سرویس بین الملل جوان آنلاین: روحانی نخستین رئیسجمهور ایران است که از سال ۲۰۰۰ به این سو، به ژاپن میرود. این موضوع به خودی خود اهمیت سفر وی را که بنابر اعلام رسانهها برای روز جمعه برنامهریزی شده است، دوچندان میکند. اما حواشی که در خصوص ملاقات چندی پیش وی با «شینزو آبه» نخستوزیر ژاپن در تهران مطرح شد، این بار هم برجسته شده است تا جایی که رسانههای شرق آسیا به ویژه رسانههای ژاپنی میگویند که کاهش تنشها میان تهران و واشنگتن، محور اصلی مذاکرات آبه با روحانی در توکیو خواهد بود. روزنامه «نیکی» ژاپن از این سفر به عنوان یکی از مهمترین رخدادهای بینالمللی یاد کرد و نوشت که نخستوزیر ژاپن یک بار دیگر قصد دارد در قامت میانجی برای کاهش تنشها میان ایران و امریکا تلاش کند. نیکی با اشاره به مسائلی که در پی خروج امریکا از توافق هستهای ایجاد شده است، این سفر را فرصتی دانست که میتوان با استفاده از آن درباره مسائل موجود مذاکره کرد تا آبه برای برونرفت از بنبست به وجود آمده نقش میانجی را ایفا کند. موضوع ثبات و امنیت در منطقه با توجه به اینکه ژاپن حجم زیادی از نفت خود را از خلیجفارس تأمین میکند، دیگر موضوعی است که این رسانه ژاپنی به آن به عنوان محوری مهم در سفر روحانی اشاره کرده است. همچنین مسدود شدن بخشی از داراییهای ایران در ژاپن و آزاد شدن آن، دیگر موضوع مهمی است که برخی منابع آن را مطرح کردهاند.
«چاینا دیلی» دیگر روزنامه آسیای شرقی است که از سفر روحانی به توکیو به عنوان رویدادی مهم یاد کرده است. این روزنامه چینی با اشاره به زمان دقیق سفر روحانی، نوشت که آبه با استفاده از فرصت سفر رئیسجمهور ایران به ژاپن، برای حل و فصل موضوع توافق هستهای و تنش بین امریکا و ایران اقدام خواهد کرد.
دیگر رسانههای ژاپنی از جمله «ژاپن تایمز» و «ماینیچی» به نقل از منابع دیپلماتیک گزارش دادند امریکا از طرح توکیو برای سفر روحانی به ژاپن استقبال کرده است. ماینیچی نوشت: رئیسجمهوری ایران قصد دارد با هدف کاهش تنشها و خروج از بنبست پیش آمده در مسئله توافق هستهای، به ژاپن سفر کند و همتای ژاپنی وی بار دیگر به دنبال آن است که برای کاهش تنش میان ایران و امریکا تلاش کند. ژاپنتایمز هم نوشت که چالشهایی که بعد از خروج امریکا از برجام بروز کرده است، محور اصلی مذاکرات در سفر روحانی به ژاپن خواهد بود. روزنامه انگلیسی ایندیپندنت هم هدف از سفر روحانی به ژاپن را تلاش برای خروج از بنبست کنونی ارزیابی کرده است.
واشنگتن با دست پس میزند و با پا پیش میکشد
امریکاییها که همچنان دست از تهدید برنداشتهاند، از آمادگی برای مذاکره دم میزنند. «مورگان اورتگاس» سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا در گفتگو با الجزیره، بار دیگر از آمادگی واشنگتن برای مذاکره با تهران خبر داد، اما اعلام کرد که تحریمهای اعمال شده کشورش علیه ایران متوقف نخواهد شد. اورتگاس گفت: «آنچه ما انجام میدهیم برای بازگشتن ایران به میز مذاکره است. رئیسجمهور گفت که دنبال توافقی بهتر است. ما برای اختلافاتمان دنبال حل دیپلماتیک هستیم نه دنبال جنگ. ما اغلب دست خود را برای همکاری دیپلماتیک دراز کردهایم. هفته گذشته من مثل برایان هوک امیدوار بودم. زمانی که در نجات گروگان امریکایی شیوا ایوانک و بازگشتش به امریکا موفق عمل شد. همانطور که هوک و همچنین مایک پمپئو، وزیر خارجه گفت، ما آماده ادامه گفتوگوی کنسولی با رژیم ایران هستیم اگر جدی باشند.»وی در عین حال گفت که اگر ایران حاضر نشود پای میز مذاکره حاضر شود، فشار حداکثری را علیه این کشور، ادامه خواهد داد.
مجموعه این موارد واکنش دستگاه دیپلماسی کشور را به دنبال داشته است. سیدعباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه دیروز در جمع خبرنگاران درباره سفر رئیسجمهور به ژاپن گفت: «سفر دکتر روحانی به ژاپن یک سفر کاملاً فشرده کاری است. ایشان کمتر از ۲۴ ساعت در ژاپن حضور خواهند داشت. موضوع اصلی پیگیری روابط دوجانبه دو کشور است و همینطور رایزنیها و مشورتهایی که دو کشور درخصوص اوضاع منطقه و مسائل بینالمللی با یکدیگر دارند. در سفر آبه به تهران، این مشورتها در سطح وسیعی انجام شد و انشاءالله ادامه مشورتها در توکیو خواهد بود.
عراقچی در پاسخ به این سوال که آیا احتمال مذاکره میان ایران و امریکا وجود دارد گفت: «خیر چنین برنامهای وجود ندارد.»
سیدعباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه نیز درباره سفر روحانی به ژاپن و اهداف این سفر گفت: «سفر شینزو آبه به تهران انجام شد و طبیعی بود سفر رئیسجمهور به ژاپن صورت بگیرد و این سفر در حال نهایی شدن است؛ اگر سفر نهایی شود، دوستان در نهاد ریاست جمهوری تاریخ آن را اعلام میکنند. علاوه بر مسائل دوجانبه و اهداف دوجانبهای که درباره گسترش روابط داریم.»