع کنیم. ما باید صادرات انرژی و کالا را محدود کنیم، تحریمهای جمعی علیه اسرائیل را کلید بزنیم و بایکوت گسترده ورزشی، فرهنگی و دانشگاهی را دنبال کنیم. بیطرفی در برابر جنایت، بیطرفی نیست، بلکه شکلی از همدستی است.»
اظهارات هشدارآمیز عراقچی که تنها دو ماه پس از حملات رژیم صهیونیستی به خاک ایران مطرح شد، در آن زمان در میان حکام عربی چندان جدی گرفته نشد و بسیاری آن را ناشی از تلاش تهران برای مقابله با نفوذ اسرائیل در منطقه و بازگرداندن توازن قدرت میدانستند. با این حال، حمله اخیر به دوحه نشان داد که این هشدارها بیدلیل نبوده و هدف آن تنها مظلومنمایی نبود بلکه واقعیت خطرات رژیم اشغالگر را برای جهان اسلام گوشزد میکرد.
کشورهای عربی طی سالهای اخیر تصور میکردند تهدیدات اسرائیل محدود به سرزمینهای فلسطین باقی خواهد ماند و روابط عادیسازی شده با تلآویو میتواند امنیت آنها را تضمین کند. این باور باعث شد که رهبران منطقه نسبت به اقدامات اسرائیل نسبت به جهان عرب و اسلام با نگرشی خوشبینانه برخورد کنند. با این حال، حمله اخیر اسرائیل به قطر، این توهم را کاملاً برهم زد و نشان داد تهدیدهای تلآویو هیچ مرزی نمیشناسند و محدود به سرزمینهای اشغالی نیست. این رویداد بهروشنی تأیید کرد هشدارهای جمهوری اسلامی ایران در سال و ماههای گذشته در مورد خطرات گسترش تجاوزات اسرائیل علیه کشورهای اسلامی کاملاً واقعیت داشته است. تهدیدهای اسرائیل در قطر بلافاصله پیامدهای استراتژیک گستردهای در منطقه به همراه داشت و بسیاری از کشورهای عربی که پیشتر با عادیسازی روابط با تلآویو خیال خود را از امنیت منطقهای آسوده کرده بودند، اکنون با نگرانی جدی در خصوص آسیبپذیری خود روبهرو شدهاند. این تحول نشان میدهد هیچ راهکاری جز اقدام جمعی و هماهنگ اسلامی برای مهار رژیم صهیونیستی وجود ندارد و در غیر این صورت، هیچ یک از ملل اسلامی در برابر تجاوزات احتمالی تلآویو مصون نخواهند بود.
به نظر میرسد اعراب که پیشتر به تحقق امت واحد اسلامی اعتقادی نداشتند و بر این باور بودند شکافهای موجود میان مسلمانان مانع ایجاد چنین وحدتی است اکنون به درک مشترکی رسیدهاند که همگرایی اسلامی تنها مسیر مؤثر برای خنثی کردن تهدیدات رژیم صهیونیستی و حفاظت از امنیت جهان اسلام به شمار میرود.
اگرچه حمایت گسترده نظامی و سیاسی غربیها یکی از دلایل ادامه حملات دوساله اسرائیل به غزه بود، اما سکوت مرگبار کشورهای عربی نیز نقشی تعیینکننده در تشویق این رژیم به ادامه نسلکشی ایفا کرد. این کشورها نهتنها کمکی به فلسطینیان نکردند بلکه برخی حکام سازشکار در خفا با ارائه کمکهای نظامی و مالی به تل آویو، به آن در نابودی گروههای مقاومت فلسطین یاری رساندند. اکنون که تهدیدات اسرائیل به عمق کشورهای عربی رسیده، این کشورها به این واقعیت پی بردهاند که هرگونه مماشات، رژیم صهیونیستی را جسورتر میکند و طرح «اسرائیل بزرگ» که بنیامین نتانیاهو آن را مطرح کرده، در صورت ادامه سکوت اعراب ممکن است روزی به واقعیت تبدیل شود.
نگرانی صهیونیستها از همگرایی عربی- ایرانی
اسرائیل در سالهای اخیر تلاش میکرد بین ایران و اعراب منطقه شکاف ایجاد کرده و برنامههای شوم خود را محقق کند، اما با جنایتهایی که در غزه و حملات به ایران و قطر مرتکب شد، اکنون تهران و شیوخ را در یک جبهه واحد قرار داده است. روزنامه هاآرتص دیروز در یادداشتی در این زمینه نوشت که حمله اسرائیل به رهبران حماس در دوحه میتواند نقطه عطفی در معادلات خاورمیانه باشد و حتی ائتلافهای موجود را دگرگون کند. این روزنامه یادآور شد که واکنش سریع کشورهای عربی به این حمله، از جمله حمایت عربستان سعودی و امارات از قطر، نشانهای از تغییر رویکرد آنهاست. این کشورها در کنار دفاع از دوحه، در حال نزدیک شدن به ایران نیز هستند که سالها به عنوان رقیب اصلی در محور ضدایران شناخته میشدند. این روزنامه عبری تأکید کرد که اگر کشورهای منطقه به این جمعبندی برسند که امریکا توان یا اراده کافی را برای تأمین منافع آنها ندارد، محور ضد ایران میتواند جای خود را به محوری ضداسرائیل بدهد.