سرویس جامعه جوان آنلاین: به نوشته روزنامه سیدنی مورنینگ هرالد (The Sydney Morning Herald) پژوهشگران ایرانی در سال ۲۰۱۸ حدود ۴۳۰ هزار مقاله به کنفرانسهای علمی بینالمللی ارائه دادهاند. حال آنکه محققان ترکیه با اختلاف چشمگیری (۳۱۷ هزار) از ایرانیها جا ماندهاند.
این روزنامه که در شهر سیدنی منتشر میشود، از سال ۱۸۳۱ با عنوان سیدنی هرالد تأسیس شد و قدیمیترین روزنامه است که به طور مداوم در استرالیا منتشر میشود و حتی به یک برند ملی اخبار آنلاین تبدیل شده است.
نشریات تخصصی هم کفاف محققان ایرانی را نمیدهد
به نوشته این نشریه با سابقه، دانشگاههای دولتی ایرانی صاحبامتیاز بیش از ۷۰۰ نشریه علمی تخصصی هستند که تاکنون حداقل ۴ هزار شماره از آنها هم به چاپ رسیده است.
این نشریات تخصصی نشاندهنده قدرت و ظرفیت علمی دانشگاههای ایرانی برای فراهمکردن زمینههای لازم جهت انتشار مقالات تهیه شده از سوی اساتید و دانشجویان ایرانی است. به نظر میرسد حتی این تعداد نشریات تخصصی هم کفاف رشد علمی محققان ایرانی را نمیدهد و اساتید و دانشجویان باید مدتها در انتظار چاپ مقالاتشان در این نشریهها بمانند. بنابراین ترجیح میدهند با انتشار مقالات در کنفرانسهای علمی بینالمللی مطالب علمی خودشان را به چاپ برسانند.
کسب تجربه در رقابتهای بینالمللی
پیتر ویلسن از مرکز تحقیقات دستاوردهای پژوهشی دانشگاه سیدنی میگوید: آمارها نشان میدهد که تمایل شدید جامعه علمی ایران به انتشار و ارائه مقاله به کنفرانسهای جهانی هر سال رشد قابل توجهی پیدا میکند. این اتفاق مؤلفههای مختلفی دارد و شاید اصلیترین آن بهدست آوردن تجربه در رقابتهای بینالمللی است.
در کنفرانسهای علمی که سال گذشته در دانشگاه سیدنی برگزار شد؛ ایرانیها بیشترین ارائه مقاله از طرف کشورهای غرب آسیا را به خود اختصاص دادند. ضمن اینکه اگر مقالهای از سوی داوران این کنفرانسها قبول نشود، دلایل این اتفاق برای نگارنده مقاله بهطور کامل شرح داده میشود.
انگیزه ادامه تحقیقات
این نشریه استرالیایی در ادامه مطلبش انتقاداتی را از سیستم آموزشی کشورمان مطرح میکند و مینویسد: «در کنار سختگیریهای بیحد داوران ژورنالهای ایرانی، در صورت نپذیرفتن مقالهای هیچ پاسخ قابل قبولی به پژوهشگری که خواهان انتشار مقالهاش بوده، داده نمیشود.»
این مسئله نهتنها باعث سردرگمی محققی میشود که ماهها زمان برای تحقیقاتش صرف کرده بلکه انگیزه ادامه تحقیقات در زمینهای که مورد علاقه محقق بوده را هم کاهش میدهد.
مهندسی معکوس در تولید مقاله
پیتر ویلسن به موضوع جالب دیگری که از موفقیتهای محققان ایرانی است هم اشاره میکند. تهیه یک مقاله پژوهشی نیاز به فرصت و زمان زیادی دارد و البته که در بسیاری از رشتهها برای نوشتن یک مقاله، دانشجو یا استاد باید ساعتهای طولانی در آزمایشگاهها وقت صرف کنند.
تحقیق در آزمایشگاهها هم فعالیتی خستهکننده و بسیار پرهزینه است. در نتیجه این محققان تمایل دارند که به جای نگارش یک مقاله با جزئیات بسیار زیاد، راه میانبری را انتخاب کند که نتایج مثبت بیشتری هم به همراه دارد.
به نوشته این نشریه استرالیایی ایرانیها در بسیاری از موارد یک مقاله علمی را که در سالهای قبل منتشر شده، اما نیمهکاره رها شده یا در انتها به نتیجه دلخواه نرسیده را انتخاب و اقدام به ترجمه دوباره آن میکنند.
بنا به تأکید این محقق مرکز تحقیقات دستاوردهای پژوهشی دانشگاه سیدنی، اتفاق مهم این است که برخی فاکتورهای موجود در پژوهشهای خارجی را بومیسازی میکنند و در واقع نوعی مهندسی معکوس در تولید مقالات علمی به خرج میدهند که نتایج قابل قبولی هم به بار میآورد.
از طرف دیگر موضوعاتی که درباره آنها تحقیق و پژوهش میشود بیش از آنکه کاربرد داخل کشوری داشته باشد، کاربرد بینالمللی دارد. بنابراین محقق هم تمایل بیشتری برای چاپ مقالهاش در ژورنالهای خارجی دارد، موضوعی که حتی بین پژوهشگران دانشگاهی برخی از دیگر کشورها هم (مثل چینیها) بسیار مورد پسند است و بخش قابلتوجهی از مقالات نیز از همین طریق منتشر میشود.
ضرورت کنفرانسهای علمی خارجی
به گزارش روزنامه سیدنی مورنینگ هرالد، تعداد کنفرانسهای علمی داخلی نسبت به نمونههای بینالمللی در تمام کشورها رقم بسیار اندکی است و همین فاکتور، مشقت کار را برای ارائه مقالات دانشجویان و اساتید در کنفرانسهای علمی داخلی بیشتر میکند.
بهطور نمونه در رشتههای علوم پایه نظیر اقتصاد تعداد کمی کنفرانس علمی در کشورهای مختلف به صورت داخلی انجام میشود. در حالی که تعداد اعضای هیئتعلمی و دانشجویان مقطع کارشناسیارشد و دکتری این رشتهها بسیار زیاد است و دسترسی به کنفرانسهای علمی خارجی را ضروری میکند.
حضور چشمگیر ایرانیها
به اذعان نشریه استرالیایی سال گذشته در کنفرانسهای علمی صورت گرفته در استرالیا محققان چینی بیشترین فعالیت را داشتند. کره جنوبی، استرالیا و ایران هم در رتبههای بعدی فعالترین پژوهشگران این کنفرانسها را به خود اختصاص دادند.